با نگاهی گذرا بر آثار بزرگان ادب فارسی پیداست که بسیاری از عبارات و تعبیرات و اشارات آنان به اقتباس یا الهام از این کتاب مبین و یا احادیث ائمه معصومین (ع) است. تمکین از ادبیات قرآنی توسط شاعران و نویسندگان عامل مهمی در اعتلا وفخامت بخشیدن به آثار آنان بوده است. اصولاً نمی‌توان در حوزه تاریخ ادبی ایران اثری یافت که متأثر از قرآن و حدیث نباشد. در قرن چهارم که اوج تمدن اسلامی بوده سهم ایرانی‌ها چه...

خطابه از دیرباز از مهمترین وسایل ارتباط میان افراد جامعه بوده تا آنجا که یکی از فنون گفتاری به شمار آمده که می کوشد در مخاطبان اثر گذارد، آنها را [نسبت به موضوع مورد نظر] قانع سازد و به فهم آنچه مقصود خطیب است، تحریک نماید. بنابراین، نقش زیبایی های ادبی در موفقیت خطیب و ایجاد تأثیر شگرف در شنوندگان و متقاعد نمودن ایشان، غیر قابل انکار است. در خطبه غدیر که به واسطه فصیح­ترین سخنگو به زبان عربی (...

چکیده: قرن ششم، قرن پیوند عاطفه و اندیشه های پرتوان شاعران و نویسندگان است. در این دوره نثر از سادگی خود دور شده و به نثر فنی تبدیل شده است، بر اثر نفوذ زبان عربی و رواج فضل گرایی در بین نویسندگان، نثر ساده جای خود را به نثر فنی سپرده است، و پر از آرایه های لفظی و معنوی گردیده و شاعران و نویسندگان برای اینکه بتوانند نظر عام و جامعه را به خود جلب کنند، مجبور می شوند آثار خود را چنان بیافرینند ک...

در این پژوهش به بررسی ویژگی های سبکی راحهالصدور راوندی از مورخین قرن ششم و هفتم ه ق پرداخته شد. موضوع کتاب، تاریخ است اما مولف به تاریخ صرف بسنده نکرده است. وی فراوان از اشعار، امثله، آیات و احادیث در کتابش استفاده نموده، و بارزترین خصیصه ی ادبی آن به شمار می رود، که در حدود 2799بیت از اشعار فارسی از خودش و شاعران آن زمان در این کتاب دیده می شود. راحهالصدور به شیوه ی نثر رایج زمان مولف، نثر فنی...

قرینه ‏پردازی، تکرار متوازن الگوی واحدهای زبانی در متن و از فنون مهم صورتگرایانه است که در شکل‌گیری فرم نثر و نظم پارسی، به‌ویژه نثر فنی و مصنوع روایی، داشته است. مشخص کردن وزن و جایگاه قرینه‏ پردازی، نه تنها در بازشناسی بوطیقای متن، بلکه در شناخت سازمان ذهنی مؤلف نیز اهمیت زیادی دارد؛ چراکه قرینه‏ پردازی، متن منثور را به متن منظوم شاعرانه مانند می‌کند. هدف از این پژوهش توصیفی- تحلیلی که مبتنی ...

بااین که تصور می شود سبک نثر فارسی در طول تاریخ کهن خود اصول ثابتی داشته،اما تحولات چشمگیری در آن رخ داده است.اگر چه درسیر تحول سبک نثرعوامل درون متنی و برون متنی بسیاری تاثیردارد،اما یکی ازاین عوامل مهم،حضور و ظهور نویسندگان صاحب سبک و فردیت های خلاق است.نویسندگانی که بیشترازآنکه از جامعه و سبک دوران خود تاثیر بپذیرند،با جسارت ونو آوری های خودبر آن اثر نهاده اند.ابوالفضل بیهقی یکی از این نویسن...

با نگرشی عمیق در میان متون کهن نثر فارسی نفثه‏المصدور نسوی به عنوان یکی از بهترین نمونه‌های نثر فنی فارسی به زیبایی می‌درخشد این اثر که از معروف‌ترین کتب ادبی ـ تاریخی قرن هفتم و نمونة عالی نثر فنی، متکلف محسوب می‌شود روایت‌گر یک برهه تاریخ است. این اثر با برخورداری از عناصر زیباشناختی آثار شعری نظیر تکرار و توازن، برجسته‌سازی، توصیف‌های بی‌اندازه، جملات معترضه، استشهادات عربی تا حد یک اثر منظ...

چکیده پایه نظری این پژوهش، نظریه نقش گرای نظام مند هالیدی و بحث انسجام است. در هر متنی سلسله عواملی درکارند که بدان متنیت می بخشند. این عوامل که زیر عنوان انسجام صوری دسته بندی شده اند، شامل ارجاع، حذف، جایگزینی، عوامل ربطی و انسجام واژگانی است. بر این اساس، این مسأله مطرح می شود که آیا ممکن است غیر از عوامل انسجام صوری عواملی دیگر نیز باعث انسجام متن شود و اینکه نحوه توزیع عوامل انسجام در متو...

رساله حاضر پژوهشی در مورد نثر عماد اصفهانی، نویسنده و شاعر نامدار قرن ششم هجری است. وی آثار فراوانی در نثر فنی دارد که می توان آن ها را در قالب دو نوع ادبی و تاریخی تقسیم و بررسی کرد. شیوه ای که وی در نثر به کار گرفته، همان شیوه اهل زمان خود یعنی سبک تصنّع و تکلّف است. نثر ادبی وی در مقایسه با نثر تاریخی از تکلّف کمتری برخوردار بوده، به همین دلیل سهل تر و مطبوع تر است. عماد در جهت تزیین موسیقایی ...

کتاب تاریخی – ادبی "تاج المآثر" یکی از کهن ترین منابع تاریخ غوریان است که مولف آن خود در دستگاه حکومت غوریان هند می زیسته است. تاج المآثر که در سال 602 هجری قمری به رشته تحریر درآمده است، علاوه بر اهمیت تاریخی، از اهمیت ادبی بسیاری نیز برخوردار است. این کتاب با بهره گیری های فراوان از صنایع ادبی و استشهادهای بسیار به اشعار تازی و پارسی، از کتب پیشرو نثر فنّی فارسی محسوب می شود که به نوبه خود تاث...