دوران مشروطه از اعصار مهم ایران ازنظر تحول محتوای شعری است؛ چراکه دیگر نه مدیحه‌سرایی و شعر عرفانی، بلکه اشعار اجتماعی‌ـ‌ سیاسی با مضامین متعالی چون آزادی، وطن و... رواج داشت. تشابه عصر جدید تاجیکستان با این عصر، زمینه تعامل شعر مشروطه ایران و شعر نو این کشور را فراهم کرد. پژوهش حاضر، که به‌روش تحلیلی‌ـ تطبیقی انجام شده است، درجهت بیان چگونگی این تعامل با هدف مقایسه تطبیقی موضوع و محتوای شعر مش...

در متون تاریخی ابهام هایی در مورد نقش انگلستان در شکل گیری جنبش مشروطه ایران وجود دارد. این مسئله به شکل این پرسش که «چرا قدرت های اروپایی در جنبش های اجتماعی ایران مداخله کرده اند؟» مطرح شده فرضیه پژوهشی این است که «مداخله قدرت های اروپایی در عرصه سیاسی کشورهای دیگر در چارچوب منافع ملی آنها در نظام بین المللی قابل توجیه است و همسویی آنها با با بازیگران داخلی تابعی است از متغیر منافع مذکور.» رو...

ادبیات متعهّد از قرن هجدهم میلادی در اروپا آغاز شد و علیه حکومت‌های جابرانه جنبش‌هایی را به وجود آورد. این نوع جنبش‌های مردمی که بعدها سراسر جهان را فرا گرفت، در نخستین سال‌های سدة بیستم منجر به قیام مشروطه در ایران شد. این نوع ادبیات، که در شعر پیشین ایران بی‌سابقه بود، در گیرودار مشروطه به طرزی شگرف، جامعة ایران را به جنبش درآورد و شعر و ادب فارسی را از رکود هزار ساله رهایی داد. این مقاله نگا...

چکیده حزب هنچاک از قدیمی‌ترین احزاب ارمنی بود که حوزة فعالیتش علاوه‌بر ارمنستان، روسیه، و عثمانی، ایران را نیز شامل می‌شد. رقابت آنان با احزاب ارمنی دیگر همانند داشناکسوتیون که هر دو در اواخر قرن نوزده تأسیس شده‌ بودند، به داخل مرز‌های ایران عصر مشروطه کشیده شد. هر‌چند بنابر شرایط، نام حزب رقیب (داشناکسوتیون) در تارک مبارزات مشروطه‌خواهی مردم ایران بیش‌تر درخشید، نمی‌توان از تأثیرات فکری و سیا...

روحانیت، انقلاب مشروطه و ستیز میان سنّت و تجدّد دکتر مهدی رهبری تاریخ دریافت: 30/11/86 تاریخ پذیرش: 04/03/87 چکیده ورود ایران به عصر جدید و ایجاد شکاف و انقطاع در سیر طبیعی تاریخ و سنت- که با خشونتی همراه با شکست های خارجی و استعمار همراه بود- ایران را وارد دورانی کرد که به رویارویی بزرگ میان سنت و مدرنیته انجامید. درحالی که سنت و مدرنیته از نظر بنیادهای فلسفی، سیاسی، اقتصادی، اجتم...

این پژوهش چشم¬اندازی است بر اوضاع آموزشی ایران در دوره¬ی مشروطه و می¬کوشد که سیر دگرگونی¬های تدریجی را در نظام آموزشی ایران بررسی کند؛ و به این سوال پاسخ دهد که آیا انقلاب مشروطه توانست نظام آموزشی ایران را از حالت سنتی به صورت جدید درآورد؟ به علاوه، چگونگی وضعیت نظام آموزشی ایران قبل از مشروطه، موانع اجتماعی ـ فرهنگی گسترش نظام آموزشی به سبک جدید و جایگاه نظام آموزشی در اندیشه¬ی پیشروان مشروطه...

تحقیق حاضر با نام «جنسیت و انقلاب مشروطه» در پی ترسیم تصویر روشنی از یک پدیده خاص تاریخی و در صدد توصیف جامعه ایران است و به طور اخص وضعیت زنان را در سه محدوده زمانی قبل از انقلاب مشروطه، حین انقلاب مشروطه و پس از انقلاب مشروطه مورد بررسی قرار می دهد و در صدد پاسخ به پرسش «آیا انقلاب مشروطه ایران از لحاظ جنسیت انقلابی رهایی بخش بوده یا انقلابی مرد سالار» فرضیه «انقلاب مشروطه ایران از حیث پیامد ...

رویکرد مدرنیته، جنبشی بود که از قرن پانزدهم میلادی به این سو، همه ی عرصه های علمی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و... را تحت الشعاع خود قرار داد و در واقع تلاشی بود برای هستی بخشیدن به یک موقعیت اجتماعی و فرهنگی، تا جامعه بتواند در آن پناه بگیرد. این جنبش با گذراندن چهار مرحله ی اساسی یعنی رنسانس، اصلاح مذهبی، روشنگری و انقلاب صنعتی، برتری خود را بر جهان مسلم کرد. در این میان که علوم تجربی، فلسفه، هنر...

 ناسیونالیسم ایدئولوژی ملت است و بر حاکمیت ملت بر سرنوشت خویش تاکید دارد. ناسیونالیسم ایرانی با پیشینه دوسده‌ای خود، همزاد گریزناپذیر مدرنیته ایرانی است. در مقاله حاضر، با بازخوانی ناسیونالیسم ایرانی در سده نوزدهم، اهداف و ابعاد زمینه‌ساز پیدایش آن مورد بررسی قرار می‌گیرد. پیدایش ناسیونالیسم ایرانی در این سده، پیامد گریزناپذیر بحران ناشی از رویارویی ایران سنتی با مدرنیت است که به صورت نخبه‌گرای...