صائب تبریزی و بیدل دهلوی از نامدارترین شاعران سبک هندی هستند که هر کدام به نوبۀ خود در شاخۀ ایرانی و هندیِ سبک هندی، شعر این دوره را متحوّل کرده­اند. اکثر محققانی که در شعر بیدل به تحقیق و پژوهش پرداخته­اند، ترکیبات خاص را به عنوان یکی از مهمترین عوامل غموض زبان در انحصار شعر بیدل دانسته و در نوع ساخت و معنی این نوع ترکیبات کمتر تأمل کرده­اند. در اینجا با تکیه بر اشعار صائب و بیدل، ترکیبات خاص در...

طالب آملی یکی از برجسته­ترین شاعران طرز تازه است که در میانة دو جریان اصلی سبک هندی قرار دارد. هنجارگریزی­های ابهام­آفرین شعر طالب را باید سرآغاز شکل‌گیری طرز خیال دانست. از آنجا که غالب ابهامات شعری سبک هندی حاصل دست­کاری‌های زبانی و هنجارگریزی­های معنایی است که از رهگذر تلاش در کشف روابط تازه و «نازک­ادایی» حاصل می‌شود، با ابهامات شعری شاعرانی چون حافظ و مولانا رابطة عکس دارد؛ چرا که ابهامات ...

میمنت میرصادقی، شاعر و پژوهشگر معاصر، به سال 1316 در استهبان استان فارس متولد شد. او چهار دفتر شعر به نام های «بیداری جویباران، با آب ها و آینه ها، جان های آفتابی و زیر خونسردترین برف جهان» را در کارنامه ی هنری خود دارد. پژوهش حاضر در صدد است آثار این شاعر معاصر را از منظر سبک شناختی نقد و تحلیل کند و ویژگی های سبکی اشعار او را بنمایاند. این پژوهش بر اساس مدل سبک شناسی لایه ای "محمود فتوحی" در ...

بررسی برجسته ترین آثاری که به زبان فارسی در زمینه بلاغت(بیان و بدیع) تا دوره قاجاریه نوشته شده است، در جهت تبیین سیر تطوّرات مباحث بلاغی در ایران و سنجش میزان توانایی آن ها در تحلیل زیبایی شناختی شعر فارسی در دوره های مختلف سبکی، هدف این پایان نامه بوده است. روش تحقیق، روش کتابخانه ای است و بر بنیان شناسایی منابع، دسته بندی آن ها بر حسب میزان ارتباط با زمینه های مورد بحث، فیش برداری از آن ها، و...

بیدل دهلوی بزرگترین شاعر فارسی‌گوی هند است که دشواری و دیریابی را از مشخّصات اصلی سبک او به حساب آورده‌اند. از جمله بحث‌های تخصصی پیرامون سبک بیدل و دشواری‌های کلام او، پاره‌ای توجّهات نحوی اوست که کمتر مورد بررسی محقّقان شعرش قرار گرفته است. یکی از مسائل نحوی و دستوری در زبان شاعر، کاربرد فراوان صفت شمارشی مرکب و ممیز خاص به گونه‌ای ویژه و منحصرد به فرد است که آن را به مشخصه ممتاز و برجسته سبک بی...

مقیاس‌های شاعرانه، یکی از آرایه‌های زیبای ادبی است که تاکنون ناشناخته مانده و کمتر کسی به واجست آن پرداخته است. این آرایة ادبی در دستور زبان فارسی هم چندان مورد بررسی قرار نگرفته است. برخی دستورنگاران متوجه آن شده و از آن با عنوان‌های وابسته‌های عددی، روشنگر، صفت شمارشی مرکّب، ممیز، رابط‌های کلّی عددی یاد کرده‌اند. در این مقاله، به بررسی مقیاس‌های شاعرانه از قرن پنجم تا قرن دوازدهم، سبک خراسانی ...

مجد الدین همگر شیرازی (607-686 هـ.ق). از شعرای معروف ایران در سده ی هفتم هجری است. او شاعری را در دربار اتابکان فارس آغاز کرد و پس از برافتادن سلغریان، چندی را در خدمت قراختاییان کرمان به مداحی سپری کرد و در آخر به خاندان جوینی در اصفهان پیوست و پس از زوال آنان در تنهایی درگذشت. دیوان چاپی او حاوی 6210 بیت و شامل قصاید، غزلیات، ترکیب بندها، قطعات و رباعیات است. در این پژوهش ویژگیهای شاخص ادبی ...

دنیا به عنوان جایگاهی که انسان در آن قرار گرفته و برهه ای از حیات و زندگی خود را در آن می گذراند،از اهمیت بسیار خاصی برخوردار است.همان گونه که در تعالیم و آموزه های دینی ما به مبحث «دنیا» به شکل گسترده ای پرداخته شده ،در ادبیات فارسی نیز «دنیا» یکی از مطالب مضمون ساز بوده و شاعران ونویسندگان ادبی در موقعیت های مختلف به بیان دیدگاه خود در مورد «دنیا» پرداخته اند وبا تعابیر وتشبیهات گوناگون به ذم...

میرزا قاسم فرزند میرزا محسن تبریزی معروف به زاهد از سخنوران و شاعران نیمه ی دوم سده ی یازدهم هجری است که در عهد شاه سلیمان صفوی در اصفهان زندگی می­کرده است. تاریخ دقیق ولادت او روشن نیست. نسخه ی خطی کلیات دیوان او شامل: غزلیات، قصاید، رباعیات، مثنوی سفینه النجات و منشآت می باشد. میرزا طاهر نصرآبادی که از معاصران وی بوده شرح حال و آثار او را در تذکره­ی خویش آورده است. از اشعاری که در مدح و منقبت...

سبک هندی از حیث بنمایه های شاعرانه، اهمیّت فراوانی دارد، چراکه شاعران این سبک با بهره گیری از خلاّقیّت و نیروی آفرینشی خود، نوآوری هایی در بنمایه های شعری انجام دادند یا شبکة تداعی های آن را گسترده تر ساختند. در این میان، عبدالقادر بیدل را می توان نقطة اوج تصویرسازی با این بنمایه ها دانست. این مقاله بر آن است تا با نگاهی به بنمایة حباب در شعر بیدل، شبکة تصویرهای آن را در سه قالب کلّی تشبیهی، توصیفی...