بررسی تقابل های دوگانه در آثار هنری و ادبی توجه برخی زبان شناسان، اسطوره شناسان، روایت شناسان و نشانه شناسان معاصر را به خود جلب کرده است. آن ها بر این عقیده اند که از این منظر به درک و دریافت بهتری از آثار ادبی می توان دست یافت. در این پژوهش با نگاهی دیگر به اشعار خواجه شمس الدین محمد حافظ، به بررسی تقابل های دوگانه یا زوج های متقابل ـ به عنوان یکی از عناصر محوری اشعار اوـ خواهیم پرداخت و چنان...

این تحقیق به بررسی روابط مفهومی میان واژگان زبان می پردازد. روابط مفهومی انواع روابطی را تشکیل می دهند که در نظام معنایی زبان میان واژگانی یافت می شوند که چه بسا در ابتدا مستقل از هم به نظر برسند اما در عمل و در حقیقت ارتباط تنگاتنگی میان آن هاوجود دارد. در مورد تعداد این روابط و گستردگی آن ها تحقیقات قابل توجهی انجام شده است. در این تحقیق، سعی شده است تا با کمک آزمون روانشناختی تداعی معنایی به...

ظهور و گسترش ابزارهای الکترونیکی مربوط به گردآوری، ذخیره‌سازی و پردازش داده‌های زبانی و همچنین موفقیت چشم‌گیر شبکه‌های واژگانی، نگارندگان را بر آن داشت که به طراحی شبکة واژگانی صفات زبان فارسی اقدام کنند. مقالة حاضر ضمن بیان تاریخچه و مبانی کلی شبکة واژگانی، چگونگی شکل‌گیری شبکة حاضر را شرح می‌دهد. از آنجا که قصد طراحی شبکة واژگانی صفات فارسی را داریم، به طبقه‌بندی معنایی مقولة صفت می‌پردازیم. ...

سببی بودن یکی از موارد تقابل افعال به شمار می رود که به تقابل میان افعال سببی، غیرسببی و ناگذرا اشاره دارد. این ساخت ها از حیث ظرفیت معنایی با یکدیگر متفاوتاند و این تفاوت در ساخت نحوی آنها بازتاب یافته است. در مقالۀ حاضر انواع ساخت سببی در زبان تاتی بررسی شده و در سه گروه کلی سببی های تحلیلی، ساخت واژی و واژگانی تقسیم بندی شده اند. در ادامه با استفاده از استدلال های زبان شناسی نقش گرا نشان د...

فرمالیسم و ساختارگرایی دو نظریه ی مهم در حوزه ی نظریه های ادبی برای بررسی، توصیف و تحلیل متون ادبی هستند که در قرن بیستم شکل گرفتند. خاستگاه اصلی فرمالیسم، اتحاد جماهیر شوروی بود. نظریه پردازان این مکتب برای نقد نگرش ایدئولوژیک و کارکردگرایانه ی نظریه پردازان مارکسیست به هنر و ادبیات، توجه به فرم و ظاهر متن را به دور از هر علّت برون متنی اعم از اجتماعی، روانی، تاریخی ، اخلاقی و...اساس توصیف و تح...

غالب پژوهش های انجام شده در حوزه زبان و جنسیت بیانگر آن است که گویندگان یک زبان بر حسب جنسیت از گونه های زبان متفاوتی استفاده می کنند؛ به عبارت بهتر گفتار زنان و مردان دارای تفاوت هایی است که این تفاوتها عمدتاً در حوزه واژگانی برجسته است. زنان در مقایسه با مردان از واژگان عامیانه، عبارات توهین آمیز و صورت های غیر معیار، کمتر استفاده می کنند. متغیر سن نیز در راستای تخفیف این تقابل ها چندان قوی عم...

این تحقیق به بررسی روابط مفهومی میان واژگان زبان می پردازد. روابط مفهومی انواع روابطی را تشکیل می دهند که در نظام معنایی زبان میان واژگانی یافت می شوند که چه بسا در ابتدا مستقل از هم به نظر برسند اما در عمل و در حقیقت ارتباط تنگاتنگی میان آن هاوجود دارد. در مورد تعداد این روابط و گستردگی آن ها تحقیقات قابل توجهی انجام شده است. در این تحقیق، سعی شده است تا با کمک آزمون روانشناختی تداعی معنایی به...

این پایان نامه با عنوان" بررسی دفتر شعر سیاه مشق 3 هوشنگ ابتهاج در چارچوب نظری رقیه حسن" ارائه می شود و پس از معرفی این چارچوب براساس کتاب زبان شناسی،زبان و هنر کلامی (حسن:1989) به تحلیل داده ها می پردازد. با تکیه بر این چارچوب که در تحلیل شعر به کار می رود به طرح دو سوال زیر پرداختیم که 1) در چه حوزه هایی از اشعار هوشنگ ابتهاج توازی وجود دارد؟ و 2) در چه حوزه هایی از اشعار هوشنگ ابتهاج تقابل و...

غالب پژوهش های انجام شده در حوزه زبان و جنسیت بیانگر آن است که گویندگان یک زبان بر حسب جنسیت از گونه های زبان متفاوتی استفاده می کنند؛ به عبارت بهتر گفتار زنان و مردان دارای تفاوت هایی است که این تفاوتها عمدتاً در حوزه واژگانی برجسته است. زنان در مقایسه با مردان از واژگان عامیانه، عبارات توهین آمیز و صورت های غیر معیار، کمتر استفاده می کنند. متغیر سن نیز در راستای تخفیف این تقابل ها چندان قوی عم...

از آنجایی که روند همگرایی گویش های ایرانی به سمت زبان فارسی معیار و نفوذ رسانه های گروهی آنها را به شدت آسیب پذیر کرده است، بررسی و توصیف آنها از جهات مختلف از منظر زبان شناسی بسیار حائز اهمیت است. هدف از انجام این پژوهش ارائه ی توصیفی جامع و منسجم از روابط واژگانی گویش لکی نورآبادی و همچنین بررسی ویژگی های منحصر به فرد هر یک از آنها در قالب رویکرد معنی شناسی ساختگرا است. روش انجام این پژوهش تو...