هر چند سنایی پیشرو شعر عرفانی است و نقش او در تدوین بوطیقای شعر عرفانی سرنوشت ساز است، امّا نباید از نظر دور داشت که او برآمده از دل یک سنّت ریشه دار فکری است که نشانه های زبانی آن را در مکتوبات عرفانی و کلامی پیش از وی می توان مشاهده کرد. پرسش اصلی مقاله، دقیقاً همین جا شکل می گیرد: آیا میان درون مایه های حدیقهسنایی، به عنوان نقطه عطف شعر عرفانی، با آثار عرفانی و کلامی پیش از وی شباهت ها و اشتراک...

آشنایی با عرفان  بیدل دهلوی یکی از مهم ترین مقوله های نزدیک شدن  به اندیشه های عرفانی وی است. یکی از این اندیشه ها که  مسألهء «فنا» می باشد  بارها  در شعر بیدل آمده است. فانی شدن در دریای بی کران حقیقت و در سیر و سلوک عارفانه اهمّیت والایی دارد. از نظر بیدل، عارف در سیر و سلوک عرفانی به سمت فنا در حرکت است . نهایت عرفان ، فانی شدن در خداست. اهمیت فنا تا حدی است که به یکی از اساسی ترین مسائل عرفا...

مفاهیم عرفانی و بازتاب هنری آن در دیوان فخرالدّین عراقی و ابن فارض مصری چکیده پژوهش حاضر، مطالعه ای تطبیقی در چارچوب مکتب ادبیّات تطبیقی آمریکایی است که به منظور کشف روابط فرهنگی و ادبی، دو زبان فارسی و عربی صورت پذیرفته است، به همین سبب موضوع مفاهیم عرفانی و بازتاب هنری آنها در دیوان دو شاعر ایرانی و عرب؛ یعنی فخرالدّین عراقی و ابن فارض مصری مورد واکاوی قرارگرفت. چون در قرن هفتم یکی از اصلی ت...

پژوهش حاضر شرحی به مذاق عرفان بر اشعار و غزلیات امام خمینی(ره) می باشد. در این پایان نامه سعی بر آن شده است تا مشرب و اندیشه عرفانی امام خمینی(ره) و میزان تأثیر عرفای پیشین بر شخصیت معنوی و عرفانی وی برای خوانندگان محترم نمودار شود. بدون شک ادبیات عرفانی، دریای مواج معانی و ذوق و عشق و لطافت و زیبایی است که توسط انسان های وارسته و به حق پیوسته که چشمه سار وجودشان گنجینه اسرار و حقایق الهی است ...

حادثه ی عاشورا و بازتاب وسیع آن بر فرهنگ و ادب فارسی قابل تأمل است و در تحقیقات ادبی جایگاه ویژه ای یافته است. گستره ی وسیع معنایی حادثه ی عاشورا، آن را درطول زمان و موقعیت های تاریخی گوناگون مستعد تأویل های تازه کرده است. در این پژوهش با بررسی قرائت های مختلف از حادثه ی عاشورا (احساسی، حماسی، عرفانی و ...) و تأکید بر قرائت عرفانی و بررسی جنبه های ادبیات عرفانی و تأثیر آن در شعر عاشورایی با قرا...

سنایی غزنوی از پرآوازه ترین شاعران قرن ششم هجری و از پیشگامان شعر عرفانی محسوب می شود. برای نخستین بار در شعر اوست که مفاهیم و اصطلاحات عرفانی،  لطایف و دقایق قرآنی بسیاری به شعر فارسی راه می یابد، که اسماء و صفات حضرت احدیّت، مهم ترینِ آنها به شمار می­آید. در این تحقیق نحوه تجلی اسماء و صفات الهی از منظر زبانی و واژگانی مورد بررسی قرار می­گیرد. سنایی گاه نام و صفت باری تعالی را منطبق با آیات و ر...

احمد عزیزی از شاعران معاصری است که اشعارش را با بیان دغدغه های زندگی در روزگار امروز همراه کرده است. حوزه­ی تداعی معانی در شعر او متأثر از فضل نمایی ها در حوزه ی اطلاعات عرفانی ادبی، فلسفی و مذهبی است تا حدی که هنگام آفرینش فضای معنوی و  صور خیال در شعرش، علاوه بر آیات و احادیث و اصطلاحات عرفانی و اسلامی و فلسفی و ادبی، نام شاعران و دانشمندان ایرانی و غربی و کتاب هایشان، اسامی گل ها و فصل ها، ن...

در دیوان غزلیات عطّار نیشابوری، شاعر عارف سده‌های ششم و هفتم ق، تجلّی دو گونه‌ی شعری مشهود است: یکی شعر شخصی(فردی) و دیگری شعر اجتماعی. در میان غزلیات عرفانی او نیز، نوعی "قلندریات" وجود دارد که ابعاد هنری شاعر را در هر دو نوع شعری به نمایش می­گذارد؛ به عبارت دیگر، عطّار در قلندریات خود به هر دو جنبه‌ی شعر نظر داشته است؛ یعنی هم از دیدگاه شخصی به آن پرداخته و هم در قالب نقد و اصلاح­گری، بعد اجتماع...