امروزه با رشد جمعیت در جوامع بشری و به تبع آن افزایش نیاز آبی در بخش های مختلف شرب، صنعت و کشاورزی باعث شده است اثرات خشکسالی به عنوان یک پدیده طبیعی دارای ابعاد بزرگتری از نظر اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی گردد. معمولا کاهش اثرات خشکسالی به معنی تغییر قوانین و سیاستهای بهره برداری در سیستم منابع آب به صورت ری اکتیو و پرواکتیو می باشد. در رویکرد ری اکتیو فرایند مدیریت خشکسالی پس از آغاز آن شروع...

در قرن اخیر تغییرات اقلیمی و تحولات اقتصادی- اجتماعی کشورهای جهان موجب توجه فزآینده مردم به پدیده خشکسالی گردیده، به طوری که پیش­بینی، تشخیص و ارزیابی اثرات این پدیده در بسیاری از کشورها از جهات گوناگون در برنامه ریزی راهبردی کشاورزی و مدیریت منابع آب اهمیت بحرانی یافته است. از طرفی رخداد این پدیده را با اطمینان کامل نمی­توان پیش­بینی کرد، بلکه باید آن را رخدادی تصادفی تلقی کرد. هدف اصلی پژوهش ...

ایران در منطقه خشک و نیمه خشک جهان قرار گرفته است. بنابراین، خشکسالی به عنوان یک پدیده موقت و تکراری هر چند سال یکبار در این مناطق حادث می شود. استان گلستان نیز کم و بیش تحت تاثیر خشکسالی های خفیف و شدید طی سالیان گذشته بوده است. تعیین وقوع و روند خشکسالی می تواند در مدیریت برنامه ریزی نقش بسزایی داشته باشد. امروزه استفاده از شاخص-های برآورد کننده خشکسالی گزینه مناسبی در تعیین روند آن محسوب می ...

حوزه آبخیز زاینده‌رود با نقش حیاتی در شرب، زیست‌بوم، کشاورزی، صنعت و توریسم ایران، با مشکلات خشکسالی روبه‌رو شده ‌است. بررسی وضعیت پراکنش منطقه‌ای خشکسالی در طی زمان با استفاده از خوشه‌بندی داده‌های خشکسالی بر اساس فاصله اقلیدسی ایستگاه‌ها می‌تواند یک رویکرد مدیریتی در جهت کاهش اثرات خطر خشکسالی باشد. در این پژوهش، رویکرد تعیین پراکنش مکانی-زمانی خوشه‌های ویژگی‌های خشکسالی حوزه آبخیز، برای بیان...

خشکسالی و نوسانات آب و هوایی مهم‌ترین چالش های مدیریت دام- مرتع برای دامداران عشایری است که عمدتا به مراتع طبیعی وابسته هستند. بنابراین بررسی شیوه‌های مدیریتی تولیدکنندگان دام در طول دوره‌های خشکسالی بسیار حیاتی است. هدف این مقاله، ارزیابی استراتژی‌های مدیریت دام شامل نقدکردن(فروش) جزیی دام و خرید علوفه تکمیلی در شرایط خشکسالی برای دامداران عشایری است. بدین منظور از مدل برنامه‌ریزی ریاضی چند دو...

شناسائی پارامترهای موثر در پدیده خشکسالی یکی از ضروریترین اقدامات مدیریتی در راستای تدوین طرحهای مقابله با پدیده خشکسالی می باشد.پارامترهای موثر در خشکسالی هواشناسی ارتباط مستقیم با عوامل موثر در اقلیم منطقه دارد. از جمله پارامترهای موثر در اقلیم ایران به عنوان یک اقلیم خشک می توان به عرض جغرافیائی، وجود و پراکندگی ارتفاعات، فاصله از دریاهای آزاد را نام برد که خود بر فاکتورهای مهم اقلیمی نظیر ب...

مطالعه و واکاوی پدیده خشکسالی با اهداف مختلفی از جمله برنامه­­ریزی، مدیریت منابع آب و مقابله با مشکلات ناشی از کمبود آب مورد توجه جامعه علمی و اجرایی هر منطقه­ای است. این پژوهش با هدف بررسی ارتباط بین خشکسالی و شاخص تفاضل نرمال شده پوشش گیاهی(ndvi) بر روی منطقه قروه و دهگلان کردستان صورت گرفته است. درپژوهش حاضربرای شناسایی سال­های با خشکسالی هواشناسی از شاخص z در دوره آماری 20 ساله (1368 تا 138...

یکی از مهم ­ترین چالش ­های بهره ­برداری از سامانه های مدیریت منابع آب و به­ طور خاص مخازن سطحی در رویارویی با تغییرات هیدرولوژیکی، در نظر گرفتن وقوع پدیده خشکسالی در نحوه بهره­ برداری از منابع آب است. علاوه بر تغییرات دبی نسبت به متوسط، عامل مهم دیگر تداوم پدیده خشکسالی می­ باشد. یکی از راه­ های مقابله با خشکسالی، بهره ­برداری مناسب از منابع آب در شرایط خشکسالی است. برای بهره­ برداری از منابع آ...

امروزه در بیشتر دولت‌ها، سازمان‌های توسعه‌یافته اعتبار زیادی برای مدیریت بحران قائل نبوده و در صدد اعمال هرچه بهتر مدیریت ریسک، هستند. تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش مدیریت ریسک خشکسالی در کاهش آسیب‌پذیری اقتصادی ـ اجتماعی سکونتگاههای روستایی، در شهرستان نقده انجام شده است. این تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و بر اساس روش، توصیفی ـ تحلیلی است. در تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون های فریدمن، T تک نمونه‌ای...

یکی از مهم‌ترین شاخص‌های پایش خشکسالی، شاخص بارندگی استاندارد (SPI) می‌باشد. این شاخص اساس تعریف و پایش خشکسالی در بسیاری از مطالعات خشکسالی می باشد. در این مطالعه، از دو رهیافت برای محاسبه ی SPI استفاده شد. در روش اول با فرض تبعیت داده های بارندگی از توزیع گاما و در روش دوم با در نظر گرفتن توزیع بهینه برای مقادیر بارندگی تجمعی هر ماه، سری های زمانی SPI در سه مقیاس 3، 6 و 12 ماهه محاسبه شد و در...