شاهنامه فردوسی از آن جا که سراسر، روایات کهن و اساطیری است و لبریز از نماد است این نمادها که در انواع گیاهی، حیوانی، ادبی و ... به کار گرفته شده اند، موجب گسترش معنا و قدرت تأثیر و ارتقای ارزشی شاهنامه شده اند. شاید بتوان یکی از دلایل کم نظیر بودن شاهنامه در ادبیات جهان را علاوه بر غنای اصل داستان ها از جنبه های نمادین و اساطیری، پرورش و گسترش هوشمندانه برخی از آن ها و جایگاه آن در غنای مطالب د...

چکیده کلیت منظومه ی حماسی عرفانی منطق الطیر ریشه در اسطوره ی بازگشت به اصل و جستجوی حیات جاوید دارد. عناصر اساطیری و دینی بی شماری و عقاید و باورهای کهن مردمی بسیاری در ساختار سمبلیکی و نمادین، به طرز خودآگاه یا ناخودآگاه در این منظومه راه یافته است. هدف از این تحقیق بررسی سمبل های منطق الطیر عطار با تکیه بر بن مایه های اساطیری آنهاست.به طور کلی عطار در گزینش سمبل ها به جای شخصیت ها و مفاهیم ...

سرگذشت قومی و ملّی ما شاهنامه فردوسی، نسیجی گرانقیمت، بافته از تار و پود اسطوره، حماسه و تاریخ است که برخی کوشیده اند آن را به سه بخش اساطیری، حماسی و تاریخی تقسیم کنند؛ اما در هم تنیدگی این سه قسمت چنان است که تعیین حدّ و مرز و جداسازی آن از یکدیگر امری ناممکن می نماید. برای نمونه آنچه ایشان آن را بخش تاریخی شاهنامه می دانند، مزیّن به طرازی زربفت از اندیشه اساطیری و مفاهیم نمادین و کهن الگویی قوم...

ایلام، نام یکی از تمدن های باستانی و بومی سرزمین ایران است که پیش از تشکیل حکومت های آریایی ماد و پارس بر بخش وسیعی از غرب و جنوب غرب ایران حاکمیت داشت. این تمدن با مرکزیت شوش، از اواخر هزاره چهارم ق.م وارد عصر شهرنشینی شد و در اواخر سده هفتم ق.م. به دست آشوری ها از صحنه تاریخ کنار گذاشته شد. یکی از مهم ترین ویژگی های تمدن ایلام، مذهب و جهان بینی خاص آنان است که نقش بسیار مهمی در زندگی دنیوی ...

اسطوره حلقه ی وصل میان انسان معاصر با انسان نخستین است. پیوند میان خواست های درونی و رفع نیازهای ناشناخته ی انسان معاصر و همتای نخستین او، با اسطوره مفهوم پیدا می کند. شناخت اسطوره و دریافت دقیق هویت آن به سادگی امکان پذیر نیست؛ به همین سبب نمی توان تعریف دقیقی از اسطوره ارائه کرد. وجود دهها تعریف متفاوت از دیدگاه های دین شناختی، روان شناختی، فلسفی و غیره دلیل روشنی بر این مدعا است. نوشته ی حاض...

دریا یکی از پدیده هایی است که در اسطوره‏های ملل مختلف جایگاه ویژه ای دارد. دریاهای اساطیری گاه به‏لحاظ نام، با دریاهای امروزی قابل مقایسه هستند، اما به‏لحاظ جغرافیایی، موقعیتی کاملاً متفاوت دارند. بندهش ایرانی یکی از بزرگ ترین آثار به زبان فارسی میانه است که دربردارنده شمار فراوانی از نام های جغرافیایی اسطوره ای است. هدف ما در این پژوهش بررسی دریاهای اساطیری در این اثر است. بدین منظور، با روش تو...

چکیده پژوهشی که پیش رو دارید، به بررسی شخصیت های اساطیری و سیر تطور و کاربرد آن در غزلیات سعدی و حافظ در بوته ی نقد تطبیقی می پردازد. پادشاهان و پهلوانان، عاشقان و موجودات اساطیری در غزل سعدی و حافظ مشترک هستند بنابراین مورد بررسی و تطبیق و مقایسه قرار گرفته اند،از میان این شخصیت ها بعضی اسطوره ی صرف هستند و بعضی دیگر ضمن داشتن ریشه و سابقه ی تاریخی، جنبه ی اساطیری نیز یافته اند. شخصیت های ا...

شاهنامه به دو بخش اسطوره ای و تاریخی تقسیم می شود. دوره اساطیری از ابتدای شاهنامه تا پایان عهد کی خسرو است و بخش تاریخی شاهنامه از پادشاهی اسکندر تا پایان کار ساسانیان را در بر می گیرد. چون خط آغاز و پایان دوره ها در شاهنامه کاملاً مشخص نیست فاصله این دو دوره را دوره آمیختگی می نامیم. این دوره شامل مسائل پایان کار کی خسرو تا پادشاهی دارای دارایان است.در این بخش که دوره میانی شاهنامه نامیده می شو...

هدف پژوهش حاضر «مقایسه کاربرد رنگ واژه ها در هفتپیکر نظامی گنجوی و بخش اساطیری شاهنامه» است. به این منظور، کاربرد توصیفی و استعاری رنگ واژه ها در این دو اثر ادبی فارسی بررسی شده است. روش انجام این تحقیق، تحلیل محتوا و حجم نمونه کلیه رنگ واژه های موجود در هفت پیکر نظامی گنجوی و بخش اساطیری شاهنامه بوده است. جامعه آماری نیز کلیه اشعاری بوده که حاوی رنگ واژه اند. این بررسی در چهار چوب معنی شناسی ش...