در نوشتار حاضر، تلاش شده تا نیاز جامعه مدرن به دین، اثبات و بطلان دیدگاه بی­نیازی بشر از دین، روشن گردد. این بحث از ابعاد وسیع و عمق فراوان برخوردار است و پرداختن به تمام آن در یک مقاله امکان­پذیر نیست. درنتیجه، تنها به بررسی نیاز جامعه مدرن در حوزه حقوق و اخلاق به دین پرداخته شده است. همان­گونه که در جامعه سنتی، حقوق، مبتنی بر دین بوده، در جامعه مدرن نیز حقوق در وضع و حفاظت از خود، شدیداً نیازم...

بحث عقل و دین یکی از مهم ترین مباحث بشری است که قرن ها، ذهن آدمیان را به خود مشغول کرده است. عقل در این مقال به معنای عقلانیت ابزاری و برنامه ریز، عقل استدلال گر و معقولات و دستاوردهای عقلی است. دین به معنای مجموعه آموزه هایی است که ترابط دنیا و آخرت یا ملک و ملکوت انسان ها را جهت رسیدن به هدایت و سعادت تأمین می کند. دیدگاه های مختلف در ترابط عقل و دین بر فرهنگ اسلامی تأثیرگذار است. فرهنگ به مع...

سابقه ارائه الگوهای جدید از عقلانیت از سوی متفکران مسلمان، به بیش از صد سال پیش برمی گردد و هدف از آن بازگرداندان توانایی های لازم به جامعهٴ اسلامی برای جبران عقب ماندگی ها و ناکامی های گذشته و نیز پیشرفت و خلاقیت در عرصه های علمی، فرهنگی، فناوری، اجتماعی و... بوده است. یکی از این نظریه پردازان محمد عابد الجابری متفکر مراکشی است که اگر برجسته ترین آن ها نباشد، به حتم یکی از آنها است. با توجه به...

تباین میان دین و معنویت، یکی از نتایج نظریه پیوند عقلانیت و معنویت است. نظریه‌پرداز در این رویکرد، معنویت را در سه ویژگی اصلی با آموزه‌های اساسی دین ناسازگار دانسته است. وی آخرت‌گرایی، مابعد الطبیعه سنگین و تقلید را سه ویژگی اصلی دین می‌داند که با سه مؤلفه اصلی و اجتناب‌ناپذیر معنویت، یعنی دنیاگرایی، مابعدالطبیعه سبک و زندگی اصیل انسان معنوی، متباین می‌داند. به باور ایشان تباین در مؤلفه‌های اصل...

نظریه پیوند میان عقلانیت و معنویت  با هدف کاهش رنج و آلام بشری ارائه شده است با این اعتقاد که دین سنتی دیگر توان برآوردن این هدف را ندارد و معنویت در عصر جدید، جانشین دین می‌شود؛ چون با عقلانیت همراه است و تنها معنویت عقلانی می‌تواند از رنج انسان‌ها بکاهد، ولی به‌ نظر می‌رسد نظریه عقلانیت و معنویت در برآوردن این هدف با اشکال‌های متعددی مواجه است. در این نظریه، ماهیت «رنج» به‌خوبی تبیین نمی‌شود ...

بحث عقل و دین یکی از مهم‌ترین مباحث بشری است که قرن‌ها، ذهن آدمیان را به‌خود مشغول کرده است. عقل در این مقال به‌معنای عقلانیت ابزاری و برنامه‌ریز، عقل استدلال‌گر و معقولات و دستاوردهای عقلی است. دین به‌معنای مجموعه آموزه‌هایی است که ترابط دنیا و آخرت یا ملک و ملکوت انسان‌ها را جهت رسیدن به هدایت و سعادت تأمین می‌کند. دیدگاه‌های مختلف در ترابط عقل و دین بر فرهنگ اسلامی تأثیرگذار است. فرهنگ به‌مع...

  در دورۀ مدرن، دولت همچون سایر شئون زندگی تحت سلطۀ روزافزون عقلانیت ابزاری قرار گرفته است که بازتاب آن را در نفوذ دیوان‌سالاری به حوزة اهداف سیاسی می‌توان مشاهده کرد.. ماکس وبر از طریق پژوهش در بنیادهای تاریخی و فلسفی دولت مدرن و ارائۀ فرم سیاسی دولت دموکراتیک، در پی اصلاح محدودیت‌های به‌وجودآمده برای اعمال حاکمیت سیاسی ملت آلمان بود. به باور او، سلطة دیوان‌سالاران بر حوزة اهداف سیاسی را م...

قاله حاضر تلاشی است برای تحلیل روایت تعامل اخلاق قهرمانی و منطق زندگی روزمر? مدرن از منظر جامعه‌شناسی سینما. حوز? مورد مطالعه، آثار سینمایی مسعود کیمیایی است. برای صورت‌بندی نظریه‌ای دربار? تعامل دیالکتیکی پویایی‌های اجتماعی/ تاریخی و آفرینش هنری از آرای دو وینیو، لوکاچ و لونتال استفاده شده است. سپس با به‌کارگیری روش تحلیل روایتِ ساختارگرا و نشانه‌شناسی ساختاری آثار سینمایی کیمیایی مطالعه شده اس...

از دیرباز و هم‌زمان با رشد گردشگری در دهه‌های اخیر، زیارت و سفرهای زیارتی داخلی و خارجی در ایران یکی از فعالیت‌های مذهبی بوده و استقبال زیادی از آن شده است. زیارت پیادة اربعین یکی از اشکال نوظهور سفر زیارتی است که پیش از این ایرانیان توجه زیادی به آن نداشته‌اند؛ به همین دلیل پژوهش‌های تجربی، به‌ویژه از منظر جامعه‌شناختی در این زمینه انجام نشده یا هنوز منتشر نشده است. مقالة حاضر با اتکا به رویکر...

عقلانیت ابزاری کارایی مدار مدیریتی در اندیشه جامعه شناسی‌های خود را به عقلانیت زمینه مدار می‌دهد که در آن مشروعیت برون سازمانی به اندازه کارایی درون سازمانی اهمیت دارد. منطق مدیریتی کارایی طراحی ساختارهای کارا و منطق اجتماعی مشروعیت، کارکرد سمبلیک ساختارها را برای سازمان مؤثر دانسته و کنار گذاشتن وظیفه شناسانه کارایی را در طراحی ساختار خاطر نشان می‌سازد. این مقاله در صدد تبیین دو نوع ساختار ساز...