اگر چه اولین بار واژه «یوتوپیا» را تامس مور، نویسنده و فیلسوف انگلیسی ساخته است، بشر از دیرباز در برابر ناکامی ها، بیدادگری ها و ناهمواری های زندگی سعی کرده است طرح شهری آرمانی را تصویر کند. انگیزه بشر از طرح این شهر خیالی این بوده است که از دردها و رنج های خود بکاهد و معایب و محاسن جوامع را بازگو کند. در کانون بشری، شاعران، فیلسوفان و نویسندگان زیادی چون افلاطون، ارسطو، فارابی، نظامی و... با ط...

شاعران و نویسندگان به عنوان اعضای جامعه، در تمامی مکان‌ها و در همه روزگاران دیدگاه‌های خود را درباره ‌اوضاع جامعه خود ابراز کرده‌اند. در این میان، ملک‌ ا‌لشعراء بهار و هاینریش بل از دو کشور ایران و آلمان به عنوان مطرح­کنندگان دیدگاه‌های سیاسی و اجتماعی خود به قصد انتقاد از وضعیت موجود و آشکار ساختن نارسایی‌ها و ناروایی‌های جامعه‌ خویش، انسان‌ها را به بازآفرین...

دانش و خردافزاری در یک دوران، اکسیر زندگی آدمی و دریچه‌ای به سوی روشنایی و جستجوی حقیقت شناخته می‌شود و در دوران دیگر، ویرانگر و جهنّمی. فرانسیس بیکن در آرمانشهر خویش با چراغ دانش به دنبال سروری بر جهان است؛ این در حالی است که در قرن نوزدهم ویلیام بلیک در سردرگم آباد جهنم بر سرنوشت شومی که کارگاه بزرگ خرد گریبانگیر پویندگی خیال و اندام‌وارگی هستی جاودان کرده‌ بود، می‌گرید. این مقاله با گذر از ...

به نظر میرسد که ویژگیهای شهرهای آرمانی از یک سو در کهن ترین اسطوره های ایرانی و از سوی دیگر در شاهنام? حکیم طوس مندرج است. ظاهراً بن مایه و الگوی شهر آرمانی، یکی ور جمکرد است که کهن ترین نمونه از اینگونه شهرها است و بنابر روایت وندیداد، به دست جمشید بنا شد تا نمونه ای از موجودات اهورایی در آن نگهداری شود. یکی از ویژگیهای این ور یا بارو، جاودانگی آن است و افزون بر این، در آن، نشانی از سرما، گرما،...

استنلی گرامن واینبام، نویسندة علمی-تخیلی دهه‌های 1920 و 1930 در آمریکا، واقعیت مجازی را در ابتدای شکل‌گیری این گونة ادبی در داستان‌هایش پیش‌بینی کرد. در آثار واینبام، ماشین در تولید فضا و زمان‌های مجازی نقش بسزایی دارد. اختراعات داستانی واینبام زمینه را برای فرار ذهن فراهم می‌کند، اما این سفر نیازی به حضور فیزیکی مسافر ندارد. همچنین، فضا و زمان‌های مجازی در آثار واینبام آرمانی نیستند، هرچند به ...

ایده باغشهر در شهرسازی غرب به عنوان ایدهای مهم در خلق مجتمع های پایدار و برای ارتباط بیشتر با محیط اطراف، در قرن نوزدهم ظهور کرد و با تحقیق هاوارد به منظور ایجاد تعادل میان زندگی شهر و روستا، در ادبیات شهرسازی آن زمان مطرح شد. این درحالی است که در مشرق زمین، ایده باغشهر، در برگیرنده مفهومی فرا مادی است و به عنوان ایدهای ناب برای ایجاد بهشت زمینی، از قرن شانزدهم مطرح بوده است. در این نوشتار ابتد...

دیدار سنایی با پیر در بخشی از کتاب حدیقةالحقیقة با پرسش هایی دربارة سرزمینی که وی (پیر خردمند) از آنجا آمده، همراه است. پیر آن جایگاه را «شهرْخدا» می نامد و از ویژگی های آن برای شاعر سخن می گوید:گفتم آخر کجاست آن کشورگفت: از کی و از کجا برترجای کی گویمش که شهرْخدایجای جان است و جان ندارد جایدر این مقاله بررسی ماهوی و جغرافیایی شهری که سنایی آن را «شهر خدا» می نامد، موردنظر است. این سرزمین را سهرو...

افلاطون، بنیانگذار «فلسفة سیاسی»، بهترین نمونة تلاش یک نظریه پرداز در شناخت بی نظمی های اجتماعی و ارائة راه حل برای آن است. محکوم شدن سقراط برای افلاطون، نشانة وضعیت «بحرانی» آتن است که باید به آن توجه و دقت شود و راه حلی برای آن ارائه کرد. تمام تلاش افلاطون، به ویژه در «جمهور»، برای خروج از این بحران است. اما راه حل افلاطون، گویی که «اعجازی» در دورة مدرن رخ داده باشد، متفاوت از همة متفکران عصر...

دانش و خردافزاری در یک دوران، اکسیر زندگی آدمی و دریچه ای به سوی روشنایی و جستجوی حقیقت شناخته می شود و در دوران دیگر، ویرانگر و جهنّمی. فرانسیس بیکن در آرمانشهر خویش با چراغ دانش به دنبال سروری بر جهان است؛ این در حالی است که در قرن نوزدهم ویلیام بلیک در سردرگم آباد جهنم بر سرنوشت شومی که کارگاه بزرگ خرد گریبانگیر پویندگی خیال و اندام وارگی هستی جاودان کرده بود، می گرید. این مقاله با گذر از آ...

استنلی گرامن واینبام، نویسندة علمی-تخیلی دهه های 1920 و 1930 در آمریکا، واقعیت مجازی را در ابتدای شکل گیری این گونة ادبی در داستان هایش پیش بینی کرد. در آثار واینبام، ماشین در تولید فضا و زمان های مجازی نقش بسزایی دارد. اختراعات داستانی واینبام زمینه را برای فرار ذهن فراهم می کند، اما این سفر نیازی به حضور فیزیکی مسافر ندارد. همچنین، فضا و زمان های مجازی در آثار واینبام آرمانی نیستند، هرچند به ...