در چند دهة اخیر، به‌دنبال گسترش روزافزون شهرگرایی و شهرنشینی، همچنین تداوم افزایش جمعیت، بسیاری از شهرهای کشور با توسعة کالبدی چشمگیری مواجه شدند که این امر، برنامه‌ریزان و مدیران شهری را با مسئلة تعیین محورها و محدوده‌های مناسب برای توسعة فیزیکی آتی شهرها روبه‌رو کرده است. دزفول از جملۀ این شهرهاست که در فاصلة سال‌های 1335-1390 با نرخ رشد سالیانة جمعیت 88/2 درصد مواجه بوده و جمعیت آن در سال 13...

هدف رویکرد مطالعات شبکة شهری هم­پیوندی در توسعة شهری و روستایی، افزودن ابعاد فضایی و مکانی به برنامه­ریزی منطقه­ای است. در این مقاله با مطالعة چارچوب نظری مطالعات شبکة هم­پیوندی، روشی پیشنهادی برای تعیین سلسله مراتب و نیز سطح­بندی سکونت گاه­ها در سکونت گاه­های شهری و روستایی استان قم بررسی شده است. روش تحقیق توصیفی و تحلیلی است و جامعة آماری استان قم است. داده ها به روش اسنادی و کتابخانه­ای گرد...

امروزه شهرها، بویژه شهرهای بزرگ با مشکلات فراوانی از جمله آلودگی هوا، آلودگی صوتی و ... مواجه هستند. از این رو انسان شهرنشین و آگاه عصر حاضر به گونه‌ای آگاهانه به پارک‌ها و تفرجگاههای شهری روی می‌آورد تا لحظاتی دور از هیاهوی شهرها و غوغاهای درون آن، به‌سر برد. بر این اساس، توجه به پارک‌ها و فضاهای سبز شهری و شناخت نارسایی‌های فضایی آنها، به منظور استفادة مطلوب شهروندان حایز اهمیت فراوانی است. ه...

     در قالب فرآیندی مشارکتی، دموکراتیک و مردم محور توسعة محلّه ای از چندین دهة گذشته با تأکیدی خاص در کشورهای توسعه یافته، به عنوان محور برنامه‌های توسعة پایدار شهری قرار گرفت.ساختار مدیریت شهری در ایران با دارا بودن ویژگیهای غیر مشارکتی، متمرکز، از بالا به پایین، سیاست زده، فقدان همگرایی افقی، عدم ارتباط دوسویه مابین سطوح مختلف شهری، دیدگاه‌های نوین مدیریت شهری بر پایة سلول‌های بنیادین شهر (مح...

تهیة نقشة کاربری اراضی با بهره‌گیری از داده‌های دورسنجی، یکی از جدیدترین و پرکاربردترین روش‌های تهیة نقشة کاربری اراضی و مقایسة کاربری‌های موجود است. هدف از این پژوهش، ارزیابی روند تغییرات اراضی شهری شهرکرد با بررسی تصاویر ماهواره‌ای لندست 7 ETM+ و 8 OIL/TIRSS در سال‌های 1382 و 1395 است. برای این منظور، پس از جداسازی محدودة شهر شهرکرد و تهیة نمونه‌های تعلیمی، نقشة کاربری اراضی با روش طبقه‌بندی ...

در این مقاله هدف مؤلف بر آن است که با تعیین زمینه های غالب در تحقیقات علمی جغرافیایی و خصوصاً با تاکید بر جنبه های کشاورزی و روستایی، مفهوم توسعة پایدار را مورد بحث قرار دهد. مفاد مفاهیم توسعة پایدار بر دیدگاه انسان- محیطی متّکی بوده و بر امکان بهره مندی عادلانة مردم یک کشور از پیشرفتهای اقتصادی- اجتماعی ملی، اهمیت دادن به حفظ و توسعة محیطی و پایدار بودن توسعه و جامعیت آن استوار است. در واقع نزد ...

طرح مسأله: انتقادات واردشده به مدرنیسم در شهرسازی به پدیدآمدن رویکردهای مبتنی بر پست‌مدرنیسم و پیرو آن رویکردهای زیست‌محیطی و توسعة پایدار شهری منجر شد. توسعة حمل‌ونقل‌محور (TOD)، یکی از مصادیق توسعة پایدار شهری است که هدف اصلی آن، حل معضلات ترافیکی شهرها مبتنی بر برنامه‌ریزی کاربری اراضی و گسترش حمل‌ونقل عمومی است. در طرح جامع جدید شهر تبریز علاوه بر هستة مرکزی شهر، دو هستة فر...

در گذشته یکی از مردمی­ترین فضاهای شهری در جامعة ایران، میادین شهری بودند، اما در چند دهة اخیر در بی مهری مطلق به سر می­برند. به طوری که امروزه مفهوم اجتماعی میدان، ازمیان رفته و نقش ترافیکی آن اهمیت یافته­ است. میدان آزادی سنندج نیز یکی از بی­شمار مصادیق موجود در ایران است که امروزه  مطلوبیت سابق خود را از دست داده ­است. هدف اصلی پژوهش دستیابی به فرآیند خلاق توسعه کالبدی میدان‌های شهری و استفاد...

شهر، سازمان اجتماعی مستقر بر پهنه‌ای طبیعی است که ساکنان آن برای برآوردن بهینة نیازهایشان، مناسبات اجتماعی-اقتصادی برقرار می‌کنند و محیط انسان‌ساختی را برای نیل به توسعه به مفهوم عام به‌گشت زندگی برپا می‌دارند. در فرایند رشد شتابان شهری مشکلاتی بروز می‌کند که معنای حقیقی توسعه نیست. درنتیجه کارشناسان و برنامه‌ریزان، با شاخص‌های مختلف به سنجش توسعةشهری توجه کرده­اند. این شاخص‌ها اغلب با ماهیت اق...

اغلب پژوهش­ها در زمینة کاهش خسارت­های ناشی از زلزله، حول محور روش‌های ساخت­وساز واحدهای ساختمانی برای افزایش مقاومت بنا در برابر زلزله بوده است. با توجه به اینکه شهر تاریخی- فرهنگی تبریز، یکی از زلزله­خیزترین شهرهای ایران محسوب می‌شود، این مقاله با توجه به داده‌ها و نقشه‌های وضع موجود این شهر و استفاده از داده‌های طرح جامع و تفصیلی آن، به­ویژه کاربری اراضی شهری، به نقش راهبردی و ضرورت ایجاد کار...