این پژوهش خط سیر موقعیت‌های سیمین دانشور، اولین رمان‌نویس زن در ادبیات ایران، را با تکیه بر جامعه‌شناسی تولیدکنندگان آثار ادبی پیر بوردیو ترسیم می‌نماید. در طرح بوردیو اثر هنری با ویژگی‌های تولیدکننده تبیین می‌شود. او در این راستا روش ساختارگرایی تکوینی را پیشنهاد می‌دهد. در ساختارگرایی تکوینی ساختار به لحاظ تاریخی مورد مطالعه قرار می‌گیرد. این روش تکوین ساخت اجتماعی میدان ادبی و شکل‌گیری منش ک...

گفتمان «غرب زدگی» با ماهیتی بومی گرا در دهه های سی و چهل شمسی فضای روشنفکری را تحت تأثیر خود قرار داد. این گفتمان شامل موتیف های مختلفی است، از قبیل حسرت بر سنت و از دست رفتن یکپارچگی آن؛ تحقیر روشنفکر طرفدار غرب، بیزاری از غرب و آن را عامل کلیۀ ویرانی ها و مصیبت های مادی و معنوی دانستن و... . متنی که کلیۀ این موتیف ها را دارد، کتاب غرب زدگی نوشتة جلال آل احمد است. او در این کتاب نشان می دهد که...

نویسندگان این مقاله سعی کرده‌اند تا با مطالعه متن رمان «سووشون» به بررسی گفتمان‌های چندگانه اثر که متأثر از وضعیت اجتماعی عصر دانشور است بپردازند، و همچنین بررسی کنند که چگونه این اثر با بکار گرفتن صداهای مختلف در مقابل گفتمان مردسالارانه غالب، صداهای خاموش و ناشنیده زن را به گوش مخاطب می‌رساند. در عین حال با بررسی زبان رمان که متأثر از جنبه‌های مختلف حماسی، اساطیری و مذهبی است این نکته را به ا...

رابطۀ ادبیات و اجتماع، پیوندی دو سویه است، به گواهی سرشت و سرنوشت ژانر ادبی رمان در بیان ژانرها و قالب‌های ادبی، رمان بیش از دیگر پدیده‌های ادبی با اجتماع گره‌خورده است، از میان عناصر داستانی، درون‌مایه و شخصیت پردازی ظرفیتی بیشتر برای انعکاس وضعیت اجتماع در اثر دارند، برهمین اساس، در این جستار کوشش شده است دو رمان مشهور فارسی و عربی از حیث انعکاس درون‌مایه متأثر از جنگ جهانی دوم و شیوۀ شخصیت‌پ...

مقالۀ­­­ حاضر، بر درک بهتر نگاه و رویکرد زنانۀ­­­ سیمین دانشور، رمان­نویس مشهور معاصر ایران و غاده‌السّمان، زنانه­ نویس نامدار معاصر جهان عرب، می­ پردازد. به‌راستی دانشور در رمان شیرین و پرخوانندۀ «سووشون»، در تحکیم و گسترش ادبیّات زنانۀ ایران سهم بسزایی پیدا کرد و السّمان، غریزۀ زن عرب است که در شاهکار­های ادبی­ اش، از پس دیوار­های ستبر و کهنۀ قرون، فریاد برمی‌آورد. این نوشته، بر آن است که با تکی...

ادبیات روستایی، شاخه ای از ادبیات اقلیمی است که ریشه در زبان، آداب و آیین، مذهب، تاریخ، جغرافیا، اقتصاد و فرهنگ یک منطقه ی خاص دارد و شاخصه های آن ها را نشان می دهد، بنابراین در نقد و تحلیل آثاری که رنگ و بوی روستایی به خود گرفته اند، ضروری است که این شاخصه ها مورد بررسی قرار گیرند ، از این رو در پژوهش حاضر سعی شده است که از این زاویه به رمان جای خالی سلوچ(محمود دولت آبادی)، سووشون (سیمین دانشو...

چکیدهاین مقاله به بررسی تطبیقی تاریخ‌مداری در رمان‌های «سووشون» اثر سیمین دانشور و رمان «سباق المسافات الطویلة» از عبدالرحمن منیف می پردازد. در این بررسی برخی از عناصر داستانی مانند شخصیت پردازی، زاویه ی دید، درون مایه و سبک مورد تحلیل قرار گرفته و چگونگی بهره‌گیری از این عناصر در جهت روایت تاریخی بررسی شده است. همانندی و تفاوت ها در زمینه پرداختن به رویدادهای تاریخی با محوریت استعمار، با توجه ...

سیمین دانشور در ادبیات داستانی ایران جایگاه ارجمندی دارد. او در آثارش به عموم گونه‌های ادبیات پرداخته­است. چگونگی کاربست گونۀ ادبیات پایداری در داستان­های این بانوی نویسنده و تحلیل آنها بر اساس جستارهای کهن­الگویی، ظرفیت موضوعی یک پژوهش دانشگاهی را دارد؛ از طرفی تاکنون آثار داستانی دانشور، از این منظر مورد واکاوی قرار نگرفته­است. با توجه به جایگاه کارل­ گوستاو­ یونگ در روانشناسی اعماق، پس از نم...

نویسندگانِ زن بر این باورند که در ادبیات مردان، نقشی که به زنان داده می­شود، نقشی فرعی است و زن در بیشتر آثار ادبی، عبارت از «دیگری» مرد است و به همین دلیل در ادبیات مردمحور، موضوع تجربۀ زنان مورد توجه قرار نمی­گیرد. این موضوع باعث شد که نویسندگان زن بر این نکته تأکید کنند که زنان به دلیل برخورداری از امتیازات خاص بیولوژیکی، معنی خاصی از تجربۀ زنانه به خواننده نشان می­دهند که ادبیات مردانه قادر ...

هدف این پژوهش تحلیل و بررسی رمان سووشون با تاکید بر تعامل متن و نویسنده با پیش متن-ها و آثار ملی، دینی، ادبی، تاریخی و آثار ترجمه شده ی دانشور بر اساس نظریه ی بینامتنیت، سه تن از نظریه پردازان این حوزه یعنی، ژولیا کریستوا و میخاییل باختین و رولان بارت می باشد، همچنین چگونگی اخذ و تألیف متون مختلف برای خلق یک شاهکار ادبی تحلیل و بررسی گردیده است. شیوه ی گردآوری مطالب در این پژوهش، کتابخانه ای اس...