قرن ها رقابت تاریخی و به ویژه رقابت های قومی و نژادی در کنار اختلافات مذهبی و عقیدتی و مناقشات مرزی از جمله محرکه های اصلی بوده اند که زمینه را برای وقوع جنگی طولانی بین ایران و همسایه های غربی اش [امپراتوری عثمانی و عراق] فراهم نموده اند؛ ابتدا با امپراتوری عثمانی تا سال ۱۵۱۷م [۸۹۶ش] و سپس با عراق از سال ۱۹۲۰م [۱۲۹۹ش] به بعد. معمولاً یک یا چند مورد از عوامل مزبور سبب بروز درگیری های نظامی و جنگ...

نوشتار حاضر به این سؤال اساسی می پردازد که باتوجه به الف) تحولات چندسال اخیر منطقه خلیج فارس، یعنی حمله آمریکا و نیروهای ائتلاف به عراق در مارس2003 و سرنگونی رژیم صدام، ب) استراتژی هایی که آمریکا در خلیج فارس و نیز در کل منطقه خاورمیانه درصدد اجراست (یعنی مبارزه با تروریسم، حضور نظامی در منطقه، مبارزه با سلاح های کشتار جمعی، دگرگونی در خاورمیانه و حاصل این استراتژی ها بر سیستم جدید امنیتی در خل...

خاورمیانه به واسطه مسیر ارتباطی، منابع انرژی، تجربیات امپریالیستی و تعارضات فرهنگی‏اش با جهان خارج، محیطی واقع‏گرایانه و مبتنی بر امنیت دولتی، ملی و منطقه‏ای یافته و امنیت انسانی را به حاشیه برده است. این شرایط رهاورد صلح و ثبات برای خاورمیانه نبوده است. برای جبران گذشته و تقویت و حمایت از مسایل انسانی لازم است توجه به توسعه انسانی مدنظر قرار گیرد. این مقاله، به بررسی اصلاحات سیاسی، مسایل اقتصا...

از آنجایی که در عصر حاضر، توانمندی در بهره مندی از قدرت نرم برای کشورها و بازیگران سیاسی مهم تلقی می شود، توجه به زمینه ها و بسترهای افزایش قدرت نرم حائز اهمیت می باشد. یکی از منابع فرهنگی قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در کشورهای اسلامی و منطقه خاورمیانه، تشیع و وجود علمای شیعه است. به عبارتی دیگر، وجود مذهب تشیع در مناطق پیرامونی کشور ایران و وجود علمای دینی نیز یکی از ظرفیت های مناسبی است که ز...

خاورمیانه یا شرق میانه، ناحیه ­ای است در جنوب غربی آسیا و شمال شرقی آفریقا که شامل ترکیه، ایران، عراق، فلسطین، اردن، لبنان، سوریه و کشورهای شبه جزیره عربستان به علاوه مصر و سودان می ­باشد. پاره ­ای از منابع افغانستان و پاکستان را نیز جزو خاورمیانه محسوب می­ دارند. اصطلاح خاورمیانه در جنگ جهانی دوم به وسیله ارتش انگلستان رواج یافت و شامل منطقه ­ای است که از نظر استراتژیک و ژئوپولیتیک دارای اهمیت...

11سپتامبر سال2001 میلادی، سیاست بین الملل را به دو بخش قبل و بعد از آن تقسیم کرد. ایالات متحده امریکا به عنوان کشور مورد تهاجم، بیشترین تاثیر را از این حادثه پذیرفت. انتصاب عاملان حادثه 11سپتامبر به خاورمیانه ، هجوم ایالات متحده را به منطقه در پی داشت. در برابر اینکه علت اصلی دخالت آمریکا در خاورمیانه چه بوده است؟ پژوهش حاضر مدعی است: کسب هژمونی در نظام بین الملل علت اصلی و غایی دخالت آمریکا در...

این نوشتار کوشیده است بر اساس تلفیقی از نظریة فلیمز در معیارهای رهبری و نظریة میترانی در جبر کارکردی برای همکاری و نظریة سازه‌انگاران مبنی بر تأثیر هنجارها بر رفتار سیاسی کنشگران، کارکرد سفرهای زیارتی شیعیان ایرانی به عراق را برسیاست منطقه‌ای و روابط ایران و عراق نوین بررسی کند. این نوشتار به روش توصیفی و تحلیلی درصدد طرح این پرسش است که گردشگری مذهبی چه تأثیری بر سیاست منطقه‌ای و روابط خارجی ا...

عراق یکی از کشورهای مهم و استراتژیک در منطقه خاورمیانه است که جمعیت آن بالغ بر 23 میلیون نفر می باشد. با توجه به مرز مشترک طولانی بین ایران و این کشور و نیز تردد گسترده افراد، ضرورت شناخت جغرافیای پاتولوژیک آن سرزمین نقش به سزایی در حفظ سلامت و پیشگیری از ابتلاء به بیماری های عفونی دارد.   مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی ـ مقطعی است که به جمع آوری اطلاعات موجود در زمینه بیماری های عفونی و شاخص های...

این مقاله ضمن بررسی همه‏پرسی اخیر اقلیم کردستان عراق، منابع و تنگناهای تشکیل دولت مستقل در این اقلیم را مورد بررسی قرار می‏دهد. یافته‏های مقاله حاکی از آن است که رشد ناسیونالیسم کردی متأثر از شرایط تاریخی، وزن بالای ژئوپلیتیکی، تحولات چند سال اخیر منطقه خاورمیانه و حمایت برخی بازیگران منطقه‏ای و فرامنطقه‏ای از اصلی‏ترین عوامل تقویت‏کننده استقلال کردستان عراق محسوب می‏شوند و در مقابل، انزوای ژئو...