ویژگی‌‌‌های ذهنی انواع بسیار متنوعی دارند، اما آیا این ویژگی‌‌‌ها خصوصیات مشترکی دارند؟ در بخش اول این مقاله، با بررسی چند دسته‌‌‌بندی از ویژگی‌‌‌های ذهنی، خصوصیات متمایزکنندۀ ویژگی‌‌‌های ذهنی یعنی آگاهی، کیف ذهنی و حیث التفاتی را تشخیص خواهیم داد. در بخش دوم، هر یک از این خصوصیات و همین‌‌‌طور خصوصیت معرفتی دست‌‌‌رسی اول‌‌‌شخص را مختصراً بررسی کرده و به رابطه میان آنها خواهیم پرداخت. با استفاده ...

سیره عقلا عبارتست از شیوه عملی و یا ارتکازات درونی همه عقلای عالم فارغ از تفاوت‌های مکانی، زمانی و گرایشات دینی و مذهبی در برخورد با یک واقعه که آن روش را مفید و نیک تشخیص بدهند. در خصوص منشأ حجیت سیره عقلاء دو دیدگاه کلی وجود دارد. نخست طریقیت و دوم، موضوعیت سیره عقلاء. حجیت سیره‌های نوپدید بر اساس موضوعیت سیره عقلا قابل تحلیل است. گرچه سیره عقلا در مسائل فقه جزایی مورد استناد فقها قرار گرفته،...

این مقاله به اهیمت تصور و تصدیق به عنوان اصلی ترین ابزار شناخت می پردازد. مقوله تصور و تصدیق برگرفته از میراث یونانی و مورد توجه اکثر صاحب نظران و از جمله دانشمدان مسلمان است. تصور و تصدیق اگر چه از مقبولیت عام برخوردار است، با این حال با پیچیدگی ها و دشواری هایی همراه است. به نظر نویسنده این مقاله، چانچه نگاه ما به مسأله عوض شود، می تواند بسیاری از مشکلات را حل کند. آنچه این مقاله مطرح می کند...

نقش اشیاء در تاریخ با کارکرد محض آغاز شده و در دست انسان اولیه فقط به عنوان ابزار صرف تلقی می?شد در حالیکه عبور شیء در بستر زمان همواره با خود معناسازی می‌کند. تجربة سالیان متمادی، حکایت از نقش‌های گوناگون شیء داشته که در شرایط مختلف (اجتماعی، مذهبی، فرهنگی و غیره) در مسیر تکامل خود بروز داده شده است. با توجه به اینکه در هنگام درک اشیاء از طریق حواس، عواملی مانند محیط، تجربه فردی، کیفیت و.... د...

زبان‌شناسیِ شناختی، زاویة دید را بخشی از فرایند تولید معنا و عاملی در تعبیرهای متفاوت از یک موضوع واحد می‌داند. نگاه از هر زاویة دیدی شناخت و درکی از همان دیدگاه به بیننده می‌دهد و بنابر دستور شناختی، این موضوع در دستور زبان نیز نمودار می‌شود. با توجه به نقدها و داوری‌های متفاوت، متناقض و اغلب مغایر با آمار مربوط به اشعارِ سهراب سپهری، به‌‌نظر می‌رسد زاویة دیدی که او در اشعار خود به‌کار برده است ...

اشکال ربط سیال به ثابت از پیچیده‌ترین مسائل فلسفة اسلامی می‌باشد. ملاصدرا همچون فلاسفة قبل از خود به حل این معضل پرداخته است. صدرا جواب‌های متعددی به این اشکال داده است. پاسخ اول ملاصدرا عبارت است از این‌که، تغیّر، علتی سوای وجود شیء، نمی‌خواهد. زیرا تغیّر، ذاتی شیء می‌باشد و ذاتی هم علت ندارد. پاسخ دوم بدین نحو است که، بر اساس تقسیمات وجودی، هر قسمی فی نفسه ثابت می‌باشد، ولی در مقایسه اقسام با ی...

حقیقت، پرسش‌برانگیزترین مسألة فلسفی است که اندیشة فیلسوفان را همواره به خود جلب‌کرده‌است. مارتین هایدگر با تعریف حقیقت به نامستوری (الثیا)، حقیقت را از معیار سنجش صدق و کذب ‌گزاره خارج کرده و به آن جایگاهی هستی‎شناسانه بخشیده‌است. در این مقاله ارتباط میان حقیقت و شیء در فلسفة هایدگر بررسی‌ می‏شود و استدلال ‌می‏شود که نگاه هایدگر به هستی‏های ابزاری تأثیر قاطعی بر حقیقت‌اندیشی وی داشته‌است. تفسیر...

این مقاله به اهیمت تصور و تصدیق به عنوان اصلی‌ترین ابزار شناخت می‌پردازد. مقوله تصور و تصدیق برگرفته از میراث یونانی و مورد توجه اکثر صاحب‌نظران و از جمله دانشمدان مسلمان است. تصور و تصدیق اگر چه از مقبولیت عام برخوردار است، با این حال با پیچیدگی‌ها و دشواری‌هایی همراه است. به نظر نویسنده این مقاله، چانچه نگاه ما به مسأله عوض شود، می‌تواند بسیاری از مشکلات را حل کند. آنچه این مقاله مطرح می‌کند...

انقلاب کپرنیکی کانت و گشودن طریقی بینابین تجربه گرایی و عقلگرایی، بر محور ارائه تلقی نوینی از عین و شیء و عینیت صورت گرفت. تبدیل شیء به موضوع و متعلق، و گذر از موضوع و متعلق به متعلق شناخت و مفهوم متعلق شناخت و مصبوغ به صبغه ذهن دانستن «عین»، راهی طولانی است که کانت در فاصله گرفتن از سنت های پیشین فلسفی طی کرد. تدقیق و موشکافی در کارکرد مفهوم «متعلق» در وحدت بخشی به کثرات حسی و در قالب قضیه درآ...

آیا هر چه خود دارای ابتداء است می تواند منشأ ابتداء برای غیر خود واقع شود ؟ مبادی عالیه و علل متوسطه چه نقشی در هستی ایفاء می کنند؟ تفاوت ابداء با ابتداء و خلق لا من شیء با خلق من لا شیء چیست؟ آیا عیان ثابته و صور علمیه مغایر با تفرد و توحد ازلی خداوند است؟ آیا عقل – صادر اول – همان کل اشیاء است؟ اینها برخی از مسائلی است که در این مقاله درباره آنها بحث شده است.