این مقاله با هدف معرفی دو ایران شناس برجسته، آلبرت خروموف و میخائیل اندری اف، و آثار آن ها به نگارش درآمده است. آلبرت خروموف (۱۹۳۰-۱۹۸۷م) در نوگراد روسیه دیده به جهان گشود و بعد از اتمام تحصیلات به شهر دوشنبه آمد و تمام عمر خود را صرف پژوهش در گروه زبان های ایرانی کرد. عمدۀ فعالیت های خروموف پژوهش در زبان ها و گویش های ایرانی ازجمله یغنابی و سغدی، زبان ها و گویش های پامیر، زبان های شرقی ایرانی،...

این مقاله با هدف معرفی دو ایران‌شناس برجسته، آلبرت خروموف و میخائیل اندری‌اف، و آثار آن‌ها به نگارش درآمده است. آلبرت خروموف (۱۹۳۰-۱۹۸۷م) در نوگراد روسیه دیده به جهان گشود و بعد از اتمام تحصیلات به شهر دوشنبه آمد و تمام عمر خود را صرف پژوهش در گروه زبان‌های ایرانی کرد. عمدۀ فعالیت‌های خروموف پژوهش در زبان‌ها و گویش‌های ایرانی ازجمله یغنابی و سغدی، زبان‌ها و گویش‌های پامیر، زبان‌های شرقی ایرانی،...

فعل آینده در زبان‌های ایرانی از دورۀ باستان تاکنون با تحولاتی همراه بوده‌است. در فارسی باستان ساخت خاصی به نام آینده وجود نداشت و غالباً از وجه التزامی برای اشاره به آینده استفاده می‌شد. در اوستایی، علاوه‌بر وجه التزامی، فعل مستقل آینده نیز وجود داشت که از این ساخت تنها وجه اخباری و صفت فاعلی موجود است. در گروه غربی زبان‌های ایرانی میانه، خلأ کاربرد فعل آینده با وجه مضارع التزامی و مضارع اخباری ...

هم‌زمانی تاریخی حکومت سامانی و آل‌بویه، نوزایی فرهنگی و هنری عمده‌ای را سبب شد. در این دوران، سامانیان و آلبویه‌ در آثار هنری خود از هنر ساسانی تأثیر پذیرفتند، لکن تأثیرات آن‌ها از جهاتی با یکدیگر متفاوت است. هدف پژوهش حاضر مطالعة شباهت‌ها و بیان علل تفاوت‌ها در تأثیر‌پذیری هنر سامانی و آل‌بویه از هنر ساسانی است. از آنجا که هنر دوره سامانی و آل‌بویه در تحولات هنر دوره‌های بعدی سهم بسزایی دارند،...

در متون بازمانده از زبان فارسی دری برخی افعالی وجود دارند، که در ساخت آن‌ها، بر خلاف صورت معمول فعل در این زبان، به جای پایانه‌های صرفی فعل، از ضمایر شخصی متصل استفاده شده است؛ از این رو پژوهندگان دستور زبان فارسی به این افعال عنوان «ضمیرساخت» داده‌اند. کاربرد این افعال عموماً در بیان شرط و تمنا است و شواهد مطمئنی از سه صیغۀ دوم شخص مفرد و جمع و اوّل شخص جمع از آن در دست است. تنها نظر پذیرفته‌شده...

یکی از کتاب‎هایی که مانی خود به زبان مادری‎اش سُریانی به نگارش درآورده است، «انجیل زنده» (Ewangelyōn zīndag) نام دارد. نام این کتاب در روایت‎های ایرانی مانوی، چینی، یونانی، لاتین، قبطی و نوشته‎های اسلامی آمده است. در هر یک از این زبان‎ها نقل قول‎هایی از انجیل نیز می‎توان یافت که کاملترین آنها نقل قول‎های یونانی در دست‎نوشتة یونانی مانوی (CMC) است. پس از آن می‎توان نقل قول‎های قبطی مانوی (MSC) را...

ایالت سغد به عنوان مهم­ترین ایالت ماوراءالنهر، به ویژه دو شهر بزرگ آن یعنی سمرقند و بخارا از تمدنی کهن و میراث فرهنگی درخشان برخوردار بود. هخامنشیان، سلوکیان، اشکانیان، کوشانیان، هیاطله ، ترکان و ساسانیان در این منطقه حکومت کرده‌اند. در فاصله سقوط ساسانیان (652م) و فتح ماوراء‌النهر توسط مسلمانان (نیمه دوم قرن اول هجری)، دولت‌ شهرهای سغدی درخشیدند و میراث فرهنگی ساسانیان را به دوش کشیدند. در این...

این پایان نامه به بررسی رهبری در جنگ و سپاهیگری هخامنشیان می پردازد. مقصود از رهبری در جنگ، تکنیک های برگزیده پادشاهان در مهمترین جنگ های این دوره و سرنوشت نهایی این پیکارها بوده است. این فصل بیشتر حالت توصیفی دارد و پس از بررسی سیستم دفاعی در زمان مادها به موضوع هخامنشیان می پردازد. برای حفظ پیوستگی مطالب تاریخ مختصری اززمان به سلطنت رسیدن و پایان یافتن دوره سلطنت هر پادشاه بیان شده است. در مو...

سرودهای مانوی به طور کلی به سه دسته سرودهای بلند، سرودهای دینی و سرودهای کوتاه تقسیم می-شوندکه از سروده¬های بلند منظومه¬های «هویدگمان» و «انگدروشنان» باز مانده است. هُویَدَگمان یکی از سرودهای مانوی است که به تقلید از دو زبور مانی سروده شده است و به زبان پارتی است و قطعاتی ازآن به زبان سغدی نیزدردست است. این عنوان از نخستین کلمه بیت اول این مجموعه¬ گرفته شده است که در سرودنامه حاضر، هویدگمان برگرف...

خاتون/قاتون/قادین، به معنای خانم، بانوی اصیل و شوهردار (به طور عام) و زنان والامقام و دختران خاقان، خان و بزرگان (به طور خاص)، یکی از عنوان‏های مهم در تاریخ اسلام و در واقع، عنوانی ویژه در برابر خان بوده که برای بزرگداشت زنان و تجلیل از مقام آنان، به کار می‏رفته است.عنوان «خاتون» خاستگاه سغدی داشته و پیش از ظهور اسلام به حکم‏رانان چین و بخارا اطلاق شده است، لکن این عنوان (با مفهوم خاص خود) در د...