از آنجا که رابطه بازار و دولت همواره در تحولات سیاسی اجتماعی ایران نقش بسزایی داشته است بررسی روابط بین این دو نهاد در رویدادهای مهم تاریخی، که مهمترین آنها در نیم قرن گذشته انقلاب 57 می باشد، می تواند در تبیین چرایی و چگونگی این رخدادها و پیش بینی آینده سیاسی کشور مفید فایده باشد. . بر این اساس در این پژوهش ساختار دولت پهلوی و ساختار بازار و نیز رابطه اقتصاد سیاسی این دو نهاد که طی انقلاب 57 ب...

در سال 1308ش. شورش گسترده‌ای در میان ایل بختیاری به وقوع پیوست که برای دولت نوظهور پهلوی مشکلاتی جدی ایجاد کرد. این شورش، که توسط یکی از خوانین بختیاری به نام علی‌مردان‌خان رهبری می‌شد، تلفات و خسارات زیادی به ارتش نوپدید رضاشاه وارد آورد و او را وادار کرد سیاست جدیدی در قبال ایل بختیاری در پیش گیرد. دستگیری سران ایل و تضعیف قدرت سیاسی و نظامی آن، با اجرای طرح‌های خلع سلاح و اسکان عشایر، محورها...

همواره در طول تاریخ تکنولوژی تأثیر عمیقی بر پیشرفت تمدن بشری و رشد اقتصادی و فرهنگی داشته است. بررسی گذشته ایران نشان می‌دهد که همواره علم و تکنولوژی در کنار سایر مؤلفه‌ها در سرنوشت ایران تأثیرگذار بوده است. در این مقاله سعی بر این است که با تکیه بر مستندات و پژوهشهای انجام گرفته از قبل از انقلاب (عمدتاً دوره پهلوی) و بعد از انقلاب، بتوان تحلیل تاریخی از مؤلفه‌های مهم و تأثیرگذار بر توسعه فناور...

پژوهش حاضر به بررسی نگرش و راهبرد دولتهای نوساز در ایران معاصر طی یک دوره زمانی 80 ساله از انقلاب مشروطه تاکنون می پردازد.در این بررسی تلاشهای نوسازانه دولتهای قبل از انقلاب اسلامی(دولتهای رضا شاه پهلوی، محمدرضا شاه پهلوی) و دوره پس از انقلاب اسلامی (دهه اول انقلاب، دولت هاشمی رفسنجانی، دولت خاتمی) نشان داده می شوند. وجه مشترک تلاشهای نوسازانه دولتهای قبل از انقلاب اسلامی ، توجه به نوسازی اقتصا...

چکیده: طبقه متوسط محور حرکت و فعالیت های سیاسی و مدنی و ثبات سیاسی و اجتماعی در جوامع مدرن است. در ایران مقارن حکومت رضاشاه پهلوی که دولت اجرای طرح گسترده و پیچیده نوسازی را مد نظر داشت، این طبقه به واسطه تغییر در شکل و نقش خود از اهمیت خاصی برخوردار بود. در این پژوهش بررسی شکل، نقش و مفهوم طبقه متوسط اجتماعی در رابطه با تغییرات اجتماعی دوره پهلوی اول مد نظر می باشد. واژگان کلیدی: طبقه مت...

چکیده این پژوهش در صدد پاسخ گویی به این پرسش های اساسی است که چرا دولت در دوره پهلوی اول ساختاری متفاوت از دوره قاجار پیدا کرد. چه عوامل ساختاری ترتیب نهادی دولت را دگرگون کرد و آن را به سمت ساختاری جدید (دولت مطلقه مدرن) حرکت داد. علت این دگرگونی ساختاری چه و سازوکار آن چگونه بود. در این مقاله، برای پاسخ گویی به پرسش های یاد شده با استناد به ادبیات مربوط به دولت مدرن و با قرار دادن دولت مدرن د...

سه دهه پس از کودتای 28 مرداد 1332، دولت پهلوی با جریان فکری مخالفی مواجه شد که طیفی از اقشار به ویژه نسل جوان و تحصیل کرده را به خود جذب کرده بود. این جریان که برآمده از نظام فکری مارکسیسم بود، در دو تشکل حزب توده ایران و سازمان چریک های فدایی خلق ایران نمودار شد: حزب توده که از اوایل دهه 1320 فعالیت خود را آغاز کرده بود، جریان چپ سنتی را نمایندگی می کرد و چریک های فدایی خلق ترجمان چپ رادیکال ب...

پرسش اصلی مؤلف در این نوشتار آن است که "در صورت شکل‏گیری دولتهای رانتیر، آیا چنین ساختی قادر به پرورش نیروهای اجماعی بدیل و انتقال مسالمت‏آمیز قدرت خواهد بود یا خیر؟" نظر به منفی بودن پاسخ پرسش فوق، مؤلف به تحلیل عملکرد دولت رانتیر در ایران پرداخته و چنین نتیجه گرفته است که، بی‏توجهی به مقوله مهم "عدالت اجتماعی" و همچنین عدم پاسخ‏گویی دولت به نیازمندیهای ملت، ریشه در خصلت رانتیر بودن دولت...

فساد سیاسی یکی از عوامل و پدیده های مهم در مشروعیت یک نظام سیاسی است. به میزان افزایش این پدیده در هر نظام سیاسی، نمودهای کاهش مشروعیت این نظام افزایش یافته و در نقطه مقابل اعتماد ملی آن کاهش می یابد و آن نظام در آستانه فروپاشی قرار می گیرد. سوء استفاده از امکانات عمومی برای رسیدن به منافع خصوصی جان کلام تمامی تعاریف فساد سیاسی است. مطالعه این پدیده در مورد فروپاشی رژیم پهلوی به عنوان یکی از وق...

با اعلام مسیحیت به عنوان دین رسمی دعوای دین و سیاست در اروپا شروع شد و دولت خواستار دوری کلیسا از حکومت و تکفیک ساختارها و نهاد های دینی از ساختار های اجتماعی بود و به تدریج دین در جامعه به حاشیه کشیده شد و با آغاز دوران رنسانس و فروریختن حاکمیت کلیسا یکی از زمزمه های که مطرح شد بحث سکولاریسم بود. لذا سوال اصلی این پژوهش این است که دلائل ناکامی سکولاریسم در دوران پهلوی چیست؟ مفروض اصلی بر این ا...