«شهرزاد» اثر ماندگار پدر نمایشنامه‌‌نویسی عربی؛ توفیق الحکیم با استناد به داستان هزارویک شب در جامه‌ای فلسفی ابداع شده‌ و نه تنها در بُعد اندیشگانی، بلکه از نظر ادبی نیز حائز اهمیت است. همواره مقوله‌‌هایی وجود دارند که به دلیل تعلق به فرهنگ مبدأ به راحتی قابل انتقال به متن مقصد نیستند. انتقال این مقوله‌ها که به نام مقوله‌های فرهنگ‌محور شناخته می‌شوند با دشواری زیادی روبه‌رو است. پیوند‌ه...

  در حکمت صدرایی توحید ذات از وحدت واجب الوجود تا بلندای وحدت وجود، مراتب و درجات دارد. مدرس زنوزی و بانو امین هر چند هر دو صدرائی مشربند، لیکن درتبیین توحید وجود مشترک نیستند. بانو همچون صدرا از هر دو تعبیر وجود رابطی و رابط، بهره می‌برد. حکیم مدرس اگرچه از بکار بردن لفظ وجود رابط، احترازی ندارد، اما در تحلیل آن گونه‌ای دیگر عمل می‌نماید. جالب اینجاست که ایشان از عدم مشارکت واجب با ممکن در مفا...

یکی از نخستین محصولاتی که توسط ملاصدرا در زمینة مستعد حکمت متعالیه به بار نشست، نظریة توفیق و هماهنگی میان عقل و وحی است. حکمت متعالیة ملاصدرا در مقام داوری تنها به برهان ملتزم است. معارف دینی از نظر حکیم متاله از سه راه ظواهر نصوص، عرفان و حجت عقل قابل تحصیل است. در این میان، ادلة نقلی تنها با احراز چند شرط مهم از جمله عدم تعارض با اصول عقلی قابل اعتنایند. بدین ترتیب هیچگاه میان دلیل عقلی که د...

چکیده توفیق موهبتی الهی است که انسان را به خواسته های معقول و منطقی که داشته باشد، می رساند و راه سعادت او را هموار می سازد. اشتیاق به کسب توفیق الهی برای رسیدن به هدف بیش از هر چیزی در کانون نگاه متکلمین، عرفا واهل دل است که همواره آنها را به تلاش و تکاپو وا داشته است. هدف این پژوهش، شناخت توفیق در اندیشه ی حافظ شیرازی، یکی از برجسته ترین شاعران عارف و عارفان شاعر پارسی گوی است. امید به توفیق...

چکیده بدیهی است که مراد از ادبیات شعر و نثر است، چه از عرب باشد چه از ملت های غیر عرب. و از آنجاییکه سمبولیسم همچون یک مکتب ادبی معروف در ادبیات غرب عموماً، و در ادبیات فرانسه خصوصاً به وجود آمد، در پژوهش سمبولیسم بین دو ادبیات غربی و عربی، لازم است در ابتدا مفهوم سمبولیسم غربی بیان گردد. بدین خاطر این پژوهش به روشن سازی مفهوم سمبولیسم در لغت و اصطلاح و چگونگی شکل گیری این مکتب، ابتدا در ادبیات ...

یکی از نخستین محصولاتی که توسط ملاصدرا در زمینة مستعد حکمت متعالیه به بار نشست، نظریة توفیق و هماهنگی میان عقل و وحی است. حکمت متعالیة ملاصدرا در مقام داوری تنها به برهان ملتزم است. معارف دینی از نظر حکیم متاله از سه راه ظواهر نصوص، عرفان و حجت عقل قابل تحصیل است. در این میان، ادلة نقلی تنها با احراز چند شرط مهم از جمله عدم تعارض با اصول عقلی قابل اعتنایند. بدین ترتیب هیچگاه میان دلیل عقلی که د...

چکیده ندارد.

حکمت در عرفان اسلامی بخصوص تا قرن چهارم باتوجه به سابق? آن در قرآن وحدیث مثبت ودرسده های بعدی عمدتا با توجه به اشتراک معنایی آن با فلسفه منفی ارزیابی شده است. دربار? حکمت تعریف جامع و واحد میان عرفا وصوفیان وجود نداشته و بیشترتعاریف آنان ناظر به غایات، اسباب ویا فضیلت حکمت بوده یا به ویژگی های حکیم پرداخته است.در رسال? حاضرابتدا مفهوم حکمت و ویژگی های حکیم درعرفان اسلامی، با توجه به نسبت آن با ...

بیان کیفیت «معاد جسمانی» یکی از مسائل معرکهآرا و پرچالش در بین مسایل کلامی و فلسفی است. گروهی کیفیت آن را در معاد جسمانی عنصری منحصر دانسته و برخی آن را به تقلید وانهاده و در نهایت حکمت متعالیه به بیان کیفیت آن با اصول تمهیدی خود به تبیین پرداخته است. حکیم آقاعلی مدرس به عنوان حکیم متعالی، سعی دارد بدون هیچ تغییری در مبانی صدرایی تصویری ابتکاری از کیفیت معاد جسمانی ارایه دهد که حاصل منطقی دیگری...