شعر و غزل حافظ از دیرباز و به ویژه در روزگار ما سخت مورد توجّه و نقد و بررسی و تفسیر قرار گرفته است. تا حدود صد سال پیش کسی در مورد غیر اسلامی بودن و یا رنگ عارفانه نداشتن این اشعار سخنی نگفته است. امّا از هنگامی که دانش پژوهان ایرانی با نقد و تفسیر و دیدگاه غربیان و به ویژه خاورشناسان آشنا شدند، اندک اندک زمزمه‌هایی در این باره بلند شد و گروهی به کلّی ریشه­ی عرفانی-اسلامی شعر حافظ را انکار نموده‌...

در ادوار شعر فارسی شاعرانی مکتب نرفته و خط ننوشته اما دارای قریحه شعری وجود داشته‌اند که بندرت در تذکره‌ها از آنان سخنی رفته است. در مقاله حاضر به بررسی اشعار یکی از این شاعران در دوره معاصر با نام «حیدر یغما» (1302-1366)می‌پردازیم. این پژوهش در سه محور اصلی اشعار یغما را می‌کاود: اول مختصات شاخص ادبی شعر یغما: در این مبحث سعی شده است نوآوریهای شاعر در علوم بلاغی ذکر شود و سپس مضامین شعری او بر...

چکیده: خیال و فانتزی اساس و پایه ادبیات و هنر و در این میان از مهمترین عوامل تولید یک اثر انیمیشن است. فانتزی که نوع خاصی از تخیل و واکنشی ناخودآگاه در برابر جبرگرایی جهان معاصر است؛ گونه مناسبی برای بیان رویاها، آرزوها و توهمات بشر است که توسط حوزه های مختلف ادبی و هنری ارائه شده است. لیکن هنر انیمیشن قدرتمند ترین آن حوزه ها در به تصویر درآوردن فضاهای رویایی و فراواقعی است؛ این توانایی به حدی...

بحث جبر اختیار در واقع یکی از اساسی ترین عمیق ترین و عمومی ترین مسایل علمی و فکری بشر است که از زمانهایی بسیار کهن آغاز یافته و در میان عموم مردم از عوام الناس تا نوابغ جهان به نحوی مطرح بوده است و در این زمینه همه مایل بوده اند که بدانند که ارتباط اعمال و رفتار اختیاری شان با مبدء هستی بخش جهان به چه شکلی می باشد. تاریخ اندیشه ای بشری در پاسخ به این پرسش اساسی شاهد سه موضع عمده و بسیار متفاوت ...

این پژوهش به تبیین انگیزه مخالفت هایی که نسبت به پیامبر اسلام(ص) صورت می گرفت و بررسی سیره آن حضرت در برخورد با این مخالفت ها پرداخته است. انگیزه مخالفان پیامبر اسلام(ص)را می توان در جهل و تعصب، ترس از فقدان آرامش، ترس از سقوط موقعیت اجتماعی، هراس از فروپاشی نظام قبیله ای، جبرگرایی، رقابت های قبیله ای، عدم شناخت از پیامبر(ص) و تعارض اندیشه توحید با شرک دانست. روش پیامبر(ص) در برخورد با مخالفان،...

زروانیسم، آیینی ایرانی است که هستی، مبنا و منشأ آن را زمان می داند و به مفاهیم فلسفی مهمی هم چون پیدایش هستی، منشأ عالم، آفرینش کیهانی، زمان و... می پردازد. در این آیین فلک و صور فلکی تأثیری انکارناپذیر بر زندگی انسان دارند و از آنجایی که زروان خدای بخت و تقدیر است، انسان در جبر و سرنوشتی که برای او رقم خورده است، اختیاری ندارد. این تفکر به تدریج در میان شاعران و اندیشمندان ایرانی نفوذ کرد و ...

مولوی یکی از شخصیت‌های برجسته تاریخ و تمدن ایران اسلامی است که به لحاظ جامعیت فکر و آرا و اندیشه­های بدیعش همواره مورد توجه پژوهشگران بوده است. مولانا علاوه بر آن که شاعری چیره‌دست و تواناست دیدگاه‌های ارزشمندی در زمینه عرفان، اخلاق و کلام و غیره نیز دارد. بنابراین هدف پژوهش حاضر نیز بررسی داستان‌های مثنوی مولوی بر اساس شاخص های جبر و اختیار در دیدگاه تربیتی، کلامی و عرفانی مولاناست. روش پژوهش ...

چکیده: مسأله جبر و اختیار و نقش انسان در افعال خویش و ارتباط آن با اراده خدای متعال از مهمترین مسائل فکری بشر بوده است. این مسأله از نخستین مسائل کلامی طرح شده در تاریخ عقاید مسلمین به شمار می رود و متفکران مسلمان- هر یک براساس مبانی خویش- راه حلی برای آن ارائه داده اند. از نخستین راه حل ها، نظریه جبر محض از یک سو، و نظریه تفویض مطلق از سوی دیگر بود. پس از طرح این عقاید متضاد، به جهت لوازم غیر...

موسیقی علمی شریف و صنعتی لطیف است که موجب تلطیف ارواح و صحت اجسام می گردد. چه بسا سالـکان طریقت که به سماع زمـزمه، بنـد تـن از پای گسسته و درهـوای وصال به پرواز آمده اند. شاعران نیز با بهره گیری از علوم دقیق موسیقایی، کلیه اصطلاحات موسیقی را در قالب شعر بیان کرده و با صور زیبایی آنها را مزین کرده اند. ایشان با هنرمندی خاصی بین تعابیر موسیقی و صور شعری، از بعضی صناعات ادبی چون؛ استعاره، ایهام، ...

مخاطرات گستردۀ اجتماعی شامل گسترۀ وسیعی از مسائل و معضلات است که هر یک می‌تواند بر وجوه مختلف زندگی فردی و اجتماعی انسان و نیز ارزش‌ها و حقوق مختلف تأثیر نامطلوب گذارد. سابقه، پیشینه و ادبیات مربوط به شناسایی مخاطرات در حقوق، در دو قسم تاریخی و معاصر، شایان کاوش و بررسی است. در دورۀ تاریخی می‌توان دو رویکرد سدة نوزدهمی و سدۀ بیستمی را به مطالعه نشست. دورکیم به‌عنوان نخستین نظریه‌پرداز این حوزه،...