شهرهای مختلف سرزمین ایران با توجه به بستر و شرایط جغرافیایی و طبیعی‌شان از منابع آبی موجود به شیوه‌هایی متفاوت بهره برده‌اند. در این‌میان یکی از پیشرفته‌ترین و توسعه‌یافته‌ترین سیستم‌های آبرسانی، شبکه آبی شهر بخارا است که امروز همچنان بقایای کالبدی اجزای‌ آن یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های شکل‌دهنده به منظر هسته تاریخی این شهر به شمار می‌رود. این نوشتار تلاش می‌کند با واسازی ساختار شهر و سیستم آبی، ج...

بررسی شخصیت و زندگی خاتون بخارا، اولین و آخرین زنی که بر منصب بخاراخداتی نشست و هم­زمان درگیر رقبای داخلی و حملات پی در پی فاتحان عرب بود، اطلاعاتی ارزشمند درباره حیات سیاسی و اجتماعی بخارا به دست می­دهد. داستان روابط عاطفی خاتون با سعید بن عثمان، فرمانده عرب که در شعری برجای مانده، به رغم ابهاماتش دارای ارزش ادبی و تاریخی فراوان است. در این نوشتار ضمن گزارش تلاش­ های محققان معاصر در خوانش این ...

انقلاب بخارا قهرمانانی داشت؛ اما هدف این قهرمانان نه اجرای برنامه های انقلابی، بلکه برعکس پیشگیری از عملی شدن برخی از ماده های مرام نامۀ انقلابیون بود. این هدف قهرمانان انقلاب بخارا را برآن داشت تا با پیشوایان آن انقلاب و استعمار بلشویکات روسیه به مبارزه برخیزند. تلاش درمقابل اشغال گران روسیۀ شوروی و پیشوایان انقلاب بخارا دقیقاً مثل شنا کردن مخالف جریان نیرومند آب بود. باوجود این، کسانی پیدا شدن...

احمد دانش در تاریخ ادبیات و افکار اجتماعی و سیاسی بخارای قرن نوزدهم میلادی یکی از افراد برجسته و نامدار به شمار می رود. اندیشه های پیش گامانۀ آثار ادبی و فلسفی احمد دانش در بیداری فکری و ملی بسیاری از روشن فکران آن دوره نقشی بارز داشته است. در این مقاله پس از بیان شرح حال مختصر این متفکر اصلاح گرا، نقش او در بیداری فکری مردم بخارا بررسی شده است. دانش در سال ۱۸۲۶م در بخارا دیده به جهان گشود. پس ...

یهودیان ازجملۀ اقوامی هستند که در قلمروی امارت بخارا سکونت اختیار کرده و در گسترش روابط تجاری در آسیای مرکزی نقش عمده داشته اند. این قوم به دلیل سکونت در قلمروی امارت بخارا به «یهودیان بخاری» مشهور شده اند. در پیشرفت مناسبت های تجاری در امارت بخارا سهم هندوها نیز درخور توجه است. آن ها در شهرهای گوناگون آسیای مرکزی، خصوصاً امارت بخارا، نفوذ زیادی داشتند. در این مقاله نگارنده با بررسی سابقۀ سکونت ...

چکیده: کتاب مهمان نامه ی بخارا اثر روزبهان خنجی اصفهانی رویدادهای یک سال وچهار ماه از سلطنت محمّدخان شیبانی رادر 54 مبحث دربردارد.فضل الله روزبهان خنجی اصفهانی،متولّد بین سال های (860-850ه ق.)ومتوفّی به سال (928ه ق.)یکی از مشهورترین دانشمندان ومولّفان قرن نهم ودهم هجری است وآثار متعددی به زبان های فارسی وعربی تألیف کرده که از مهمّ ترین آن ها می توان به کتاب تاریخ عالم آرای امینی وسلوک الملوک ومهمان...

رساله حاضر "علل و عوامل اضمحلال امیرنشین بخارا"را در بین سالهای 1868 الی 1920 مورد بررسی قرار خواهد داد ولی با عنایت به ارتباط بسیار نزدیک خانات سه گانه با یکدیگر، از اشاره هر چند مختصر به خان نشین های خوقند و خیوه و نیز ارتباط آندو با روسیه گریزی نبوده است . با این توضیح است که سازماندهی پژوهش فعلی مورد اشاره قرار می گیرد. جهت آزمودن فرضیه های رقیب این رساله نیازمند سه فصل خواهیم بود. فصل اول ...

هر جامعه ای از مجموعه آداب و رسوم و فرهنگ خاص خود تشکیل شده است. در اقوام و ملل گوناگون برخی سنت ها وجود دارد که در مراسم خاصی همچون جشن های عروسی برگزار می شود. از آن جمله می توان به جشن عروسی در بخارا اشاره کرد که در آن، هنگام رفتن عروس به خانۀ داماد مراسم ویژ ه ای برگزار می شده است. این مراسم عبارت بودند از: حمّام بران، حنابندان، پدرآشی یا آش پدران، جامه پوشانی، دامادبران، تعامل های تگِ چیمیلی...

انقلاب بخارا قهرمانانی داشت؛ اما هدف این قهرمانان نه اجرای برنامه‌های انقلابی، بلکه برعکس پیشگیری از عملی شدن برخی از ماده‌های مرام‌نامۀ انقلابیون بود. این هدف قهرمانان انقلاب بخارا را برآن داشت تا با پیشوایان آن انقلاب و استعمار بلشویکات روسیه به مبارزه برخیزند. تلاش درمقابل اشغال‌گران روسیۀ شوروی و پیشوایان انقلاب بخارا دقیقاً مثل شنا کردن مخالف جریان نیرومند آب بود. باوجود این، کسانی پیدا شدن...

سلسله منغیتیه از بازماندگان مغول بعد از عقب نشینی از مناطق اروپایی روسیه بودند که به نواحیجنوبی تر آمدند و در ماوراءالنهر خان نشینی را تشکیل دادند که 188 سال دارای قدرت بودند. اینسلسله، سرانجام، با تأسیس جمهوری سوسیالیستی در بخارا و گریختن عالم خان،آخرین امیر آنان، بهافغانستان سقوط کرد. امیر شاه مراد، مشهور، به امیر معصوم از حاکمان این سلسله بود که با جلوس برتخت سلطنت، به سرکوبی مخالفان داخلی پ...