مقاله‌‌ی حاضر با هدف بررسی توصیفی ویژگی‌های صرفی در گویش بندری صورت گرفته‌است. داده‌هایی که در این بررسی استفاده ‌شده‌اند، شامل یکصد صورت زبانی است که به صورت مصاحبه و ضبط صدا گردآوری شده‌است. بعد از توصیف و تجزیه و تحلیل داده‌ها، ویژگی‌های صرفی این گویش بدین ترتیب ­می‌باشد: 1) تقدم شناسه 2) شناسه‌ی یکسان در بعضی از زمان‌ها 3) حذف علامت مفعولی «را » 4)گروه اسمی مفعول به شکل گروه حرف اضافه ی...

بدیهی است که زبان آموزان بومی به هنگام فراگیری زبان بیگانه ساختارهای زبان مادری خود را بر زبان بیگانه اعمال می کنند. عنصر تداخل به عنوان یک پدیدة زبان شناختی به زبان آموز امکان می دهد تا عناصر زبان بیگانه را به سهولت بیاموزد. در این خصوص نظریه های زبان شناسی مقابله ای اهمیت مهمی دارد. بر این اساس در مقالة حاضر توصیف نمونه وار حوزة بحث انگیز مقولات دستوری در زبان آلمانی و فارسی ارایه می شود. اهم...

عبارت‌های عام (مانند، گیاهان به آب نیاز دارند) به ویژگی‌های اصلی، پایدار و بی‌زمان کل مقوله اشاره‌می‌کنند و نقش مهمی در روند رشد پردازش مفهومی کودک ایفامی‌کنند. این عبارت‌ها‌ نمی‌توانند با استفاده از یک قاعده کلی شناخته‌شوند و مجموعه‌ای از اطلاعات زبانی و فرازبانی برای شناسایی و درک آن‌ها نیاز است. در مطالعه حاضر، با اجرای دو آزمون، توانایی 16 آزمودنی کودک از دو گروه سنی 3-4 و 4-5 سال در درک و ...

تعمیم مشخصه‌های اعضای یک گروه به دیگر اعضا، نه‌‌فقط در شکل‌گیری مفهوم، بلکه در مقوله‌سازی و استدلال نقش مهمی دارد. برای بیان مفاهیم عام از طریق اسم عام در زبان ‌فارسی، چهار امکان در نظر گرفته شده است. هدف این پژوهش، بررسی فرایند درک و تولید اسم عام در کودکان پنج تا شش سال، میزان استفادة آن‌ها از امکانات صرفی، نحوی و نیز بررسی نقش و اهمیت اسم عام در شکل‌گیری مفاهیم، تفکر مقوله‌بنیاد و نگرش جهان‌...

نشانه شناسی یک روش تحلیلی است که تلاش می کند با کمک متن و عناصر تشکیل دهنده ی آن به معناهای ضمنی دست پیدا کند. سوسور زبان بنیان گذار نشانه شناسی از طریق ارتباط میان واژگان در درون متن و واژگان غائب از متن که دو مبحث مهم جانشینی و هم نشینی را مطرح می کند به تحلیل متن می پردازد. این نظریه به همراه نظرات عبدالقاهر جرجانی در خصوص دلالت واژگانی، صرفی و نحوی که یکی از راه های مهم فهم معانی ضمنی متن ا...

سلام واژه­ای است قرآنی با 43  بار تکرار و پنج  جلوه معنایی که خداوند، انبیای خود را با آن درود گفته و مردمان را در جهت تحیّت به آن فرمان داده است. این واژه در ساخت­های گوناگون صرفی و وجوه متعدد نحوی در قرآن آمده است. بررسی وجوه اعرابی و ساخت­های صرفی این واژه و کشف رابطة معنایی آن، رسالت این مقاله است تا با شیوة تحلیلی پاسخی بر این تفاوت­ها بیابد. افق نگاه این مقاله آرای طوسی و گاه مقایسه با آرا...

جای‌نام‌ها مجموعه‌ای از واژگان هستند که از روزگارانِ گذشته برجا مانده‌اند. در این مقاله ضمن تعریفِ جای‌نام‌شناسی و انواع جای‌نام‌ها از دید زبان‌شناسی، به ارائۀ روشی زبان‌شناختی برای تحلیل ساختار واژگان و دسته‌بندی جای‌نام‌ها پرداخته شده است. یکی از قدم‌های بنیادین برای بررسی درزمانی و هم‌زمانیِ جای‌نام‌ها، بررسی آن‌‌ها از دیدگاه صرفی است. از آنجا که جای‌نام‌ها، به‌عنوان مقولات زبانی، درطول‌زمان در...

پارسی باستان و اوستایی دو زبان خواهر از مجموعه زبان های ایرانی باستان اند که آثاری از آن ها به دست ما رسیده است. ویژگی برجستهء این زبان ها تصریفی بودن آن هاست، بدین معنی که نقش دستوری آن دسته از اجزای زبان که تحت مقولهء "نام " طبقه بندی می شوند، از طریق حالت های هشتگانهء صرفی تعیین می شود. حالت های صرفی هر یک دارای مفاهیم و عملکردهای متنوعی اند که بدون آگاهی از آنان، دری زبان امکان پذیر نخ...

با خارج شدن زبان‌های ایرانی میانه از ساختار تصریفی زبان‌های ایرانی باستان، تغییراتی در آن‌ها روی داد تا عملکرد اجزای ازمیان‌رفته یا ضعیف‌شدۀ این زبان ها به نحوی توسط اجزایی دیگر جایگزین شود. از جملۀ این تغییرات تقویت نقش حروف اضافه در کنار شکل­گیری گونه­هایی جدید از آن‌ها بود. ساختارهای اضافی در دورۀ میانه شامل گروهی اند که مستقیماً از دوران باستان به میانه رسیدند و نیز مجموعه ای دیگر که در دورۀ...

از آنجا که زبان نمی تواند صورت ثابت و یگانه ای داشته باشد و همواره به تبع دگرگونی ها و تحولات جامعه دستخوش تغییراتی می گردد، در هردوره ای از تاریخ ویژگی ها و مختصاتی پیدا می کند که شکل آن را از زبان دوره ی قبل از آن متمایز می سازد. زبان فارسی نیز دنباله ی طبیعی و تحول یافته ی زبان فارسی میانه است و فارسی میانه نیز خود صورت بازمانده ی فارسی باستان است. آنچه در بررسی تاریخ زبان فارسی بسیار چشمگیر...