هدف اصلی مقالۀ حاضر بازشناسی نوع نگاه فوکو به مقولۀ قدرت و ماهیت آن است. او از آبشخورهای فکری اندیشمندانی چون هایدگر، فروید، مارکس، و به‌خصوص نیچه بیش‌ترین تأثیر را پذیرفته است. فوکو با بدیل روش‌شناختی خود در قالب روش‌های دیرینه‌شناسی و تبارشناسی و با مفاهیمی مانند گفتمان و اپیستمه، که بیش از همه محصول فکری خود اوست، تأثیری پردامنه در اغلب قلمروهای اندیشه و اندیشمندان هم‌دوره و پس از خود بر جای...

بررسی ویژگی های مشارکت کنندگان در انقلاب اسلامی ایران با هدف شناخت بیشتر مشارکت کنندگان در انقلاب و تطبیق آن با نظریه های موجود، در قالب تحقیق صورت گرفت که مقاله حاضر حاصل آن است. در این تحقیق با بهره گیری از نظریه های مارکس، هانتیگتون، گر، دیویس، بریتون و نیز بررسی نظرات مربوط به انقلاب اسلامی ایران (آبراهامیان، کاسی، فوکو، محمدی و امام خمینی) پنج فرضیه تدوین و به روش پیمایشی با ۵۰۰ نمونه از ا...

هدف اصلی این پژوهش شناخت نحوه بازنمایی و برساخت اسطوره اتوپیا در تولیدات سینمای‌هالیوودی مرتبط است. روش به کار گرفته‌ شده در آن نیز روش نشانه‌شناسی است. در این پژوهش از میان تمام فیلم‌های با موضوع آرمان‌شهر در هزاره جدید، سه فیلم تأثیرگذار که هرکدام نوعی خاصی از آرمان‌شهر محسوب می‌شوند، به‌عنوان نمونه انتخاب شدند و مورد تحلیل قرار گرفتند. هر یک از این فیلم‌ها معنای منسجم و یکسان را در قالب متن ...

بیش از نیم‌قرن است که پیرامون همکاری و ناهمکاری ایرانیان با ادعاهای به شدت مغایری مواجه‌ایم که هیچ یک قصد کرنش در برابر دیگری را ندارد. مسأله اصلی این پژوهش، بررسی دیدگاه‌های مغایر موجود پیرامون همکاری و ناهمکاری ایرانیان از منظر روش‌شناختی و توضیح علل مغایرت‌ دیدگاه­ها از روزن روش‌شناختی است. روش انجام این پژوهش، از نوع کیفی و اسنادی و به طور خاص به روش تحلیل محتوای کیفی با رویکرد استقرایی بود...

این پژوهش با هدف تبیین تاثیر تضاد کار- خانواده و حمایت کار- خانواده بر رضایت شغلی و عملکرد شغلی کارکنان شرکت ملی حفاری ایران انجام شد. روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی و به لحاظ ماهیت و روش توصیفی- پیمایشی انتخاب شد. جامعه آماری پژوهش را 5817 نفر از کارکنان شرکت ملی حفاری ایران تشکیل داده بودند که با استفاده از جدول تعیین حجم نمونه مورگان 361 نفر به دو روش ترکیبی نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی و ن...

کتاب «اقتصاد به روایت دیگر» تألیف موسی غنی‌نژاد، از معدود کتب تألیفی و خوش‌خوان به زبان فارسی است. این کتاب با نثری روان و محتوایی تأثیرگذار و با یک جهت‌گیری فکری خاص، که از آن عنوان آن نیز قابل درک است، نوشته شده است. کتاب به اندیشه 19 اقتصاددان چه مشهور و چه کمتر شناخته شده از توماس آکوئینی تا داگلاس نورث، کوز و بوکانان می‌پردازد. نویسنده مطابق ذوق فکری خود با رویکرد اتریشی به خوانش اندیشه ای...

چکیده برخی از اصحاب نظریۀ انتقادی جدید در تقابل با آلتوسریسم دهۀ 1960 مرحلۀ جدید اندیشۀ انتقادی را «گرامشیسم» خوانده‌اند. عناصر مهمی از اندیشه‌‌های گرامشی خاستگاه پاره‌‌های عمده‌‌ای از دگرگونی‌‌های معرفت‌‌شناختی و نظری در نظریۀ سیاسی و نظریۀ اجتماعی از دهۀ 1960 به این ‌سو بوده است. فکر گرامشیایی تطورات مهمی یافته و «چرخش فرهنگی»‌‌ای که وی در مارکسیسم قرن بیستم ایجاد کرد در واقع پیشاتاریخِ شکل‌‌...

این مقاله به‌دنبال ردیابی مبادی فلسفی نگرش به مسئلۀ ارزش در تاریخ اندیشۀ اقتصادی است. تطورات تاریخی اندیشۀ اقتصادی حاکی از این است که در سنت ارسطویی و اسکولاستیکی به‌دلیل عدم انفکاک سوژه‎/ ابژه وجوه عینی و ذهنی ارزش درهم‎تنیده و وجوه طبیعی ارزش با وجوه اجتماعی ارزش گره خورده بود، اما پس از رنسانس و با شکل‎گیری تفکیک سوژه/‎ ابژه در عالم تفکر فلسفی و شکل‎گیری نظام اقتصادی سرمایه‎داری مبادله‌ای مب...

 دکتر علی شریعتی از نادر روشنفکران معاصر ایرانی است که طی نیم قرن اخیر توانسته است نفوذ و حضور خود را در حوزۀ اندیشه‌ورزی حفظ کند. در بررسی اجمالی می‌توان دریافت ساختار ذهنی شریعتی اغلب شکلی سه‌وجهی دارد؛ ذهنیتی که ریشه در سنت داشت و در هوای مدرنیته تنفس کرده بود و در جهان سوم و نظام بین‌المللی دوقطبی می‌زیست. شاید «تنوع»، «پویایی» و «تغییر» از عوامل اصلی تکوین ساختار فکری و اندیشه‌ورزی او باشد...

جامعه‌شناسی دانشی است که به انسان و ارتباطات او در جامعه می‌پردازد. فرهنگ محصول ارتباطات اجتماعی است و ادبیات یکی از این پدیده‌های فرهنگی، و خالق اثر ادبی تصویرگر جامعه در اثر هنری خود است. وقتی به ارتباط میان جامعه و ادبیات می‌پردازیم وارد حوزة جامعه‌شناسی ادبیات شده‌ایم. نقد جامعه‌شناختی ادبیات یکی از رشته‌های نسبتاً نوین در نقد ادبی است که تاریخچة طولانی‌ای دارد. در آغاز قرن نوزدهم ایپولیت تن...