مقالة پیش‌رو با محوریت موضوع طراحی شکل گرفته است. چیستی طراحی و چگونگی آن همواره دغدغة نظریه‌پردازان و محققان در حوزه‌های مختلف بوده است. در این میان تنوع دیدگاه‌ها و زمینه‌های نگرش به موضوع به جای وجود یک نظریة واحد مسئله‌ای قابل توجه است. هنگامی که مسئلة عدم قطعیت به میان می‌آید، یعنی با پدیده‌ای روبه‌رو هستیم که خطی نیست و تنها از منظر خرد و منطق نمی‌توان آن را شناخت. در این میان عده‌ای جنبه...

چکیده مقالة حاضر به تحلیل برخی دیدگاه های لکان در فیلم ساحره می پردازد. لکان نظریات متعددی را بعد از فروید به حوزه روان شناسی وارد کرد. مفاهیمی مانند منِ چندوجهی، سه نظم خیالی و نمادین و واقعی، مرحلة آ یین ه، دیگری، نرینگی، نیاز، خواست، میل و کثرت دال ها از مفاهیم لکانی هستند. این مفاهیم در بخش نخست با عنوان مبانی نظری بررسی می شوند. بخش دوم مقاله به بررسی و تحلیل این فیلم بر اساس مفاهیم نام...

تعریف حقیقی از منظر جمهور فلاسفه، ارائة ذاتیات ماهوی شیء است. ارائة ذاتیات، متوقف بر شناخت فاعل شناسا نسبت به آن شیء است. لذا در هر شناختی لازم است که متعلَق شناخت و فاعل شناسا تبیین شوند. براساس مبانی نهایی ملاصدرا، متعلَق شناخت، یک وجود ظلی منبسط است که واجد سه مرتبة مادی، مثالی و عقلی می‌باشد به گونه­ای که مرتبة مادی و مثالی از اعراض و شئون مرتبة عقلی هستند. فاعل شناسا نیز به تناظر با عالم عین...

وحی در نظر ملاصدرا، اتصال و اتحاد روح نبی با عالم عقل و خیال‌ است. برای اینکه این اتصال صورت گیرد، انسان باید ضمن بی‌توجهّی به‌ امیال حیوانی و نباتی، به ادراک‌های عقلی روی بیاورد و عقل را بر امیال‌ حیوانی حاکم نماید. ملاصدرا برای اثبات این مسأله، از مبانی فلسفی خود مانند اتحاد عقل و عاقل و معقول و مراتب وجودی عقل، خیال و حس استفاده می‌کند و بدین ترتیب نواقص نظریه مشّایین را برطر...

موضوع این مقاله ارائه تبیینی جامع از هندسه و رمزهای هندسی و نسبت آنها با معارف باطنی و روحانی؛ بویژه اصل «توحید» در فرهنگ و هنر اسلامی است. این مقاله به  سه مبحث مرتبط به هم می پردازد. ابتدا هندسه و نسبت آن با تناظر میان عوالم سه گانه هستی «عالم عقول، عالم خیال مطلق، عالم ماده » مورد بررسی قرار می گیرد. در آراء بدست آمده از فیثاغوریان، افلاطون، ابن سینا، ابوریحان بیرونی و رنه گنون، هندسه با زبا...

عارف گرچه لحظات و آناتی از عمر خویش را در عالم برتر ملکوت به­سرمی­برد که صباح و مساء و مکان ندارد و تهی از هرگونه کثرت است، هنگام نقل تجربیات خود از وحدت، ناچار از توسل به­ ابزارهای عالم کثرت که مفهوم و منطوق است می­گردد و برای توصیف خاطرات خود، هم از زبان حقیقی و هم از زبان مجازی استعانت می­جوید، با وصف این سخنان وی متناقض­نما و  نیازمند شرح و تأویل می­گردد. بایزید بسطامی پس از  شهود یگانگی نف...

حوزة «ادراکات» و «فلسفه فعل»، از مباحث نو و حائز اهمیت در فلسفة اسلامی است. مسئلۀ‌ خاصّ این پژوهش، تحلیل و تبیین منسجم جایگاه دو قوّه از قوای باطنی، یعنی خیال و وهم، در گسترة ادراکات و افعال انسانی است. از آنجا که خیال، محلّ نگهداری صور جزئی ‌است، ملاصدرا عملکرد ‌این قوّه در ادراکات و افعال را در رابطه‌ای چند سویه با دیگر قوای باطنی تبیین نموده است. همچنین ملاصدرا خیال را به مثابه یکی از مبادی اساس...

چکیده مقالة حاضر به تحلیل برخی دیدگاه های لکان در فیلم ساحره می پردازد. لکان نظریات متعددی را بعد از فروید به حوزه روان شناسی وارد کرد. مفاهیمی مانند منِ چندوجهی، سه نظم خیالی و نمادین و واقعی، مرحلة آ یین ه، دیگری، نرینگی، نیاز، خواست، میل و کثرت دال ها از مفاهیم لکانی هستند. این مفاهیم در بخش نخست با عنوان مبانی نظری بررسی می شوند. بخش دوم مقاله به بررسی و تحلیل این فیلم بر اساس مفاهیم نام...

خواب و رویا، معنا و جایگاه آن در فلسفه و عرفان بحثی است که کمتر فیلسوف و عارف برجسته ای از آن غافل مانده و به بررسی آن از منظر اصول و مبانی فلسفی و عرفانی خود نپرداخته باشد. در نظر حکمای اسلامی، رویا حاصل فاصله گرفتن روح از حواس ظاهری و میل آن به قوای باطنی است، به این معنی که انسان گاهی در عالم خواب به ادراک حقایق هستی و وقایع آینده موفق می شود و از این رهگذر، به ادراک و معرفت شهودی دست می یاب...