گویش اردکان یزد یکی از گویش‌های فارسی استان یزد است که وجود تعداد زیادی از افعال مرکب در این گویش، توجه هر زبانشناسی را به خود جلب می‌کند. هدف از مقالۀ حاضر بررسی ساختاری انواع فعل مرکب در این گویش است. این مقاله می‌کوشد تا به این سؤالات پاسخ دهد: آیا افعال مرکب در این گویش را می‌توان بر اساس دسته‌بندی فعل مرکب دبیرمقدم (1374) توجیه کرد؟ در ساخت فعل مرکب در این گویش، چه نوع ترکیب‌هایی بیشتر دید...

گویش اردکان یزد یکی از گویش های فارسی استان یزد است که وجود تعداد زیادی از افعال مرکب در این گویش، توجه هر زبانشناسی را به خود جلب می کند. هدف از مقالۀ حاضر بررسی ساختاری انواع فعل مرکب در این گویش است. این مقاله می کوشد تا به این سؤالات پاسخ دهد: آیا افعال مرکب در این گویش را می توان بر اساس دسته بندی فعل مرکب دبیرمقدم (1374) توجیه کرد؟ در ساخت فعل مرکب در این گویش، چه نوع ترکیب هایی بیشتر دید...

در سالهای اخیر ، فعل مرکب زبان فارسی کانون توجه تعدادی از زبانشناسان ایرانی و غیرایرانی قرار گرفته است . ما در پژوهش حاضر ، واژگان مرکبی همبافتی ( فعلی ) را براساس مقاله فعل مرکب دبیرمقدم (1376) بررسی و مطالعه کرده ایم. دبیرمقدم معتقد است که فرآیند انضمام در زبان فارسی تنها به انضمام مفعول صریح و تعداد نادری از گروههای حرف اضافه ای محدود است و از همین رو تنها ترکیباتی مانند داستان نویسی و روزنا...

ایران کشور فرهنگ و هنر و شعر و ادب محسوب می شود و عالمان و شاعران فراوانی در این کشور دیرینه و دانش پرور ظهور داشته اند؛ امّا سهم همه شهرها و مناطق این کشور پهناور در این عرصه برابر نیست. سهم استان اصفهان در حوزه فرهنگ و ادب و هنر ممتاز است. یکی از دانش های زبانی ای که استادان این خطه بدان پرداخته اند و گوی سبقت را از دیگر مناطق ربوده اند، دانش دستورنویسی و پرداختن به مسائل زبانی است. علمی که به...

رویی شناختییی در دهة 1970 جوانه زد، شامل چندین نظرییی برخوردارند. معنی‏شناسانِ شناختی، همچون لیی و مفاهیم را ازطرییریِ طرح‏واره‏های تصورییر میین تجسم ذهنی در ساخت‏های زبانیی‏شود. با بررسییاد در زبان فارسیی نگرش دبیرمقدم (1384) گردآوری شده‏اند، چنین به‌نظر مییییری طرح‏واره‏های تصوری قابل تأیید است، و در واقع، می‏توان عامل اصلییری طرح‏واره‏های تصوری را «هستة معنایییی‏شناسی شناختی در توجیه معنایی تم...

رویی شناختییی در دهة 1970 جوانه زد، شامل چندین نظرییی برخوردارند. معنی‏شناسانِ شناختی، همچون لیی و مفاهیم را ازطرییریِ طرح‏واره‏های تصورییر میین تجسم ذهنی در ساخت‏های زبانیی‏شود. با بررسییاد در زبان فارسیی نگرش دبیرمقدم (1384) گردآوری شده‏اند، چنین به نظر مییییری طرح‏واره‏های تصوری قابل تأیید است، و در واقع، می‏توان عامل اصلییری طرح‏واره‏های تصوری را «هستة معنایییی‏شناسی شناختی در توجیه معنایی تم...

این نوشتار نقدی است بر دبیرمقدم و ناصری (1396). اثر نقدشده که تحلیل مسیرنماهای چند زبان ایرانی بر پایۀ نحو ذره­بنیاد است، اگرچه یک رویکرد نوین را معرفی نموده و به تحلیل مقولۀ کمتر بررسی­شدۀ حرف­اضافه پرداخته است، کاستی­های فراوانی دارد: دارای مشکلات ساختاری است، بسیاری از همبرنهادهای پیشنهادی مبهم و نارسا و زبان نوشتار و مطالب ترجمه­شده گنگ است، متن دارای انسجام معنایی نیست و تقریباً همۀ مطالب آ...

پدیدۀ تظاهر موضوعات یک فعل به صورت­های گوناگون به نام تظاهر چندگانۀ موضوعات و یا تناوب موضوعی خوانده می‌شود. در این مقاله تناوب مکانی مورد بررسی قرار گرفته است. تناوب مکانی به این صورت تعریف می­شود که موضوعات برخی فعل­های مکانی مانند بار زدن در نحو به دو صورت تظاهر می­یابند. در گونۀ مکانی، موضوع مکانی به صورت موضوع غیرمستقیم و کنش­رو به صورت مفعول مستقیم همراه با ”را“ بیان می­شود؛ در حالی که در...

این بررسی در چارچوب دستور گشتاری و مبانی رده­شناسی و با هدف تعیین جایگاه زیرساختی واژه­بست­های مفعولی زبان فارسی، ونیز تبیین رابطه­ی همزمانی-درزمانی این جایگاه با آرایش بنیادین واژگان این زبان صورت­گرفت. ازاین­رو، با لحاظ زیرساخت «واژه­بست+فعل» در تقارن با رده sov، نتیجه­گیری شد که گشتار حرکت واژه­بست­ مفعولی را از جایگاه مذکور به سمت محل ظهور هدایت می­کند. مضافاْ، جهت­گیری­های نحوی، صرفی و نوای...