اولین کانون قدرتی که مورد حمله ی اسماعیل صفوی، پس از خروج از گیلان در سال 905 ه.ق قرار گرفت، دولت شروانشاهان بود که بر ایالت مهم شروان حکومت می کرد. بی شک انتقام گیری از شروانشاهان به دلیل قتل جنید و حیدر (پدر و جد اسماعیل)، آزمایش توان رزمی نیروها پیش از درگیری با قدرت ترکمنی مستقر در آذربایجان و تدارک پشتوانه ی مالی از طریق کسب غنایم سرشار ایالت شروان، در تصمیم اسماعیل در انتخاب شروان به عنوا...

چکیده: مرجع زمانی روابط سیاسی و فرهنگیِ بین دولت صفویه و دولت های شیعه جنوب هند به تاریخ بعد از هجوم مغول به جهان اسلام برمی گردد. دو عامل تجارت و مهاجرت که همواره موجب نزدیکی سیاسی و فرهنگی بین ایران و شبه قاره هند بود از ویژگی های خاص سه سده بعد از هجوم مغول است. تشکیل دولت بهمنی باعث ثبات سیاسی در جنوب شبه قاره هند گشت؛ این اتفاق باعث شد تا دو عامل تجارت و مهاجرت تأثیر بیشتری در جنوب هند به...

یکی از پیامدهای سیاست شاه‌صفی اول و از نشانه‌های ضعف دوران سلطنت وی، وقوع شورش‌های داخلی، از جمله شورش‌های ایالت گرجستان است. شورش‌های گرجستان (شورش موراوی در 1039هـ. ق. و شورش تیموراز (طهمورث) در 1042 هـ. ق) با بهره‌گیری از زمینه‌های تاریخی، عوامل سیاسی و اجتماعی و شرایط حاکم بر گرجستان در دوران بعد از شاه‌عباس اول، علیه دولت صفویه وقوع یافتند. عاملین شورش (موراوی و تیموراز (طهمورث)، مرگ شاه‌...

در بررسی مناسبات صفویه و عثمانی، معمولاً بر ماهیت ستیزه­جویانۀ آن تأکید شده­ است. با وجود تنش­های مستمر بین دو دولت که از پشتوانه ­های ایدئولوژیک نیز برخوردار بود، صفویان به­ دلایل مذهبی، سیاسی و اقتصادی و ضرورت­ های عینی و عقلانی، از همان آغاز در سیاست خارجی خویش نسبت ­به دولت عثمانی، به­ رابطۀ تعاملی و هم­گرایی مبتنی ­بر صلح و صلاح می­اندیشیدند. از این­ رو، یکی از جنبه ­های مهم روابط صفویه و ع...

آخرین دوره حکمرانی دولت ایران در مناطق بخارا و خیوه در دوره نادرشاه افشار صورت پذیرفت و پس از آن در مناطق مذکور حکومت هایی از ازبکان استقرار یافت که نسبت به دولت ایران سیاست و روشی در پیش گرفتند که جنبه خصمانه آن بر دوستانه‏اش بیشتر بود. در مرو شاخه‏ای از ایل قاجار از زمان صفویه تا اوایل قدرت یابی آقامحمدخان در ایران، حکومت می کردند که آن هم به دست حاکم بخارا ساقط شد. گر چه آقامحمدخان درصدد اقد...

در تاریخ دیپلماسی ایران با روی کار آمدن صفویان و شیعه شدن ایرانیان دوره ای پرتلاطم و توام با نبرد شدید با عثمانی آغاز گردید.یکی از مسائلی که همواره زمینه های دشمنی دو کشور را تشدید می نمود، مساله حج و نحوه برخورد ماموران عثمانی و سیاست های آنان در برابر حجاج ایرانی و شیعیان بود. زیرا هر دو دولت تلاش داشتند تا با تکیه بر مساله حج از این مراسم مذهبی جهت تسلط سیاسی خود در جهان اسلام استفاده نمایند...

تبار شناسی مناسبات ایران و آمریکا از حیث شناخت موقعیت جهانی و منطقه ای، وضعیت سیاسی ایران در دو سده اخیر و وقوف بر دیپلماسیِ در دستور کار رجال ایرانی درخور توجه به نظر می رسد. نوشتار حاضر با تبیین مهم ترین عوامل تأثیرگذار بر ماهیت مناسبات مذکور، در حد فاصل دوران سلطنت قاجار تا سال 1325ش/1947 م، برای پاسخ گویی به این سؤال تلاش می کند که: ضرورت های سیاسی اقتصادی دو کشور در ماهیت و چگونگی مناسبات م...

همچون امروز، در جهان گذشته نیز توسعه طلبی دولت ها معمولاً نیازمند توجیهاتِ مشروعیت بخش بود. این توجیهات بیش از آنکه بازتاب همه واقعیت باشد بهانه و دستاویز بود. در آن روزگاران یکی از مهم ترین بهانه های توسعه طلبی حکومت ها دستاویزهای دینی بود. ازجمله در میان حکومت های مسلمان نیز معمولاً برای افزایش قدرت و قلمرو، گسترش دین و برپائی احکام آن یکی از مهم ترین بهانه ها به شمار می آمد. انجام فریضه جهاد بر...

چکیده بررسی نظام اقتصادی در دوره صفویه سده یازدهم هجری قمری/ هفده میلادی بر اساس سفرنامه های اروپاییان موضوع اصلی این رساله است. افزایش تولیدات کشاورزی و صنعتی، ایجاد بازارهای فعال و پررونق، گسترش شبکه اصناف و صنعتگران، جلب و جذب بازرگانان داخلی وخارجی، گسترده شدن دامنه تجارت و داد و ستد، رشد کاروانسراها، حضور هیأتها و نمایندگیهای گوناگون برای نظام بخشی به تجارت و گسترش روابط خارجی و صدور کالا...