با توجه به نقش تعیین کننده رهبری حضرت امام خمینی(ره) در شکل گیری و پیروزی انقلاب اسلامی ایران، شناسایی و تبیین راهبرد مبارزاتی ایشان که منجر به جلب همراهی و حمایت ملت شد، دارای اهمیت فراوان است. در این مقاله، از نظریه چارلز تیلی در مورد چگونگی بسیج سیاسی گروه های رقیب در مقابل حاکمیت، برای تشریح این موضوع استفاده شده و نقش و کارکرد چهار عامل مورد نظر وی یعنی ایدئولوژی، رهبری، سازمان و توده مردم...

هدف این مقاله شناخت مقایسه ای ابزارها و شیوه های بسیج و اعتراض در انقلاب اسلامی ایران و انقلاب روسیه است. روش مورد استفاده در این پژوهش مقایسه ای و تحلیل اسنادی است. ابزارگردآوری اطلاعات فیش برداری از کتب، پایان نامه ها، مقالات و اسنادی است که اطلاعاتی در خصوص موضوع مربوطه دربردارند. شناخت ابزارها و شیوه های بسیج و اعتراض در انقلاب اسلامی ایران و انقلاب روسیه و مقایسه ی دو انقلاب از این حیث، تو...

اعتراضات اخیری که جهان عرب را فراگرفته، با نتایج سیاسی مختلفی مواجه شده ، طوری که در مصر و تونس، حکومتها به سرعت سقوط کردند در حالی که در لیبی و یمن پس از مدتها کش و قوس و درگیری های داخلی تغییر حکومتها رخ داد؛ در این میان در بحرین و سوریه حکومتها پایداری قابل توجهی نشان داده اند. این مقاله به چرایی نتایج سیاسی مختلف اعتراضات در جهان عرب می پردازد و برای نیل به این مقصود از نظریه گلدستون در راب...

انقلاب اسلامی چه نقشی در روند توسعه سیاسی ایران ایفا نموده است ؟ این پرسشی است که این تحقیق به دنبال پاسخ گویی به آن بوده است. انقلاب اسلامی به عنوان نقطه عطفی در تاریخ معاصر ایران، یکی از گام های بلند ملت ایران در راستای رهایی از استبداد و نیل به آزادی و مردمسالاری و به عبارتی دستیابی به توسعه سیاسی بود. شعارهای اصیل و فراگیر انقلاب اسلامی مانند " استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی " خود، موید این ...

مغرب اسلامی در اثر فروپاشی دولت ادریسیان، دچار عدم تمرکز سیاسی و منازعه قبایل بربر بر سر قدرت بود. در چنین شرایطی شکل­گیری جنبش اجتماعی مرابطون، موجب تداوم قدرت مسلمانان در شمال آفریقا و اندلس شد. با نظر به اهمیتِ جنبش اجتماعی مرابطون، بررسی منطق حاکم بر این جنبش پرسش اصلی این مقاله است. چارچوب نظری مقاله در بازشناسی منطق این جنبش «نظریه بسیج منابع» است. بر اساس این نظریه رهبران جنبش مرابطی از ن...

در بیست و هفت‌ سال گذشته در بررسی انقلاب اسلامی از میان سه نوع تبیین «علّی»، «فرآیندی» و «پیامدی» از انقلا‌ب‌ها، بیش از همه به تبیین‌های علّی و ساختاری (یا نوع اول) توجه نشان داده شده است. هدف اصلی این مقاله، شناخت انقلاب اسلامی از طریق توضیح فرآیند فعال و زنده شکل‌گیری بسیج انقلابی مردم ایران (یا تبیین نوع دوم) است. نگارنده کوشش کرده از منظر سرمشق انتخاب عقلانی و نظریه بسیج منابع توضیح دهد که چگ...

یکی از مهم ترین تحول های سیاسی، طی سال های اخیر در منطقه خاورمیانه، وقوع قیام مردمی در کشور مصر و سقوط رژیم حسنی مبارک، پس از سه دهه حکومت در این کشور است. این مقاله به بررسی آسیب پذیری های دولت حسنی مبارک و نقش آن در بسیج انقلابی می پردازد. پرسش اصلی مقاله، آن است که «چگونه آسیب پذیری های دولت حسنی مبارک به بسیج انقلابی منجرشد؟»؛ برای پاسخگویی به این پرسش، از روش تحلیل اسنادی که از انواع روش ه...

میزان توفیق یا عدم توفیق نهضت‌های انقلابی تا حدِ قابل توجهی به میزان بسیج توده‌ها در روند مبارزات انقلابی بستگی دارد. در پیروزی انقلاب اسلامی ایران نیز، توده مردم نقش بسزایی ایفاء کرده‌اند. با این حال، فهم بازیگری مردم در روند ِانقلاب، بدون ِشناخت ِنقش عنصر رهبری و چگونگی آن، در جهت دهی و بسیج‌گری مردم ممکن نیست. این مقاله با روش کیفی و از نوع تحلیل اسنادی درصدد پاسخ به این سوال اصلی است: «امام خمی...

یکی از مهم‌ترین تحول‌های سیاسی، طی سال‌های اخیر در منطقه خاورمیانه، وقوع قیام مردمی در کشور مصر و سقوط رژیم حسنی مبارک، پس از سه دهه حکومت در این کشور است. این مقاله به بررسی آسیب‌پذیری‌های دولت حسنی مبارک و نقش آن در بسیج انقلابی می‌پردازد. پرسش اصلی مقاله، آن است که «چگونه آسیب‌پذیری‌های دولت حسنی مبارک به بسیج انقلابی منجرشد؟»؛ برای پاسخگویی به این پرسش، از روش تحلیل اسنادی که از انواع روش‌ه...