در این مقاله بر آن ایم تا با استناد به کلام و دو گوینده از دو جامعه متفاوت یعنی ناظم حکمت از ترکیه و احمد شاملو از ایران دیدگاه های اجتماعی آنان را تحلیل و بررسی نماییم. از آنجا که تا کنون محتوای شعری دو گوینده از نظر سیاسی- اجتماعی مورد بررسی عمیق قرار نگرفته است و نیز با توجه به اینکه این موضوع در اندیشه هر دو از جایگاه ویژهای برخوردار است، بنابراین پرداختن به آن یکی از ضروریات موجود در انتخا...

محمّد الماغوط شاعر سوریّ معاصر، کاتب سیناریو، مسلسلات تلفزیونیّه، ومن روّاد قصیده النّثر له دور کبیر فی تطّور الادب العربیّ عامّه والادب السّوریّ خاصّه. وذلک یأتی انطلاقا من تمرّده علی القالب الکلاسیکیّ للوصول إلی قالب شعریّ یوافق ذهنیّه الانسان المعاصر ومقابل ذاک فی الفارسی، عندنا احمد شاملو، یعتبر شاعرا معاصرا و من روّاد قصیده النّثر، قد عمل فی مختلف المجالات الادبیّه من بینها الشّعر والصّحافه والسّناریو والمسلسل...

چکیده شاهنامه بیش از هر اثر ادبی در ایران مصور شده و نسخه­های مصور ارزشمندی از آن تا به امروز شناخته شده است. با اینحال برخی از آنها تا کنون ناشناخته مانده­اند. نسخه­ای که در اینجا معرفی می­شود، پیش از انقلاب در اختیار دفتر مخصوص فرح پهلوی قرار داشته و در روز عید سال 1355، به مناسبت پنجاهمین سال شاهنشاهی پهلوی توسط فرح به شاه ایران اهدا شده است. این نسخه که تا سال­ها پس از انقلاب دسترسی به آن م...

«عنوان» یک نشانة زبانی است که در آغاز متن قرار می‌گیرد تا آن را نام‌گذاری، نشان‌دار و برجسته سازد و خواننده را به خواندن متن ترغیب کند. عنوان می‌تواند از نظر محتوایی گاهی همچون ابزاری سرشت متن را آشکار کند و از ابهام آن بکاهد، یا در فرایند نظریة ساختار به عنوان جزئی از یک کل، کمال‌بخش یک ساختار کلان‌تر باشد که در اندام‌وارگی کل متن یا کتاب دیده می‌شود. احمد شاملو نسبت به ساخت و بافت واژگان، توج...

نظریۀ نشانه‌‌‌‌شناسی شعر مایکل ریفاتر، از نظریه‌‌‌‌های خواننده‌‌‌‌محور سدۀ بیستم اروپاست که در تحلیل شعر‌‌‌‌های اروپایی بسیار تأثیرگذار بوده‌‌است. در پژوهش حاضر با بهره‌‌‌‌گیری از نظریۀ مذکور، موضوع معشوق در نمونه‌‌‌‌ای از شعر معاصر -از شاملو- بررسی شده‌‌است. پژوهشگران پس از خوانش اکتشافی، با بهره‌‌‌‌گیری از توانش ادبی به خوانش پس‌‌‌‌کنشانۀ شعر پرداخته‌‌‌‌اند. انباشت‌‌‌‌هایی با معنابن‌‌‌‌های «ف...

میخاییل باختین با نظریۀ منطق مکالمه فضای نوینی در حوزۀ رشته­های ادبیات، زبان­شناسی و جامعه­شناسی پدید آورد. یکی از شاخصه­های اصلی این نظریه، سخن کارناوالی است که بارزترین ویژگی آن، از بین بردن مرزبندی­های رسمی پذیرفته­شده، دگرگون ساختن و واژگونی مبادی غالب از سوی نهادها و گفتمان­های قدرت است. کارناوالیته با استفاده از ابزاری چون انتقاد، هجو، کنایه و تمسخر، مفاهیم و قوانین و ارزش­های حاکم بر جام...

در پس کاوش­های ادبی هر ملل، جدا از بازتاب شعر و ادب بر مردمان یک جامعه به طور خاص، درهم­تنیدن افکار ادبی و اندیشه­های شعری شاعران بر دیگر ملل جهان نیز از جمله شگفتی­های ادبیات بوده که کشف این فرآیند تأثیر و تأثر و اشتراک و افتراق بر عهده ادبیات تطبیقی است. در این جستار به شیوه توصیفی- تحلیلی، بن­مایه­های مکتب رمانتیسم در نگاه شعری «احمد شاملو» شاعر معاصر ایرانی و «نزار قبانی» شاعر معاصر عرب، بر...

بیان نمادین از ویژگی‌های سبک‌شناسی شعر معاصر است و موجب خلق بافت ادبیِ مبهم و هنری و شرکت خواننده در متن می شود. اختناق و استبداد حاکم براجتماع معاصرِ احمد شاملو (1379-1304ش)، منجر به بروز گسترده‌‌ی نماد در شعر وی در دوسویه‌ی تاریک و روشن شده است که این نکته، نشان از ذهن اسطوره ساز شاعر و توجه به تقابل های دوگانه در نظام آفرینش دارد. در این مقاله به روش اسنادی عمل کرده و کلیه‌ی نمادهای مستخرج از ...

مرگ و زندگی پیوسته دو عنصر مهم و برجسته در دیدگاه اندیشمندان بوده است؛ شاعران معاصر ایران به مرگ از چشم­اندازهای گوناگون نگریسته­اند. در این میان، سه شاعر شاخص پس از نیما، (خوان، شاملو و فروغ) اهمیت ویژه­ای دارند.در این جستار به شیوه­ی تحلیل محتوای کیفی، اندیشه و احساس سه شاعر معاصر ایرانی، (اخوان، شاملو و فروغ) درباره­ی مرگ و زندگی ارزیابی شد؛ به این منظور با جستجو در دیوان این شاعران، همه­ی ش...

چکیده اسطوره از دیرباز پیوندی ناگسستنی با ادبیات داشته است و در همه ی دوران ها، در گونه های ادبی بازتاب یافته است. بازتاب اسطوره در شعر فارسی نیز چنین رویه ای داشته است. زمانه ای که حافظ در آن می زید، سال هاست که از شیفتگی سرایندگان فارسی به اسطوره ها – به ویژه اسطوره های ایرانی- کاسته شده است. در این میان حافظ یکی از سرایندگان سترگ شعر فارسی است که به بازتاب اسطوره های گوناگون در دیوان خویش،...