در این مقاله کوشیده‌ام با سه پرسش زنانه‌نگر، به بررسی سه رساله تمثیلی-فلسفی در سنت حکمی نزد مسلمانان بپردازم. رساله حی بن یقظان ابن سینا و دو رساله‌ای که مستقیماً متأثر از آن و در شرح «فلسفه مشرقی» نوشته شده‌اند؛ یعنی قصه غربت غربی سهروردی و حی بن یقظان به قلم ابن طفیل موضوع بررسی این مقاله‌ هستند. این رساله‌ها که هدف از نگارش آنها نشان دادن راه سعادت است، در مقابل سه مسئله زنانه‌نگر در فلسفه قر...

گفتمان انتقادی، نوعی روند تکوینی تحلیل گفتمان به‌شمار می‌رود که در آن با عبور از توصیف صِرف داده­‌های زبانی، بر فرایندهای مؤثّر در شکل‌­گیری گفتمان توجّه می‌شود. در همین راستا، پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی- تحلیلی و بر اساس الگوی تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف، تلاش کرده به گفتمان­‌کاوی انتقادی داستان حضرت موسی (ع) در سه سطح توصیف، تفسیر و تبیین بپردازد و ضمن بررسی جنبه­‌های ادبی و بلاغی داستان...

واژۀ شیء­وارگی[1] که در اندیشه مارکسیسم غربی پا گرفت، مفهوم بت­انگاری کالا در نظام سرمایه­داری است که بن­مایه­ اصلی اندیشه «جورج لوکاچ[2]» است. اولین دلالت­های خود را از مفاهیم بیگانگی[3] و بت­انگاری کالای[4] مارکس[5] و مفهوم عقلانی شدن[6] وبر[7] می­یابد و مکتب فرانکفورت با تعبیر عقلانیت مدرن به عقلانیت ابزاری این نقد را ادامه ...

پژوهش پیش رو متمرکز بر تجربۀ زیستۀ کارگران خانگی است. روش پژوهش، کیفی با بهره‌گیری از روش تحلیل روایت است. جمعیت مورد مطالعه، کارگران خانگی زن شهر تهران هستند که از طریق نمونه‌گیری هدفمند 15 نفر گزینش شده‌اند. برای گردآوری داده‌ها از تکنیک مصاحبۀ عمیق و جهت تحلیل داده‌ها از روش کدگذاری نظری بهره گرفته شده است. یافته‌ها نشان می‌دهند که مقولۀ اصلی، دلایل روی آوری زنان به کار خانگی «شهروند تبعی» ا...

رمان تنها حوزه ی آفرینش ادبی است که نه همچون علوم اجتماعی و فلسفه آلودۀ تعقل شده است و نه مانند شعر و افسانه یکسره حیاتی مستقل از زندگی عملی روزمرۀ انسان دارد و براین اساس دارای بیشترین ظرفیت برای بازنمایی زندگی انسان معاصر است. مقاله ی حاضر به دنبال نقد جامعه شناسانه ی سرمایه های شخصیت های زن در رمان دل فولاد نوشته ی منیرو روانی پور است. رهیافت نظری این مقاله ایده ی انواع سرمایه ی پیر بوردیو ج...

از بدو شکل­گیری جوامع انسانی، زنان در اسارت مردان بوده­اند. آنان سرکوب را در زمان­ها و مکان­ها و شرایط اجتماعی گوناگون به شیوه­های مختلف تجربه می­کنند. ستم و سرکوب تجربه­ای است که زنان در نظامی مبتنی بر سلطه از سر می­گذرانند. فرودستی زنان و سرکوب ایشان بخشی از بنیان جامعه­ مردسالار است. زنان از هنگام تولد به گونه­ای تربیت می­شوند که فرمانبردار مردان باشند. این مقاله به مطالعه­ رابطه­ بین میزان ...

پژوهش حاضر به دنبال روایت‏های زنان روستایی از نابرابری جنسیتی در میدان آموزش است، این مقاله ضمن تفسیر موقعیت‏های فرودستی آنان، به کاوش در روایت زنان از وضعیت مناسبات آموزش‌ـ جنسیت و عوامل برسازندة طرد از میدان آموزش و نابرابری جنسیتی در میدان آموزش می‌پردازد. برای این منظور از دستگاه نظری پی‏یر بوردیو به‌عنوان راهنمای کار و صورت‌بندی مفاهیم بهره جسته‏ایم. این پژوهش در سنتِ روشیِ کیفی صورت گرفته و...

در دهه اخیر، برنامه‌های زیادی از شبکه‌های مختلف تلویزیونی امریکا پخش شده‌ که تأثیر قابل توجهی بر افکار عمومی این کشور و جهان، در خصوص ایرانیان و بویژه زنان ایرانی داشته است. این مقاله تلاش دارد با مطالعه 3 مستند تلویزیونی مشهور ساخته شده برای تلویزیون‌های امریکا درباره ایران: «جهانی بینابین»، «به مادرم نگویید که در ایران هستم» و «ایرانِ ریک استیوز»؛ به این سؤال پاسخ دهد که تصویرپردازی از زن ایرا...

این مقاله‏ بر نقد جامعه‏شناسانۀ رمان معاصر تمرکز دارد. راهنمای نظری این پژوهش ایدۀ انواع سرمایۀ‏ پیر بوردیو است. بوردیو بر این باور است که نظریۀ سرمایۀ اقتصادی مارکس مبادلات را به نوع تجاریِ آن تقلیل می‏دهد؛ در حالی ‏که توضیح‌دادن ساختار و کارکرد جهان اجتماعی بدون در نظر گرفتن سرمایه در تمام شکل‏هایش امری محال است. در پرتو این نظریه با بررسی انواع سرمایه‏های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، و نمادین و ...

رساله با نیت بررسی نگاه به "دیگری" در نزد ایرانیان (ابوریحان بیرونی) و انگلیس ها(ریچارد فرانسیس برتون) آغاز گشت. پرسش رساله آن بود که نوع نگاه به "دیگری" در نزد ابوریحان بیرونی با نگاه ریچارد برتون چه تفاوتی دارد؟ و با این فرض آغاز گشت که نگاه بیرونی بر خلاف نگاه برتون برای/به جای "دیگری" سخن نمی گوید و خود را در منزلتی فرادستانه قرار نمی دهد و مطالعات خویش را در نسبت و در ارتباط با قدرت تعریف ...