دیوان شمس به عنوان یکی از مهمترین کتب ادب فارسی است که نه تنها از نظر ادبی حائز اهمیّت فراوان می باشد بلکه از نظر عرفانی نیز قابل تأمّل و بررسی است. با نظر به اینکه آثار محدودی در مورد دیوان شمس تهیّه و تدوین شده است، و این اثر عظیم را تا حدّی مبهم و ناشناخته باقی گذاشته است، بنابراین نباید این نکته را فراموش کرد که ناآگاهی خواننده از اصطلاحات عرفانی آن موجب می شود که او فقط از خواندن این اثر به لذّ...

این مجموعه یعنی یادگاه مولانا، با هدف بنیان مرکزی فرهنگی ، جهت شناخت مفاهیم ذهنی و تفکرات مولانا و شمس و انعکاس آن به صورت یک حرکت معمارانه، ایجاد فضاهای متناسب با موضوع و همچنین ایجاد مقبره ای برای مزار شمس طراحی شده است. طراحی این مجموعه از نظر احیا و باز زنده سازی محوطه تاریخی منار شمس و تجدید خاطر تعلق مولانا به ایرانیان حائز اهمیت می باشد. در این پژوهش برای رسیدن به اهداف مورد نظر ، مطال...

با وجود آنکه مولوی پرورده ی دوران آشوب زده ای چون دوران مغول است، تحت تأثیر تعالیم پدرش، بهاء ولد، و استادش، محقق ترمذی، و به ویژه شمس تبریزی، با سلوک در تصوّف بسطی و عرفان عاشقانه، شادی و طرب را درون خود جاری ساخت و در غزلیّات شمس بازتاب داد. با مطالعه و بررسی عوامل شادی در غزلیّات وی، روشن می شود که نوع شادی او انفسی و درونی است. او بر عشق، معشوق، رهایی از خود و وصال، بیش از سایر عوامل تأکید دار...

إنَّ محمدعلی شمس الدین شاعر لدیه اتجاهات عرفانیة وهو متأثر من العطار النیسابوری ومن جملة هذه التأثرات إننا نجد مضامین وجودیة ومفاهیم حول وحدة الوجود وکذلک الحیرة العرفانیة والرؤی حول الموت والفناء فی أشعاره. ورغم من أهمیة المفاهیم حول المعرفة الوجودیة فی أشعار کلا الشاعرین والتألیفات التی دونت حول هذه المعرفة؛ ولکن لم یتم بحثاً وافیاً حول هذا الموضوع. من أجل هذه الغایة فإننا عمدنا إلی دراسة التأثیر...

شمس‌الدین محمد سُجاسی از شاعران و منشیان نیمۀ دوم سدۀ ششم و نیمۀ نخست سدۀ هفتم هجری است که متأسفانه اطلاعات اندکی از احوال او به ما رسیده است. از اشعارش نیز چیز زیادی بر جای نمانده است. دربارۀ او مباحث قابل طرح بسیار است. او همان کسی است که دیوان ظهیر فاریابی را جمع کرده و ظاهراً دیباچۀ دیوان نیزبه انشای اوست. این البته مسأله‌ای است که مصححان دیوان ظهیر تاکنون بدان توجه...

گاستون باشلار (1954-1884) نظریه پرداز فرانسوی با مطرح ساختن عناصر نخستین به نوعی در پی تفسیر و تبیین پندارهای آغازین تخیل انسان بوده و با شیوه ی نقد جدیدی که مبتنی بر تخیل خلاق، فعال و آگاه است می کوشد تا با تکرار یا شبیه سازی تخیل فرد یا مولف به درک اثر و پندارهای فرد به ویژه از دیدگاه تخیلی بپردازد. باشلار معتقد است عناصر چهارگانه (آب، خاک، باد و آتش) در شکل گیری تخیل اصیل شاعرانه نقش محوری ...

همواره یکی از اساسی ترین مباحث خلقت بشر، کشف حقیقت (الله) و رسیدن به معرفت اوست. خداوند تبارک و تعالی، ابزاری را برای نیل به حقیقت در وجود انسان قرار داده است که از آن تعبیر به مدرکات باطنی می شود. در این رساله که بررسی اوصاف مدرکات باطنی در دیوان شمس (با تکیه بر دل، روح و عقل) است، ابتدا به تعریف و توصیف دل؛ روح و وجه اشتقاق آن و نیز به تعریف و توصیف و وجه اشتقاق و انواع و اقسام عقل پرداخته ای...

برخی از مقالاتی که در مجلات علمی-پژوهشی منتشر میشوند، در عین رعایت ضوابط صوری مقالات علمی-پژوهشی، فاقد جنبه پژوهشی و علمیاند، تا جایی که خواندن و نخواندن آنها، از نظر علمی یکسان است و چیزی از آنها نمیتوان آموخت. حال آن که این مسأله خلاف تعریفی است که از مقالات علمی-پژوهشی به دست داده شده است و بر جنبه بدیع و نوآورانه بودن آنها تأکید شده است. مقاله حاضر با بررسی دهها مقاله از این دست، کو...

یکی از رویکردهای نوین در خوانش و نقد متون توجه به نظریات بینامتنیت و پیوندهای بینامتنی است. بینامتنیت کاربرد آگاهانه تمام یا بخشی از یک متن در متن دیگر است. هر اثری تحت تأثیر آثار قبل یا همزمان با خود دستخوش تغییر شده، در آن آثار تصرف می­نماید و هویتی تازه می‌آفریند. به این ترتیب هر متن دارای معناها و لایه­های معنایی متفاوتی خواهد بود که بخشی از آن مبتنی بر ارتباط آن با متن دیگر بیرون از آن است...

مقایسه و تحلیل دو داستان شمس و قمر و خسرو و شیرین از منظر ساختاری، نشان دهنده ی اوج هنر و بلاغت نظامی در نظم داستان­های عاشقانه است.خواجه مسعود قمی را باید یکی از مقلدان نه چندان موفق نظامی دانست که اگرچه اثر او، به شکلی ساده و ابتدایی، همه عناصر سازنده داستان، از جمله: طرح، شخصیت، زاویه دید، صحنه پردازی و غیره را دارد، اما فاقد کیفیتی است که معمولاً داستان­های موفق از آن برخوردارند. این جستار، ...