دعا و شب قدر دو موضوع مهم و مرتبط با یکدیگرند، به همین جهت مفسران قرآن کریم توجه خاصی به شب قدر و آثار آن و نیز رابطۀ این شب با مناجات داشته اند. در این مقاله با بررسی تفسیر آیه 186 سورۀ بقره و آیه های آغاز سورۀ دخان از دیدگاه بسیاری از مفسران از یک سو و نگاهی به معنی و اهداف همین آیات از نظر سید موسی صدر از سوی دیگر و مقایسۀ این آرا، سعی کرده ایم نقاط اشتراک و تفاوت های این اندیشه ها را دریابی...

دعا و شب قدر دو موضوع مهم و مرتبط با یکدیگرند، به همین جهت مفسران قرآن کریم توجه خاصی به شب قدر و آثار آن و نیز رابطۀ این شب با مناجات داشته اند. در این مقاله با بررسی تفسیر آیه 186 سورۀ بقره و آیه های آغاز سورۀ دخان از دیدگاه بسیاری از مفسران از یک سو و نگاهی به معنی و اهداف همین آیات از نظر سید موسی صدر از سوی دیگر و مقایسۀ این آرا، سعی کرده ایم نقاط اشتراک و تفاوت های این اندیشه ها را دریابی...

مخاطب شناسی و تاریخ گذاری آیه 91 انعام یکی از اختلافات تفسیری مسلمانان از قرون ابتدایی تاکنون بوده که همواره مناقشاتی را ذیل این آیه برانگیخته است. برخی برخلاف قراین صریح این آیه عتاب آمیز، مخاطب آن را مشرکان پنداشته و در اثبات دعاوی خود، به عدم تعامل پیامبر با اهل کتاب در مکه استناد ورزیده اند. در حالی که برخی دیگر با عنایت به قراین متنی آیه، مخاطب آن را یهودیان دانسته اند، لیکن با تکیه بر پیش...

در این مقاله، سوره یوسف با دقت تمام مورد بحث و تحقیق قرار گرفته و بیشتر براساس تئوری هفت مرحله ای عطار نیشابوری درخصوص سیر و سلوک عرفانی و رسیدن به قرب پروردگار و اتصال با معشوق حقیقی تطبیق داده شده است. مراحل و منازل هفتگانه ترتیب عبارت اند از: طلب، عشق، معرفت، استغنی، توحید، حیرت، فقر و فنا. اما در اثنای کار، از رموز و اصطلاحات خاص عرفا که در این گونه مسائل کاربرد می یابند، استفاده شده است. س...

بخش عمدۀ تعالیم و دستورات قرآنی که مجموعه‏ای است از اندرز‏ها، عبرت‏ها، محکمات و متشابهات، از رهگذر شگردهای ادبی و به ویژه فنون قصه سرایی و حکایت پردازی و به اصـطلاح ، ادبـیات داستانیِ روایی انتقال یافته است. برای شناخت و تحلیل قصص قرآنی، بهره‏گیری از نظریه‏های روایت‏شناسی و تئوری‏های آن مانند: سطوح‏روایی، طرح، داستان، زمان و اقسامش، متن‏روایی، شیوۀ روایی قصص، معانی و مبانی، که ابزاری برای تحلیل ...

بخش عمدۀ تعالیم و دستورات قرآنی که مجموعه‏ای است از اندرز‏ها، عبرت‏ها، محکمات و متشابهات، از رهگذر شگردهای ادبی و به‌ ویژه فنون‌ قصه‌سرایی و حکایت‌پردازی و به‌ اصـطلاح‌، ادبـیات داستانیِ روایی انتقال یافته است. برای شناخت و تحلیل قصص قرآنی، بهره‏گیری از نظریه‏های روایت‏شناسی و تئوری‏های آن مانند: سطوح‏روایی، طرح، داستان، زمان و اقسامش، متن‏روایی، شیوۀ روایی قصص، معانی و مبانی، که ابزاری برای تحل...

سوره انسان از جمله سوره هایی است که در فضیلت حضرت علی واهل بیت پیامبر ـ علیهم السلام ـ نازل شده است. روایات، اقوال و منابع زیادی بر این امر دلالت دارد؛ اما برخی از منابع اهل تسنن با مکی برشمردن سوره، این فضیلت را نادیده انگاشته اند. با استناد به منابع اهل تسنن و گردآوری و تحلیل روایات و اقوال در ترتیب نزول سوره های مکی و مدنی و نیز روایات اسباب نزول، نزول سوره در مدینه و اختصاص فضیلت یاد شده به...

با پژوهشی در قرآن کریم درمی‌یابیم که بیشترین آیاتِ مربوط به گفت‌وگو در سورۀ اعراف به‌کار رفته است. گاه گفت‌و‌گو میان پیامبران و قومشان، گاه میان خدای متعال و پیامبران و یا میان خدای متعال و بنی‌آدم و یا شیطان جاری است. در این مقاله تلاش شده است تا به بررسی زبان‌شناختی تفاوت‌ها و تشابه‌های صرفی و نحوی و لغوی آیات گفت‌وگو در سورۀ اعراف بپردازد؛ اما برای نتیجۀ بهتر، تنها آیات گفت‌وگوی پیامبران انتخ...

تکرار یکی از جلوه‌های مهم علم زبان­شناسی است. این پدیده از دیرباز همواره مورد توجه اهل ادب بوده است؛ چرا که تکرار هر کلمه یا عبارت، هدف و معنای مهمی را در­ پی دارد و بهتر می‌تواند مخاطب را تحت تأثیر خود قـرار دهد. اسلوب تکرار در قرآن کریم گامی رو به جلوتر دارد؛ به گونه‌ای که اعجـاز کلام آسمانی را به رخ همگان می­کشاند؛ زیرا نوع ساختار و چیدمـان کلمات تکرار­شونده، علاوه بر زیبـایی که به آیات و سو...