قاعده «اهم و مهم» امروزه سیطره خویش را در همه عرصه‌ها نمایان ساخته است. مذاهب پنج‌گانه فقهی بر اساس مبانی و ادله‌‌ای که برای حجیت آن ذکر کرده‌اند، به شیوه‌های مختلف آن را مورد استناد قرار می‌دهند. تمام مذاهب خمسه، در اصل وجود این قاعده و لزوم برگزیدن اهم بر مهم هنگام تزاحم احکام در مقام عمل مشترک‌اند، اما ادله و مبانی شرعی قاعده در آنها متفاوت است؛ یعنی در برخی ادله، همچون کتاب و سنت، مشترک‌اند...

تنافی های فقهی و حقوقی که در وضع، کشف و اجرای احکام و حقوق فردی و اجتماعی انسان ها (و از آن جمله حقوق زنان) بروز می کند از یک سنخ نیستند. گونه شناسی این تنافی ها سه نوع تنافی را نشان می دهد. اینکه هر یک از تنافی ها چه تفاوتی با دیگری دارد و سازوکار برون رفت از هر یک از آنها چیست پرسش مهمی است که این مقاله با تأکید بر یکی از این سه نوع تنافی (تزاحم امتثالی) به آن پرداخته و گسترده انگاری قلمرو قا...

گاوپنبه یکی از مهم­ترین علف­های هرز تابستانه در مزارع سویا می باشد. به منظور یافتن دوره بحرانی کنترل علف هرز گاوپنبه در دو رقم سویا با الگوهای رشدی متفاوت (رقم ویلیامز به عنوان رقم رشد نامحدود و رقم سحر یا پرشین به عنوان رقم رشد محدود) آزمایشی در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال 2007 با استفاده از طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار صورت گرفت. برای تعیین دوره بحرانی گاوپنبه از...

اگرچه حق آزادی بیان و حق آزادی دین از اولین و اساسی ترین حقوقی هستند که در نظام های حقوقی داخلی و نظام بین المللی حقوق بشر به رسمیت شناخته شده اند، اما نمی توان انکار کرد که ممکن است این دو حق در تزاحم با یکدیگر قرار گیرند. به عبارت دیگر، ممکن است اِعمال یکی از این دو حق (به ویژه حق آزادی بیان) منجر به آسیب به حق دیگر (حق آزادی دین) شود. بررسی رویه قضائی نظام های داخلی و بین المللی شاهدی است ب...

هر مجتهد جامع الشرایطی بر اساس هر یک از سه منصب افتاء، حکم و قضاء قدرت و اختیار خاصی می یابد. بر اساس منصب افتاء مجتهد می تواند در مورد مسأله شرعی فتوا دهد که این فتوا حاصل اجتهادی روش مند است. همچنین مجتهد بر مبنای منصب حکم نیز قدرت صدور حکم می یابد که مبتنی بر الزام بر انجام یا ترک کاری به خاطر مصلحت آن، که جدای از احکام ثانویه است و صدور آن با لحاظ برخورداری از مقام و منصب ولایت است. علاوه ب...

امروزه حریم خصوصی به عنوان یک اصل بنیادین و اخلاقی، اهمیت و جایگاه ویژه ای دارد؛ تا حدی که می توان آن را در زمره ی کانونی ترین موضوعات حقوق بشری قرار دارد. این حق در گستره ی خانواده با عنوان مهم ترین و اساسی ترین بنیان اجتماعی و در روابط زوجین نیز مطرح است. نظر به اهمیت موضوع، این مقاله مترصد پاسخ گویی به این پرسش های اساسی است که با توجه به اختصاصات خانواده جایگاه این حق در روابط زوجین چیست؟ چ...

سقط جنین­درمانی نوعی از ختم بارداری است که جنبه درمانی دارد. اگرچه در اکثر نظام­های حقوقی اقدام به سقط جنین، عملی ممنوع شمرده می­شود. لکن، در مواردی استثنائاً سقط جنین را مجاز می­شمرند. از جمله مبانی تجویز آنها می­توان به قاعده تزاحم اشاره نمود. با توجه به این قاعده، امکان اسقاط جنین به جهت ناهنجاری جنین و حفظ حیات مادر قبل از ولوج روح در جنین بر اساس ماده واحده سقط درمانی میسر می­باشد، امّا مطاب...

از آنجاکه نهادهای سیاسی باید تابع قواعد حقوقی و نیز پشتوانه حمایتی مردم باشند، نوشتار حاضر ضمن بررسی مفهوم «حفظ نظام» و رابطه آن با «حقوق عمومی» به این مهم می پردازد که آیا «حفظ نظام» در رویکرد حقوقی و سیاسی، امری اصیل بوده یا اینکه تحقّق آن ابزاری برای نیل به اهداف دیگر محسوب و امری تبعی و به­عنوان حقی ثانوی، موقت، متغیّر و در نهایت سیّال و نسبیّت پذیراست؟ گاهی ممکن است قاعده «حفظ نظام» با «حقوق ع...