در این پژوهش نسبت فلسفه سیاسی و قدرت در اندیشه سیاسی لئو اشتراوش و میشل فوکو بررسی شده است. تا قبل از نیچه و تعریف متفاوت وی از قدرت، این مقوله با تمرکز و حاکمیت سیاسی پیوندی تنگاتنگ داشت؛ به گونه ی که فلسفه سیاسی تلاشی برای نیل به حقیقت، نسبتش با قدرت به صورت پاسخ به مساله توجیه حاکمیت اقلیتی حکومتگر بر اکثریت تحت حکومت، یا ایجاد سامان سیاسی نیک تعریف می شد، اما با نیچه و طرح مباحثی چون "ار...

در سال 2011 و همزمان با آغاز تحولات در کشورهای عربی به عنوان بخشی از جهان اسلام، در کشور سوریه نیز اعتراضاتی بروز کرد که منجر به یک بحران گسترده در این کشور شد که تاکنون نیز حل ناشده باقی مانده است. اگرچه نمی توان از نقش دولتهای منطقه ای و جهانی در این بحران غفلت کرد، اما به نظر می رسد نقش عوامل داخلی در این بحران غیر قابل انکار باشد. این مقاله در تلاش است تا به بررسی عوامل داخلی اثرگذار در این...

توسعه سیاسی پدیده ای است که نمی توان تأثیرش را بر حیات اجتماعی - سیاسی جهان امروز، به ویژه در جوامع در حال توسعه، انکار کرد. در فرایند تحقق توسعه سیاسی عوامل گوناگونی ایفای نقش می کنند که در میان آن ها، دولت به عنوان بزرگ ترین و مهم ترین نهاد سیاسی جامعه نقش با اهمیتی بر عهده دارد. سامان این مقاله نیز بر همین امر استوار است؛ یعنی به دنبال مطالعه نسبت میان دولت و توسعه سیاسی است. برای دستیابی به...

مفهوم کلیدی «گذار» بیشتر در نظریات نوسازی و توسعه مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. برخی از نظریه‌پردازان توسعه با ملاک قرار ‌دادن شاخص‌هایی در حوزه‌های اقتصاد، سیاست و فرهنگ، حرکتی خطی از جامعه سنتی به جامعه مدرن را تصویر کرده‌اند و به‌ویژه برای مرحله میانی (دوره گذار) ویژگی‌های را برشمرده‌اند. مهم‌ترین کاستی چنین نگرشی آن است که به بررسی بخشی از شاخص‌های عینی بسنده می‌کند و از صورت‌بندی و تح...

مطالعة تاریخ معاصر ایران از ابتدای نهضت تنباکو تا به امروز نشان میدهد که همة تحوّلات بزرگ اقتصادی در کشور، تحوّلات مهم سیاسی را در پی داشتهاند. در این پژوهش، رابطة یکسویه میان اقتصاد و سیاست با روش استقرایی در همة ده مورد تحوّل مهم اقتصادی در این بازة زمانی مورد بررسی قرار میگیرد و برای برقراری ارتباط نظری میان تحوّلات اقتصادی و سیاسی از نظریة محرومیت نسبی استفاده میشود. هماکنون در سال 98، کشور بر ...

به‌نظر می‌رسد قابوسنامۀ عنصرالمعالی و شهریار ماکیاولی با وجود شکل‌گیری در بسترهای زمانی و مکانی متفاوت از نظر اهداف و مضامین سیاسی شباهت‌هایی با هم دارند که آنها را قابل مقایسه می‌سازد. شاید مقایسۀ این دو اثر بتواند بخشی از شباهت‌ها و تفاوت‌های سیاست‌نامۀ ایرانی و رساله‌های سیاسی آموزشی غربی را آشکار کند. این مقایسه براساس الگوی منطق درونی اسپریگنز یعنی شناخت بحران، ریشه‌یابی، جامعۀ آرمانی و را...

جامعه‌شناسان زبان، نقش عوامل غیر زبانی مختلف، همچون قومیت، جنسیت، تحصیلات، طبقۀ اجتماعی، سن و  منطقۀ جغرافیایی را در پیدایش گونه‌های زبانی بسیار مؤثر دانسته‌اند. یکی از این طبقات اجتماعی، طبقۀ دانشجویی است که با گفتمان ویژۀ خود تعریف می‌شود. این جستار با مطالعه‌ای که بر روی زبان دانشجویان داشته است، به این نتیجه رسیده که در وضعیت کنونی، نقش تأثیری این عوامل دگرگون شده است؛ هم به دلیل تحوّلات...

شهرداری تهران در پایین‎ترین سطح خود به چندین محله تقسیم می شود. برای اینکه شهرداری تهران بتواند خدمات مطلوبی به شهروندان ارائه کند، باید مختصات محلۀ سامان‎یافته‎ را طراحی کند. هدف این پژوهش ارائۀ راهکاری برای طراحی و تدوین مختصات محلۀ سامان یافته در کلان‎شهر تهران با استفاده از سازوکار بنچ‎ مارکینگ است. در پژوهش پیش رو، داده‎ها با اجرای مصاحبه‎هایی گردآوری شدند و به‎کمک روش دلفی و تحلیل محتوا ب...

با پیروزی انقلاب اسلامی دولت موقت بازرگان و شورای انقلاب متصدی امور دوران انتقالی قدرت، ساخت اولیه نهادهای بوروکراتیک دولتی، سامان سیاسی - اقتصادی کشور، و نیز انتظام قوای نظامی - پلیسی گردیدند. عواملی مختلف از جمله، تعدد احزاب سیاسی با مبانی ایدئولوژیکی متفاوت، توقعات فزاینده و هیجان انقلابی، بی ثباتی دوره انتقالی ، ضرورت بازگشت به روال عادی و سامان سیاسی – اقتصادی کشور را برای دولت موقت و شورا...

یکی از کارکردهای احزاب سیاسی، تجمیع و تألیف خواسته های مردم و انتقال آن خواسته ها به دستگاه سیاسی و نمادهای تصمیم گیری است. همان طور که موریس دوورژه می گوید، احزاب ترجمان نیروهای اجتماعی به شمار می روند و خواسته های گروه، طبقه و نیروی اجتماعی که از آن برآمده اند را تأمین می کنند. معمولاً این هدف از طریق کسب و حفظ قدرت توسط احزاب در نظام انتخاباتی تحقّق می یابد. بررسی کارکرد احزاب در جامعه ایران، ...