کشورها برای اداره فضا و سکونتگاههای مردمی و نیز اعمال فرمانروایی خود،ناگزیر از سازماندهی سیاسی فضا هستند.نحوه تقسیم قدرت بین مرکز و نواحی یک کشور و ناحیه بندی سیاسی درون کشوری منتج از نوع سیستم سیاسی آن کشور است،یعنی حکومت ها اعم از اینکه متمرکز،ناحیه ای یا فدرال باشند،سازماندهی فضاهای سیاسی داخلی شان متفاوت خواهد بود.سازماندهی نامناسب فضای درون کشوری و عدم توازن در منطقه بندی اداری – سیاسی،منج...

تطور تاریخی این فرایند در پهنه فضای سرزمینی ایران با استفاده از الگوی تمرکزگرای جدید نیاز به ساختاری سیاسی- اداری منسجم را نشان داد تا بتواند ضمن در نظر گرفتن این تفاوت های حاکمیتی -سیاسی، گونه گونی ویژگی های جغرافیایی- اجتماعی را نیز سامان دهد. تجربه تاریخی نشان داد که الگوی متمرکز تجویزی مناسب و درخور برای مدیریت این فضای درهم و پیچیده نیست، چرا که با نادیده انگاشتن تفاوتها، تضادها و افتراقات...

نقش ویژه جغرافیای سیاسی، سازماندهی فضا در سطح ملی، ناحیه ای و محلی است. در مورد ایران، چگونگی سازماندهی سیاسی فضای درون کشوری؛ در مرحله نخست از ویژگیهای جغرافیایی آن تاثیر می پذیرد و در مرحله بعد، تابع نوع نظام سیاسی حاکم بر این کشور است. بررسی فای جغرافیایی کشور ایران، ویژگیهایی مانند تکثر، تنوع و تعدد کارکردهای محیطی و عملکردهای گروههای انسانی را نمایان می سازد. این مسئله منجر به شکل گیری حو...

روند کنونی توزیع جمعیت، فعالیت و خدمات در سطح ناحیه مورد مطالعه به تبع ساختار فضایی کشور، نابساماناست. ادامه این روند باعث توزیع نامتعادل تر خدمات و امکانات شده و در نتیجه اشغال نابهنجار محیط طبیعی وتخلیه تدریجی روستاهای کوچک را به نفع شهرها و مراکز بزر گ تر در پی داشته است. با درک مشکلات ذکر شده وبا قبول این اصل که برای مدیریت هدفمند و بهینه در جهت توسعه سکونتگاه های روستایی، سازماندهی فضایی و...

هرحکومتی برای اداره قلمرو سرزمینی خود ناگزیر است که کشور را به واحدهای ا داریِ کوچک تر تقسیم کند. این تقسیم متاثر از ساختار حاکمیت سیاسی است. تمرکزگرایی شاخصه اصلی اکثر نظام های سیاسی ایران در دوران پیش و پس از انقلاب 1357 بوده است. در ایران پس از انقلاب، مرجع واجد صلاحیت جهت تغییر تقسیمات کشوری در سطح استان ها، مجلس شورای اسلامی است. هدفِ مقاله حاضر، پژوهشی بین رشته ای میان جغرافیای سیاسی و علوم...

توسعه و ارتقای واحد های سیاسی تا اندازه­ ی زیادی به نحوه سازماندهی سیاسی فضا و آرایش بهینه سرزمین بستگی دارد. یکی از مهم­ ترین مؤلفه­ های مؤثر در سازماندهی بهینه فضا شکل گزینی مناسب برای واحدهای سیاسی است، چرا که شکل هندسی نقش بسیار مهمی در اداره و توسعه، شکل گیری هویت جمعی، مشارکت مردم در امور و تعلق و وابستگی به یک واحد سیاسی دارد. هدف این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است، بررسی ش...

جزایر قشم و کیش، به عنوان یکی از بازوهای مهم اقتصادی در کشور، دارای اهمیت بسزایی هستند؛ به­ویژه آن­که این دو منطقه به عنوان یک واحد اقتصادی- سیاسی با عنوان مناطق آزاد شناخته شده­اند و انتظار همگانی از چنین واحدهایی آن است که روند توسعه و بهره­وری را در قیاس با دیگر مناطق با سرعت و تجانس بیش­تری بپیمایند. اما، آن­گونه که شواهد و قرائن نشان می­دهد، این دو جزیره دارای تفاوت­هایی در مدیریت سرزمینی ...

هدف این مقاله تحلیل تطبیقی برنامه­ریزی مبتنی بر بنیان­های عصر صنعت و اطلاعات و تعیین تغییرساختارهایی است که برنامه­ریزی فضایی را شکل داده­اند. به نظر می­رسد در شرایط عدم تطابق بنیان­های برنامه­ریزی با تغییرات ساختارهای اقتصاد جهانی، شهرها (خصوصاً کلان­شهرها) که عامل رشد اقتصادهای ملی و ارتقاء­دهنده جایگاه بین­المللی و جهانی کشورها هستند، در برنامه­ریزی­های توسعه و عمران شهری و منطقه­ای با مشکل ت...

سازماندهی سیاسی فضای هر کشور در قالب تقسیمات کشوری به اجرا در می­آید. تقسیمات کشوری از مهم­ترین عواملی است که یک نظام سیاسی باید برای تهیه و اجرای برنامه­های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فضایی، زیست­محیطی و همچنین اداره بهتر سرزمین و بهره­برداری بیشتر، به آن توجه کند. از جمله این برنامه­ها، برنامه آمایش سرزمین است که به منظور رفع نابرابری­ها و ایجاد تعادل فضایی در بسیاری کشورها تهیه و اجرا می­شوند. ...

      سازماندهی سیاسی فضا یکی از مهم­ترین و حساس­ترین وظایف مسئولین کشورها به شمار می­رود. این امر به منظور مدیریت بهینه و پایدار سرزمین و تأمین امنیت و بهبود اوضاع اجتماعی اقتصادی با هدف حفظ و تداوم یکپارچگی در سطوح ملی، محلی و منطقه­ای انجام می­شود. تقسیمات کشوری یکی از ابزارهای مهم حکومت­ها برای سازماندهی سیاسی فضای کشور به شمار می­رود. عواملی مانند شاخص­های علمی و قانونی، شکل حکومت و نوع رژ...