رساله حاضر تلاشی است برای انطباق یافته های جدید درباره ی گروه های نقشی در برنامه کمینه گرا با داده های زبان فارسی و بررسی چگونگی کارکرد گروه های یاد شده در این زبان. براین اساس، ضمن معرّفی ویژگی های گروه های نقشی در برنامه کمینه گرا، به دو گروه عمده از این مقوله ها اشاره شده است: گروه های نقشی بالاتری اسم و گروه های نقشی سطح جمله. از این میان، با توجه به آثار متعدّد در مورد گروه نخست، پژوهش حاضر ...

در این تحقیق به بررسی روابط قدرت در میدان اجتماعی یکی از چایخانه های شهر مشهد پرداختیم. پیش فرض هستی شناختی مان بر این امر مبتنی است که چایخانه را می توانیم به مثابه میدان اجتماعی مورد نظر بوردیو در نظر بگیریم که در آن روابط قدرتی بر سر منابع موجود در جریان است و هدف از نوشتار حاضر رمزگشایی و بازشناسی این روابط قدرت در بستر گفتگوهایی است که در آنجا رخ می دهد. به منظور حصول بدین هدف، پس از ضبط ص...

چند معنایی پدیده­ ای رایج در زبان است که تقریباً در تمامی سطوح زبان دیده می شود. ظهور رویکرد شناختی کمک شایانی به توصیف این پدیده نموده­ است. در این پژوهش، چارچوب معنی­ شناسی واژگانی شناختی برای مطالعۀ چندمعنایی«بر» به­ عنوان یک حرف اضافه و همچنین یک همکرد فعلی در افعال مرکب، در دو باب اول گلستان سعدی مورد استفاده قرار گرفت. یافته­ هاحاکی از آن است که چند­معنایی مقولة «بر» پدیده­ای نظام­مند بوده...

پژوهش حاضر برپایۀ شیوۀ پژوهش روش (1975) و میتینگ لیو و همکاران به بررسی پیش نمونه های مقولۀ عینی گل برای دانش آموزان دختر و پسر ابتدایی (13-10 سال)، راهنمایی (15-13 سال) و دبیرستان (18-16 سال) و دانشجویان دختر و پسر رشته های کشاورزی، روان شناسی و علوم پزشکی فارسی زبان پرداخته و تأثیر متغیرهای سن، جنسیت و پیشینۀ تحصیلی را بر شکل گیریِ این پیش نمونه ها مورد مطالعه قرار داده است. برای گردآوری داده ...

این پژوهش بررسی موردی تفاوت¬های جنسیتی زبانی در کودک دوقلوی دختر و پسر است که در به کار گیری دایرة واژگان فارسی انجام شده است. این پژوهش توصیفی- تحلیلی در چارچوب فهرست تکامل رشد ارتباطی مک¬آرتور- بیتز (سی. ¬دی¬. آی) انجام شده و در آن، دایرة واژگانی دوقلوهای مورد بررسی در 22 دستة واژگانی و 2 دسته افزون بر چهارچوب تحقیق، تحلیل شده است. پیکرة زبانی، گفتار روزمرة دوقلو هاست که با استفاده از ضبط صدا...

بازیابی اطلاعات بین زبانی به فرایندی گفته می شود که طی آن یک کاربر، جستاری (یک واژه، عبارت، یا حتی جمله ای) را به یک زبان جستجو می کند درحالی که انتظار دارد نتایج جستجوی خود را به زبان دیگری دریافت نماید. یکی از مشکلات عمده کاربران فارسی زبان در استفاده از منابع موجود در فضای سایبر، عدم امکان بازیابی موضوعات مورد نظر است که این مسأله تا حد زیادی به حجم کم اطلاعات به زبان فارسی در این فضا برمی گ...

تقابل­ ها که در دو سطح واژگانی و معنایی نمود می ­یابند، این امکان را برای خالق اثر اندرزی فراهم می­آورند تا با ایجاد فضای مقایسه­ ای، زمینه­ های لازم را برای افزایش درک مخاطب فراهم آورد. در میان ادیبان فارسی­ زبان، مولانا با تکیه بر قابلیت­ های تقابل واژگانی و معنایی، مهم­ترین اندیشه­ های اندرزی و عرفانی مورد نظر خود را در مجالس سبعه و فیه­ مافیه تشریح کرده و موفق به ایجاد قاعدۀ دو­قطبیِ اخلاق/ ...

رساله حاضر یکی از فرآیندهای واژه سازی بنام فرآیند دوگان سازی را مورد بررسی قرار داده است . فرآیند مذکور فرآیند صرفی و اشتقاقی متداولی است که در آن بخشی از یک واحد واژگانی و یا کل آن تکرار شده، و معمولا برای رساندن مفاهیمی مانند جمع، تکرار، تداوم و یا شدت بکار می رود. جزئی را که تکرار می شود دوگانی می نامیم . دوگانی وندی است که قبل از واژه، در میان و یا پس از آن قرار گیرد. به منظور پی بردن به نح...

این پژوهش، به توصیفِ کاربردِ انواع بند، آرایش واژگانی و دستگاه‌های مربوط به آن، در نوشتار دانش‌آموزانِ پایه‌های دوم تا پنجم ابتداییِ شهر کرمان می‌پردازد. چارچوبِ نظری پژوهش، نظریة نقش‌گرای مقوله و میزان هلیدی (1961) است، که باطنی (1348)، بر روی زبان فارسی پیاده کرده است. نتایج به‌دست‌آمده، حاکی از این است که در ظهور ساخت‌های نحویِ نوشتاری نیز، همچون گونۀ گفتاری، سلسله‌مراتب وجود دارد. و ساخت‌های پیچی...

آزادی از مهم‌ترین و بحث‌انگیزترین واژگانی است که در تاریخ زندگی بشر وجود داشته‌است. هرچند این امر به باور بسیاری از اندیشمندان، ذاتی بشر است و رهاورد روحیۀ تعقل و اختیار او به شمار می‌آید، اما در عمل کسب و دریافت آن، آرمان دور و دراز آدمی بوده‌است. عرفا به عنوان کسانی که دغدغۀ شناخت و تعالی انسان را داشتند، نسبت به این مقوله بی‌توجه نبوده‌اند. آن‌ها با غور و تعمق در ماهیت تصوف به این نتیجه رسید...