بیت­الحکمه نخستین و بزرگترین مرکز فرهنگی جهان اسلام در دوره عباسی بوده و به عنوان عامل اصلی اعتلای نهضت ترجمه در این دوره محسوب می شد. به دنبال این نهضت و تولیدات علمی آن منزلت دولت اسلامی ارتقا یافته و روابط آن با سایر کشورها قانون­مند شد. از این زمان به بعد مسلمانان در حوزه های مختلف علمی پرچم رشد و شکوفایی را به دوش کشیدند، تشویق خلفای عباسی نیز باعث شد تا بیت­الحکمه اهمیت بیشتری پیدا کرده و...

برگردان آثار ادیبان عارف و شاعران سالک به سبب پیچیده‌گویی‌ها و کاربست رموز و اصطلاحات خاص، همواره یکی از چالش‌های فراروی مترجمان بوده است. غزلیّات شمس که مجموعة سروده‌های عرفانی مولاناست، تاکنون چندین بار به زبان عربی برگردانده شده ‌است. از جملة این ترجمه‌ها، ترجمة «محمّد سعیدجمال‌الدّین» است که به صورت گزیده‌ای از غزلیّات شمس ارائه گردیده‌ است. در این پژوهش، با روشی توصیفی ـ تحلیلی در نقد ترجمه سع...

ترجمه و به ویژه ترجمۀ متون ادبی، با آنکه اهمیت بسیاری در انتقال اطلاعات و تبادل فرهنگ و ادب میان ملت ها اهمیت دارد؛ اما ویژگی ها و ظرافت هایی نیز دارد و با دشواری هایی مواجه است. مترجم متون ادبی باید شرایط ویژه ای داشته باشد که نتیجه آن درک دقیق و عمیق زبان مبدأ و تسلط کافی به زبان مقصد، برای انتقال بار معنایی متون ادبی است. گاهی ترجمۀ داستان های کوتاه فارسی به عربی از سوی مترجمان عرب آشنا به ز...

 این مقاله به دغدغه تأمین سلامت معنی در ترجمه، بویژه ترجمه قرآن می پردازد. در این راستا عناوینی چون: نیاز به ترجمه، رویکرد معنی گرایانه، ترجمه تفسیری، اهمیت برابری معنایی در ترجمه و بایدها و نبایدهای مربوط به انتقال درست معنی توضیح داده می شود. سپس پیش نیازها و بایدها و نبایدهای مترجم در چهار محور زیر ارائه می شود: ۱- متن شناسی با زیر مجموعه هایی چون خودسانسوری فرهنگی مترجم، متن به عنوان واحد ت...

چکیده هر زبان علاوه بر واژگانی که دارای معنای مشخص است، ساخت های زبانی دیگری دارد که در بیشتر موارد ترجمه لفظی آن ها وافی به مقصود نیست. تعبیرهای اصطلاحی نیز چون مثل ها و اصطلاحات از آن جمله بوده و همواره یکی از دشواری های ترجمه به شمار می رود. رساله حاضر با ترجمه قسمت «الف» از کتاب «معجم التعبیر الاصطلاحی فی العربیه المعاصره» تألیف دکتر محمد محمد داود که در سال 2003، منتشر گردیده است، و با مع...

آیات قرآن از لحظات آغازین نزولشان، مشتاقان وحی را هدایت‌گر و رهنمون بودند. مردم هم‌عصر پیامبر(ص) در دریافت معنی آیات قرآن مشکل چندانی نداشتند، اما پس از گسترش اسلام و رسیدن قرآن به دست مسلمانانی که با زبان عربی و فرهنگ و فضای عصر نزول آیات که فرهنگ و موقعیت آن زمان جزیرة العرب بود بیگانه بودند، ضرورت ترجمه قرآن به زبان مورد نیاز آنان مطرح شد. برای ترجمه قرآن به زبان‌های دیگر علاوه بر ا...

آیات قرآن از لحظات آغازین نزولشان، مشتاقان وحی را هدایت‌گر و رهنمون بودند. مردم هم‌عصر پیامبر(ص) در دریافت معنی آیات قرآن مشکل چندانی نداشتند، اما پس از گسترش اسلام و رسیدن قرآن به دست مسلمانانی که با زبان عربی و فرهنگ و فضای عصر نزول آیات که فرهنگ و موقعیت آن زمان جزیرة العرب بود بیگانه بودند، ضرورت ترجمه قرآن به زبان مورد نیاز آنان مطرح شد. برای ترجمه قرآن به زبان‌های دیگر علاوه بر ا...