در شاه­نامه داستان­هایی بی­شمار می­توان یافت که از بن مایه­های ژرف اساطیری برخوردار است. داستان ضحاک از جمله این داستان­هاست. ضحاک با درونی بسیار تاریک و روانی آشفته، موجودی هراس­انگیز در میان اسطوره­های ایرانی است. داستان ضحاک به دلیل برخوردار بودن از بن­مایه­های اساطیری در اوستا، بارها مورد نقد و بررسی واقع شده است. در این مقاله سعی شده است، این داستان از دیدگاه نقد روان­شناسی مورد بررسی قرا...

آیین میتراآیینی با نفوذ و مؤثر در تاریخ ادیان و آیین های جهان بوده است. آیین ایزدی نیز آیینی محلّی در منطقه ای کوچک از کردستان است که تحت تأثیر آیین های مختلف، از جمله آیین میترا قرار گرفته است. پرسش اصلی این مقاله این است که آیین میترا بیشتر بر چه بخش هایی از آیین ایزدی تأثیر نهاده است. به منظور پاسخ گفتن به این پرسش با روش اسنادی و با بررسی نظریّات محققان در بارة دو آیین، جنبه های تشابه آنها اس...

قصه های عامیانة ایرانی، مانند قصه های عامیانة دیگر ملل، ریشه در عقاید و باورهای مردم دارد. کارکرد اصلی این قصه ها نیز انتقال اندیشه ها، باورها و فرهنگ از نسلی به نسل دیگر است. توتمیسم ریشه در ادیان و اعتقادات باستانی و ماقبل تاریخی دارد که از نمونه های ابتدایی و آغازین ادیان بشر شمرده می شود. توتمیسم، گیاهان و یا حیوانات خاصی را مقدس می داند و براساس این اعتقاد، زندگی و معیشت انسان ابتدایی شکل ...

قالی ترکمن دارای شکل‌ها و نقش‌های بسیاری است که قدمتی طولانی و مفاهیمی عمیق دارند. بخش عمده این نقوش برگرفته از طبیعت هستند، موضوع مورد بررسی در این پژوهش، نقش قوچ در قالی‌های ترکمن است که به ریشه‌های مفهومی و تاریخی آن پرداخته می‌شود. سوالات اصلی این تحقیق، چگونگی ارتباط این نقش با تاریخ، آیین و رسوم ترکمن‌ها و همچنین چگونگی نقش شدن آن در قالی‌های این قوم می‌باشد. این مقاله، از نوع تاریخی و رو...

موضوع پژوهش حاضر "شکستن تابو در اسطوره های ایرانی با نگاهی به عرفان و قصه های عامیانه" است که بقصد نشان دادن ناپختگی روان آدمی، به صورت رمزوار شکستن تابو در اساطیر و افسانه های ایرانی و عرفان اسلامی با نمایش مراحل رشد و بلوغ روان با گذر از سختی ها تا رسیدن به تعالی درون و اتصال به سرچشمه ی هستی و حیات جاودانه صورت گرفته است و در همین راستا، این پژوهش مجموعاً در چهار بخش و بیست فصل تنظیم شده است ...

در آثار عرفانی متأخر ردپایی از حیوان‌گونگی روح دیده می‌شود هرچند قدمت این باورها به ادوار بدوی حیات انسان می‌رسد. یونگ در آثار خویش که برآمده از تحقیق در اساطیر ملل گوناگون و پژوهش‌های مردم‌شناختی وسیع در آیین اقوام بدوی و شبه بدوی است، به معرفی برخی از نمادهای حیوانی پر تکرار در این فرهنگ‌ها می‌پردازد. در این پژوهش با روش تحلیلی ـ تطبیقی بر مبنای تحلیل‌های یونگ به بازخوانی نقش حیوانات در ت...

بررسی ظرفیت های فانتزی گونه ی حکایت های کلیله و دمنه عربی ژانر فانتزی محبوب ترین نوع داستانی در ادبیات کودک است. این ژانر که رابطه ی بسیار عمیقی با ادبیات کهن دارد، سعی می کند از عناصر سنتی به گونه ای بسیار تازه و غافلگیر کننده بهره جوید. در همین راستا این پژوهش سعی دارد که خطوط فانتزی را در یک اثر کهن یعنی کلیله ودمنه دنبال کند؛ چرا که ظرفیت های فانتزی این اثر مورد توجه پژوهشگران قرار نگ...

ضرب‌المثل، یکی از فرم‌های زبان است که هم از فرهنگ تأثیر می پذیرد و هم بر فرهنگ  تأثیر می گذارد. بدیهی است که انواع حیوانات در متون ادبی و به ویژه در ضرب‌المثل‌ها جایگاه خاصی دارند، اما این کاربرد و معانی آنها در فرهنگ‌های مختلف همیشه یکسان نیست. دو نمونه از این فرهنگ‌ها، فرهنگ ایرانی و چینی هستند. تمرکز این تحقیق، مبتنی بر این سؤال اصلی است که علت تفاوت کاربرد حیوانات در ضرب‌المثل های چینی و فا...

آنچه در این رساله مورد کاوش و پژوهش قرار می گیرد درخصوص تقدس در نخل و نخل برداری است . نویسنده ضمن مطالعه در زمینه ی پیشینه ی تقدس و تقدس سازی و جهت ریشه یابی چگونگی مقدس شدن برخی از اجزای طبیعت، اماکن، اشیا و... در اذهان مردم به مطالعه در دین ؛از ابتدایی ترین آنها شامل توتم پرستی، شمنیزم، بت پرستی و ...، تا ادیان یکتاپرستی، در پیرامون چیستی اساطیر، مقدس و نامقدس و همچنین نمادها ؛و پیشینه ی نخل...

در تحلیل انسان شناختی  گفت و گو را میتوان نوعی"مبادله"به حساب آورد که طرفین ان با حضور فیزیکی و ذهنی در حوزه های ویژه(حوزه تبادل)وارد کنش متقابل با یکدیگر می شوند.حوزه تبادل خود در میدانی تعاملی از دو حوزه دیگر قرار می گیرد:از یک سو،حوزه ممنوعیت ها(تابلوها)که هرگونه ورود سامان نایافته و غیرقانونمند در ان سبب ایجاد تنش و تعارض می گردد و این تنش ها که میتوانند به بحرانهایی سخت تبدیل شوند خود را ب...