اندیشه حکومتی آرمانی که عدالت و سعادت را برای شهروندان خود به ارمغان آورد و در آن حکومت اثری از ظلم نباشد، از دیرباز دغدغه فکری بسیاری از فیلسوفان بوده است. جامعه ای که چنین حکومتی داشته باشد، عموماً آرمانشهر خوانده می شود. بی گمان، کیستیِ حاکم آرمانشهر مسأله اصلی یا دست کم یکی از مسأله های اصلی در چنین حکومتی است. در این پایان نامه پژوهشگر می کوشد همین مسأله (حاکم آرمانشهر) را از دیدگاه دو فیلسو...

فارابی، ابن سینا و خواجه نصیرالدین طوسی در چارچوب علل اربعه و در پرسش از اینکه سعادت چگونه تحصیل می‌شود، آیا تحصیل آن متوقف بر وجود زمینه‌ها و علل و اسباب بیرونی (بیرون از نفس انسان) است، یا با وجود زمینه‌های درونی مثل تهذیب نفس به اسباب بیرونی نیاز نمی‌شود؟ در پاسخ، آنان تحصیل آن را متوقف بر وجود علل و اسباب بیرون از نفس آدمی یعنی اسباب مدنی می‌کنند. آنان سعادت را با ابعاد اجتماعی انسان و نظام...

محمود بن مسعود بن مصلح فارسی کازرونی اشعری شافعی، مشهور به قطب الدین شیرازی، که در قرن هفتم و در اوج تسلط قوم مغول بر ایران زندگی می کرد، از شاگردان خواجه نصیرالدین طوسی و صدرالدین قونوی است. اندیشه های سیاسی وی در مورد انسان مدنی و سیاسی و چیستی سیاست و منشأ و مراتب آن و نیز در مورد انواع جوامع سیاسی و طراحی و ترسیم یک نظام سیاسی مطلوب و دولت و عوامل ثبات و پایداری آن حائز اهمیت است. قطب الدین...

فارابی،شارح ارسطو و معلم ثانی است. او دغدغه سعادت دنیوی و اخروی انسان ها را داشته و بدین منظور به طرح مدینه فاضله پرداخته است تا همگان رابا هدایت فیلسوف-نبی ،به سوی فضیلت فرا خواند و به انجام آن تشویق نماید. فلسفه مدنی فارابی، بر دو پایه فقه و فلسفه که دو جزء علم مدنیند استوار است و به اعتبار آن، با توجه به شرایط زمان، فقها و فلاسفه، زمام امور جامعه را برعهده دارند. در اندیشه او، رئیس فاضله...

خیال نزد فارابی قوه‌ای است که عهده‌دار حفظ صور محسوسات و تجزیه و ترکیب آنها و محاکات از محسوس و معقول توسط صور محسوس است. فارابی خیال را واسط میان ادراک حسی و عقلی و تنها راه دست‌یابی جمهور به حقایق معقول می‌داند و نیز خیال از دیدگاه وی تنها طریق هدایت مردم به سعادت عقلانی است. او خیال را در تبیین نبوت به کار برده است. حقایق و سعادت معقول به واسطة وحی به عقل و قوای خیالی نبی افاضه می‌شود. خیال...

در جامعه علمی جهان، علم سیاست از جمله علومی است که کنشگران آن نقش مهم در شناسایی خط مشی ها، اتخاذ تصمیم ها و حرکت برای نیل به آینده مطلوب کشورها دارند. دستیابی به آینده مطلوب یکی از اساسی¬ترین آرمان¬های عالمان علم سیاست است. سوق دادن جامعه از وضع موجود به وضع مطلوب یکی از مهم¬ترین دلمشغولی¬های سیاست¬پژوهان و سیاستگذاران بوده است. آینده پژوهی با نگاه آگاهانه، دقیق و با استفاده از روشها و تکنیک ه...

رابطه دین و سیاست از دیر باز مورد توجه حکما و فیلسوفان و علماء دین بوده است. در تمدن اسلامی حکومت دینی امری مسلم بوده و این امر در فرهنگ ایران پیش از ظهور اسلام نیز سخت مورد توجه قرار گرفته و تا جائیکه اطاعت از حاکم( پادشاه) بدلیل آنکه خداوند به او فرّه ایزدی عطا کرده است امری واجب و ضروری قلمداد می شد،که این بیانگر تعامل دین و سیاست بوده است. این امر در فلسفه اسلامی، که ابونصر فارابی موسس و بنی...

درباره ابن خلدون ‘ مستشرقان ‘ عربها و ایرانیان بسیار گفته و نوشته اند و چنانکه مشهور است ‘ به استناد آراء و اقوال او در((مقدمه )) ‘ گاهی وی را پیشرو و پیشاهنگ در فلسفه تاریخ و جامعه شناسی خوانده اند ‘ اما پیش از التفات به برخی شباهت ها یا اشتراک نظرها و تواردها میان او و فلاسفه تاریخ و جامعه شناسان ‘ لازم است به مبادی و اصول اندیشه های او توجه و به مقدماتی رسیدگی کنیم که با آن اصول ومقدمات امکا...

جدی‏ترین تأملات در حوزه زندگی سیاسی در عصر صفویه از سوی محمد باقر سبزواری صورت گرفته است. وی از زاویه کارکردگرایانه به بحث از انواع نظام‏ های سیاسی پرداخته و آن را تحلیل کرده است. در این نوشتار تعریف ویژه سبزواری از زندگی اجتماعی، زندگی سیاسی، قانون، حاکم عادل، اهداف حکومت، نظام سیاسی فاضله، نظام سیاسی ناقصه، ویژگی‏ های هیأت حاکمه، انواع طبقات و اصناف، طراحی سازمان حکومت، وظایف و حقوق مردم و تأ...

تبیین عقلانی نظریه امامت، از مهمترین و کارآمدترین ابزارهایی است که میتواند زمینه گسترش و صدور این اندیشه را به سراسر جهان فراهم آورد. از این رو، در این نوشته برآنیمیکی از نخستین تبیینهای عقلانی این دیدگاه را بررسی کنیم؛ تبیینی که به‌وسیله ابونصر فارابی ارائه شده است. او از نخستین فیلسوفان جهان اسلام است که به ضرورت وجود رئیس اول و جانشین او (امام) در مدینه فاضله توجه کرده و در اثبات آن استدلال ...