ایهام (  (equivoqueیکی از شگردها، ترفندها و امکانات زبانی است. این صنعت بدیعی را از انواع هنجار گریزی های معنایی می دانند که در محور همنشینی و مجاورت که مبتنی بر ترکیب است، به وجود می آید و کلام را با «ابهام» (ambiguity= ) که از عناصر زبانی و ادبی است، پیوند می دهد.«ایهام» نوعی شگفت کاری با زبان است زیرا وقتی مخاطب با کمی چالش و دقّت چند معنا - حتی گاه متضاد - را از لفظ و عبارت در می یابد، لذت و...

موضوع این رساله بررسی جنبه های نقد ادبی در تذکره های دوره صفویه است. این پژوهش قصد دارد تا با بررسی برخی تذکره های مهم دوره صفویه به وجوه خاصی از نقدادبی تذکره نویسان درباره سبک رایج شعر این دوران یعنی سبک هندی و یا اشعار شاعران در سبک های دیگر بپردازد تا بتواند نخستین حلقه های نقد ادبی ایران را بیابد. نقد ادبی بررسی ویژگی ها, محاسن و معایب آثار است. تذکره ها نیز در اصطلاح ادبی کتاب هایی هستن...

چکیده اصلی ترین موضوع شعر غنایی عشق و مهم ترین رکن مضامین عاشقانه معشوق است. معشوقی که در ادوار مختلف شعر فارسی تحول یافته است. این تغییر و تحول زاییده شرایط اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جامعه عصر شاعر است. بر این اساس، معشوق گاهی در اختیار عاشق بوده است یعنی جزوی از دارایی های عاشق به شمار می آمده است. گاهی نیز لباس رزم به تن کرده و در میدان جنگ حضور می یابد و گاهی نیز در کوی و محله ظاهر گشته و عا...

سعید نقشبندی یزدی ، متخلّص به «سعیدا»، از شاعران غزلسرای سبک هندی یا اصفهانی قرن یازدهم هجری است .او خود را ریزه خوار خوان جامی، نظامی، سنایی و عطّار دانسته، ارادتی خاص به خواجة شیراز می ورزید وبا صائب تبریزی، مراوده و دوستی داشت. دیوان سعیدا حاوی 4815 بیت در 5 قالب : غزل، قصیده، مثنوی، قطعه و رباعی است؛اما غزل سرایی عرصة هنری مسلّم اوست؛ به طوریکه حجم زیادی از دیوانش را به این قالب اختصاص داده اس...

سبک هندی از حیث بنمایه های شاعرانه، اهمیّت فراوانی دارد، چراکه شاعران این سبک با بهره گیری از خلاّقیّت و نیروی آفرینشی خود، نوآوری هایی در بنمایه های شعری انجام دادند یا شبکة تداعی های آن را گسترده تر ساختند. در این میان، عبدالقادر بیدل را می توان نقطة اوج تصویرسازی با این بنمایه ها دانست. این مقاله بر آن است تا با نگاهی به بنمایة حباب در شعر بیدل، شبکة تصویرهای آن را در سه قالب کلّی تشبیهی، توصیفی...

ایضاح و ابهام هنری در ادبیات همیشه محل منازعه بوده است تا آنجاکه گاه امتیاز اصلی یک اثر تنها به دیریابی معنی آن وابسته بوده است. البته ارزش این تلاش تا حد زیادی به صداقت هنری باز می گردد. از این رو برخی از شعرا و نویسندگان عمدة همّتشان را بر سر این کار گماشته و سخن خود را به مخاطره افکنده اند. برخلاف تصوّر رایج، سابقة این سبکِ سخن در ادبیات فارسی بسیار بیشتر از مکاتب ادبی غربی ای چون دادائیسم و سو...

سبک هندی از حیث بنمایه های شاعرانه، اهمیّت فراوانی دارد، چراکه شاعران این سبک با بهره گیری از خلاّقیّت و نیروی آفرینشی خود، نوآوری هایی در بنمایه های شعری انجام دادند یا شبکه تداعی های آن را گسترده تر ساختند. در این میان، عبدالقادر بیدل را می توان نقطه اوج تصویرسازی با این بنمایه ها دانست. این مقاله بر آن است تا با نگاهی به بنمایه حباب در شعر بیدل، شبکه تصویرهای آن را در سه قالب کلّی تشبیهی، توصیفی...

هنر، به مثابه روح زمانه و بازتاب نگاه خاص هنرمند به پیرامون خود، زبان وطرز بیان خاصی برای انعکاس دیدگاه خود دارد. ظهور هنرهای گوناگون با ساختاری مشترک در هر عصر، بازتاب نگاه و اندیشه ذهنی ساختاری مشابهی میان آفرینندگان و هنرمندان آن است. گرچه بن مایه هر کدام از هنرها از ادبیات تا موسیقی عناصر مجزا و خاصی برای ارائه می طلبد؛ گاه در میان هنرهای گوناگون یک دوره اجتماعی، میتوان ساختار و سبک مشابه و...

این پژوهش در خصوص اصطلاحات خاص هنرهای سنتی ایران در شعر سبک هندی با محوریت دیوان صایب تبریزی است. این تحقیق پلی است که هنر و ادبیات را با یکدیگر پیوند می دهد و آمیختگی آنها را مخصوصا در دوره ی صفویه به تصویر می کشد. شعر این دوره به ویژه دیوان صایب سرشار از اصطلاحات وعبارات تخصصی هنرهای سنتی است. این رساله حاوی پنج فصل است. فصل نخست به سبک هندی و تأثیر که هنرهای سنتی بر آن می گذارد می پردازد و ف...

موضوع این پایان نامه، سیمای ایران در عصر صفوی از منظر اشعار صائب تبریزی است. ایران درعصر صفوی، از لحاظ تاریخی، مذهبی، نظامی، فقه شیعه، ادبیات شیعی و رواج بازرگانی و روایی اقتصاد از جایگاه ویژه ای برخورداراست. از طرفی اهمیت تأثیر گذاری این دوران را نباید درشاعر نکته سنج، باریک بین و ژرف نگری همچون صائب نادیده گرفت. هدف از نگارش این پایان نامه، بررسی زمینه های اجتماعی، اقتصادی، مذهبی، ادبی، جغراف...