یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های ادبی شعر حافظ «ایهام» است که شاعر به وسیلة آن توانسته کلام خود را از جذبه‌ای خاص برخوردار و رندانه ظرایف و طرایف را از هر مضمونی بیان کند و در عین حال خواننده را در گزینش بی‌نهایتی از معنا رها سازد. بنابراین توجه بیشتر مشتاقان شعر حافظ به بررسی این شگرد و سایر ترفندهای ادبی مرسوم در بلاغت عصرِ او معطوف شده است. شعر حافظ دارای جذبه‌هایی پنهانی است که او هنرمندانه آنها...

در آزمایش لوشر، رنگ به هشت گروه تقسیم می­شود و آن­چه در این آزمایش اهمیت می­یابد، اولویت در انتخاب یا طرد رنگ­هاست، زیرا لوشر این ویژگی را منبعث از شخصیت و اندیشۀ فرد می­داند. در نگرش­های ادبی نیز ترکیبات رنگی یکی از ارکان تصویرسازی هستند که شاعر با استفاده از آن­ها آثار خویش را خلق می­کند. طیف رنگی اشعار رهی نیز متأثر از این شگرد تصویرسازی است، چرا که رنگ در اشعار معیری، گاه در توصیفات عاشقانه...

رسانگی و انتقال پیام، اصلی­‌ترین کارکرد نثر، به‌ویژه نثر تاریخی است؛ به همین سبب در آن باید از شگردهای بلاغی که دستیابی به این هدف را به تعویق می­‌اندازد، کمتر استفاده شود؛ امّا ازآن‌­رو که در ادبیّات فارسی، شعر وجه غالب ادبی به‌شمارمی­‌رود و نثر تحت‌تأثیر آن قرار گرفته است، به‌‌ناچار از شگردهای مختلف ادبی که خاصّ شعر هستند، نیز بهره جسته است. حتّی نثر تاریخی که وظیفۀ آن گزارش مستقیم تاریخ بدون دخا...

هنجارگریزی یکی از وجوه رستاخیز واژگان بر مبنای زبان شناسی است که با شکستن ساختار سطحی واژه ها و نه ساختار عمیق، باعث لذت ادبی مخاطب می شود. در این جستار نگارندگان به روش تحلیلی کنایات هنجارگریخته را در دیوان ابن فارض و کلیات مولوی نقد و بررسی می کنند. پژوهش حاضر نشان می­دهد که کنایه در سروده های این دو شاعر، علاوه بر جنبة زیباشناختی و هنری، ابزار انتقال معانی مبهمی است که به آسانی تن به بیان صر...

موتیف با معانی چندگانه آن در نقد ادبی امروز دنیا جایگاه قابل توجّهی را به خود اختصاص داده است. بررسی تعامل این عنصر ادبی با سایر عناصر داستان در نقد و تحلیل ساختار و درونمایه داستان کارایی بسیاری دارد. در این پایان نامه پس از ریشه شناسی واژه موتیف و تعاریف آن به کاربرد آن در داستان نویسی پرداخته شده است و سپس کارکردهای آن به عنوان شگرد ادبی در داستان نویسی صادق هدایت مورد بررسی قرار گرفته است....

امیرنظام الدّین¬علیشیرنوایی (17رمضان 844 ه . ش) از ترکان فارسی گوست که نیاکانش همه در خدمت تیمور و جانشینان او بودند. در شعر ترکی تخلّص او نوایی است و در دیوان فارسی که قریب شش هزار بیت است تخلّصش فانی است. این پژوهش-طی چهار فصل به شیوه¬ای توصیفی و تحلیلی مبتنی بر شگرد تحلیل بینامتنی که به تا?ثر آشکار و پنهان متن با متون قبلاً نوشته شده می¬پردازد و معتقد است؛ هیچ اثری نمی¬تواند بدون گفتگو با گذشته¬...

از آن جا که پژوهش و تحلیل آثار ادبی، ما را در شناخت علمی و دقیق آن ها یاری می کند، نگارنده در این پژوهش کوشیده است تا جنبه های ادبی شاهنامه را بر پایه ی هماهنگی عناصر شعری(زبان، موسیقی، تخیل، عاطفه) و شگرد های داستان پردازی مورد بررسی قرار دهد. چرا که آرایش های ادبی یا هنرنمایی های فردوسی در پردازش داستان ها می تواند میزانی برای سنجش هنر شاعری و توان سخن پردازی او باشد. علاوه بر این، با شناخت ا...

کنایه به عنوان یکی از گونه های علم بیان، از جمله شیوه ها و فنون ادبی لطیف و پسندیده برای بیان غیر صریح مفاهیم و مقاصد است. در این فن، گوینده بنا به اقتضای حال، غرض مورد نظر خود را در قالب کلامی جذاب ، به تصویر می کشد تا از راهی کوتاه و غیر مستقیم به هدف خویش نائل آید. کنایه نیز به سان دیگر فنون ادبی و غیر ادبی از زمان پیدایش تاکنون در مسیر حیات خود، دستخوش فراز و فرودهای فراوانی شده است و آنچه...

پژوهش حاضر، به تحلیل روایت نمایشی در تاریخ بیهقی با نگاهی به هفت داستان از این کتاب،می پردازد. در فصل اول به طور مختصر واژه های درام و روایت تعریف شده است و در پایان هر بخش از این فصل از تاریخ بیهقی مثال هایی آورده شده است.تاریخ بیهقی را نمون? کامل بلاغت طبیعیِ زبان فارسی به شمار آورده اند. بلاغت در آثار ادبی،باعث اثر گذاری بر مخاطب می شود؛ و آن چه بیهقی را از سایرین متمایز ساخته دغدغ? او برای ا...