بخشی از حقوق کیفری در هر نظام حقوقی، عوامل رافع مسئولیت کیفری و عوامل موجهه جرم است. در حقوق بین المللی کیفری، به عنوان یک نظام نوپا نیز به این مسئله توجه شده است؛ به ویژه در چارچوب اساسنامه دیوان بین‏المللی کیفری، عوامل رافع مسئولیت کیفری و عوامل توجیه کننده جرم نیز پیش‏بینی شده ‏است. البته در این سند مهم، بین این دو دسته عوامل، تفکیک نشده ‏است. بر مبنای تقسیم بندی علمی که از این عوامل صورت می...

امروزه سیاست کاهش جمعیت کیفری زندانیان یکی از اولویت­های کشورهای مختلف دنیا از جمله ایران است. بر این اساس، پژوهش حاضر با رویکرد امیک و تفسیری و بهره گیری از روش شناسی کیفی گراندد تئوری، به بررسی شرایط و راهبردهای سیاست زندان زدایی پرداخته است. بیست و یک نفر از قضات شهر کرمان، به عنوان مشارکت کننده در این پژوهش مشارکت کردند. قضات با روش نمونه گیری هدفمند و معیار اشباع نظری انتخاب شدند. داده ها ...

تعیین مسؤولیت کیفری متصدیان امور پزشکی فرع بر تشخیص مصادیق افراد شاغل در حرف پزشکی و سایر حرف وابسته می باشد. لازم است این امور در مقررات کیفری نیز مورد توجه قرار گیرد. بدیهی است فقدان اجتماع شرایط مقرر قانونی موجب انتفاء تعقیب کیفری خواهد شد. در حالی که قوانین خاص پزشکی امکان تشخیص مسؤولیت متصدیان امور پزشکی را فراهم نموده، در قلمرو مسؤولیت کیفری به این امور به نحو مطلوب توجه نشده است؛ زیرا مس...

از جمله موضوعات بحث انگیز قانون مجازات اسلامی 1370، پایین بودن حداقل سن مسئولیت کیفری اطفال بود. احتساب سن بلوغ جنسی به عنوان حداقل سن مسئولیت کیفری باعث شده بود که به ویژه دختران در سنی مسئولیت کیفری پیدا کنند که از توانایی های ذهنی لازم برای انتساب مسئولیت بی بهره اند. از سوی دیگر، عدم تفکیک حداقل سن مسئولیت کیفری و سن بلوغ کیفری، باعث می شد که اطفال به یکباره از عدم مسئولیت مطلق به عرصه ی مس...

عدالت کیفری در دنیای معاصر به­معنای کنترل هدفمند و هوشمندانه جرایم و مجازات­ها در درون اجتماع بشری دارای سابقه دیرینه­ای نمی­باشد و سرمنشأ پیدایش این واژه را به تفکرات بعد از دوره­ روشنگری در تاریخ حقوق کیفری غرب نسبت داده و هدف اصلی و اساسی آن را استخراج نظام جزایی مطلوب و کارآمد به­منظور منکوب اعمال و رفتارهای مجرمانه می­دانند. این هدف در راستای هدف غایی حقوق کیفری (محو کامل جرم) می­باشد. در ...

ظهور مفهوم عدالت ترمیمی (rosrorative justice) حاصل تحول در نگرش ها و دیدگاه های عمومی حقوقدانان کیفری،جرم شناسان و مجریان نظام کیفری نسبت به عدالت کیفری مبتنی بر«جزا و سرکوب» (retributive justice) و عدالت کیفری مبتنی بر«اصلاح و تربیت» (rehabilitative justice) است که در پیوند با مفاهیم انسانی و فرهنگ و ارزش های جامعهء مدنی،عدالت کیفری خلاق و پویای را معرفی می کند.این پدیدهء نوظهور،صرف نظر از پیش...

بحران زندان ها وتورم جمعیت کیفری سبب شد تا کیفرشناسان و علمای حقوق جزا درجستجوی ارائه راه حلی در جهت حل این مشکل برآیند ؛ از اینرو از یک قرن پیش کیفرشناسان بدین فکر افتادند که جنبه- های آسیب زننده ی کیفرهای سالب آزادی را کاهش داده و پاره ای از تدابیر اصلاحی را که در محیط عادی امکان به ثمر رسیدن آن بیشتر است ، جایگزین تدابیر همانند در محیط زندان کنند. حاصل این تلاشها پیشنهاد استفاده از «جایگزینه...

جنایات علیه بشریت و جنایات جنگی از نظر تاریخی مقدم بر سایر جنایات بین المللی هستند .تاریخ حقوق جنایات علیه بشریت با محاکمات کیفری بعد از جنگ جهانی دوم آغاز می شود .مفهوم "جنایت علیه بشریت"نخستین بار توسط ماده ی 6(c) منشور دادگاه نظامی بین المللی (منشور نورنبرگ)وارد حقوق بین الملل موضوعه گردید.این طبقه ی جدید جرایم بدان جهت وارد منشور دادگاه نظامی نورنبرگ گردید که تدوین کنندگان آن بیم آن را داشت...

در طول تاریخ حقوق کیفری، راهبردها و رویکردهای مختلفی جهت مبارزه با بزه کاری و اتخاذ شیوه ای کارآمد در واکنش به بزه کاران به محک تجربه رسیده است که می توان آن ها را در سه الگوی کیفری، بالینی و حمایت اجتماعی جای داد. از این میان الگوی کیفری، نظر به تقدم در ظهور و نیز آنکه به دلایل متعدد الگوی مورد استقبال سیاست گذاران جنایی بوده و احیای مجدد آن خود موید این چیرگی و گستره است، از اهمیت ویژه ای برخ...

سنجش و مدیریت خطر مجرمان از مفاهیم جدید حوزه عدالت کیفری است که از ابتدای دهه 1990 مطرح شده است. پس از زیر سوال رفتن امکان دستیابی به اهداف اصلاحی و درمانی مجازات ها و ضرورت کنترل هزینه های نظام عدالت کیفری بسترهای ظهور رویکردهای مدیریت گرا در حوزه عدالت کیفری فراهم شد. نظام عدالت کیفری ایران به طور آگاهانه یا نا آگاهانه در برخی حوزه ها از دستاوردهای این رویکرد بهره گیری کرده است. هر چند توجه ب...