محور اصلی این نوشتار بررسی وضعیت متون ترجمه‌ای در گسترۀ علوم‌اجتماعی در جامعة ماست. فرض اولیۀ ما این است که متون علمی موجود، در‌حالی‌که نمودی از توسعۀ علمی هستند، می‌توانند منبعی برای توسعة علم و فرهنگ نیز باشند. یادآوری می‌کنیم که در این بحث تأکید ما بیشتر بر متون ترجمه‌ای است که مخاطب آنها اجتماع علمی و به‌ویژه فضای آموزشی دانشگاهی است. پس متونی که در این بررسی می‌گنجند با جهان آموزش و یادگیر...

چکیده زبان عربی با قدمتی به درازای جاهلیت تا کنون همواره کانون توجه ادیبان و نویسندگان ملل مختلف بوده است. ریشۀ روابط، چالش ها، و مبادلات زبان و قوم عرب با زبان پارسی و قوم ایرانی آن چنان ژرف و عمیق است که نیازی به یادآوری تاریخ پیوند آن دو نیست. اهتمام و علاقۀ فراوان به تاریخ ادبیات زبان عربی در میان دانشجویان و پژوهش گران ایرانی به منزلة یکی از مهارت های مهم در آشنایی با این زبان، ضرورت ترجم...

ترجمه از جمله راه‎های انعکاس تحولات فکری- فرهنگی اروپا در گروه­های فعال اجتماعی ایران دورة قاجار محسوب می شود و می­توان برای ترجمه ها، به مثابه متون نوشتاری جدید، نقش اجتماعی در روند انتقال فرهنگی قائل شد. جریان نوگرایی متأثر از ترجمۀ آثار و متون اروپایی در ایران در مقایسه با کشورهایی همچون عثمانی و مصر به‎سادگی شکل نگرفت و با دو مسئلۀ عمده مواجه بود: اول، بدفهمی محتوا در نتیجة تلفیق محتوای متو...

حروف اضافۀ سببیпо  و из-за در زبان روسی بیانگر عملی نامطلوب و ناخوشایند و دارای بار منفی است، اما کاربرد آن ها از نظر ساختار دستوری متفاوت است و با اسامی مختلفی به کار می رود. در برخی موارد کاربرد مشابه این حروف اضافه برای بیان علت و سبب انجام کاری، زبان آموزان ایرانی را در گفت وگو به زبان روسی، همچنین در ترجمۀ متون از زبان روسی به فارسی و برعکس دچار مشکل می کند. متأسفانه، پژوهشگران ویژگی های س...

محمد الفراتی (1880ـ1978م.)، مترجم و شاعر سوری، گزیده‌ای از غزل‌های حافظ را به زبان شعر ترجمه کرده‌است. وی با وجود آشنایی با زبان فارسی، گاهی در فهم، دریافت و انتقال مفاهیم بلند عرفانی خواجة شیراز موفق نبوده‌است. این جستار سعی دارد بر اساس نظریۀ لفور به بررسی و ارزیابی دریافت معنایی محمد الفراتی از اصطلاحات، واژگان و تعابیر عرفانی موجود در غزلیات حافظ بپردازد که در پی آن برای مخاطب روشن می‌گردد ...

چکیده الساندرو بائوزانی (alessandro bausani)، از مستشرقان بزرگ اروپا و بزرگ‏ترین اسلام‏شناس ایتالیا، از جمله محققانی است که دستی در استشراق دارند. این محقق شهیر، علاوه بر آثار متعدد در‏بارۀ ایران و اسلام، ترجمه و تفسیر مختصری از قرآن به زبان ایتالیایی انجام داده است که از معروف‏ترین ترجمه‏های اروپایی قرآن، و از منابع به نام خاورشناسان مغرب‏زمین به‏شمار می‏رود. حواشی و تفسیر بائوزانی بر قرآن، ب...

ماکس وبر، یکی از مهم ترین جامعه شناسانی است که تأثیرات زیادی بر محققان رشته های مختلف علوم اجتماعی داشته است. مورخان نیز هم از جنبۀ روش شناسی و هم تبیین رویدادهای تاریخی، از اندیشه های وی تأثیر پذیرفته اند؛ و با ترجمه آثار وبر به زبان فارسی، دامنۀ این تأثیرپذیری افزایش یافت. آن دسته از مورخانی که به تبیین وقایع تاریخی به خصوص تاریخ معاصر روی آورده اند، با واژه هایی ازقبیل «تفهم»، «مشروعیت»، «عق...

جُستار حاضر به این اصل اساسی می­پردازد که در فرآیند ترجمه رابطه و پیوند زبان و معنا، چه رابطه و پیوندی است؟ به عبارتی آیا این زبان است که با ظرافت­های خاص، ابعاد و دایرۀ معانی را تعیین می­سازد یا اینکه زبان همچون مرکبی برای معانی به­شمار می­رود؟ در حوزۀ مطالعات ترجمه بحث­های فراوانی پیرامون ترجمۀ تحت­اللفظی، فرا تحت­اللفظی، ارتباطی، معنا گرا، آزاد و ... صورت گرفته است که هر کدام از منظری خاص، ت...

کتاب کوسۀ شک مپر؛ ناقابل 12 میلیون دلار: پروند های دربارۀ اقتصاد سردرگم هنر معاصر )از این به بعد کوسۀ شک مپر (، نوشتۀ دن تامپسون donald thompson ، با ترجمۀ فارسی اشکان زهرایی )نویسندۀ این مطلب( در اردیبهشت 1394 توسط انتشارات کتاب رهنما منتشر شد. این کتاب از نخستین نمون ههای کتاب های تخصصی چاپ شده در حوزۀ اقتصاد هنرهای تجسمی معاصر در ایران است. این مقاله در ابتدا، به پیشینه این آثار در ایران م ی...

ترویج علم به مثابۀ «میان کنش بین دانشمندان و عموم مردم» مفهومی بسیار گسترده و شامل همۀ تلاش ها برای ارائۀ علم و نظریات علمی به عموم افراد جامعه از جمله از طریق کتاب، مجله، سخنرانی، جشنواره، نمایشگاه، موزه، اردو، برنامه های تلویزیونی، فیلم و سریال است. در این میان اما نشر کتاب از پیشینه و اهمیت بیشتری برخوردار است. در این نوشتار به بررسی بایسته های چاپ و نشر کتاب با هدف ترویج علم پرداخته و به عن...