پژوهش حاضر که اولین بررسی زبان شناختی گویش خارتورانی است به بررسی و توصیف نظام آوایی، ساخت واژی و نحوی این گویش رو به نابودی احتمالی می پردازد. در نظام آوایی که شامل آواشناسی، دگرگونی های آوایی و واحدهای زبرزنجیری می شود، در گویش خارتوران، 22 همخوان، 6 واکه ی ساده و واکه ی مرکب /ow/ شناسایی شد؛ همخوان «h/ ح» دارای واج گونه ی [h?] است که در بعضی واژه ها شبیه حرف «ح» در زبان عربی تلفظ می شود. واج...

زبان فارسی از زمان پیدایش اولین نوشته های فارسی تا کنون همواره دچار تغییر و تحوّل شده است. این تحوّل در حوزه های صرفی، نحوی و آواشناسی به طور جداگانه و یا با هم روی داده است. دگرگونی هایی که در واژگان، افعال، جملات و... روی داده، موجب شده است تا برخی تفاوت های صرفی، نحوی و آوایی بین متون کهن تر و متون و زبان فارسی امروز به وجود آید. در پژوهش حاضر سعی شده است تا برخی از این تحوّلات و دگرگونی های ...

زبان مهارتی پیچیده و تخصصی است که بطور همزمان و بصورت کیفی از ابتدای تولد انسان بدون هیچ تلاش آگاهانه یا آموزش رسمی در هر انسانی وجود دارد. و معناشناسی یکی از شاخه های زبان شناسی است که به بررسی معنا در بافت کلام می پردازد. پژوهش مذکور که در سوره اسراء صورت گرفته است، در پی آن است که انواع دلالت ها (صرف، نحو و واژگان) را با تأکید بر برخی از نظریات فرمالیسم ها و ساخت گراها بررسی کند و به تحلیل...

یکی از کنش های زبانی که در تعاملات اجتماعی و گفت وگوهای روزمره در انواع زبان ها از جمله زبان فارسی نقش پررنگی دارد، آرزوکردن و بیان دعای خیر برای مخاطب است. آرزو ها در زبان فارسی با استفاده از ساختارهای خاص دستوری مانند جمله های فعلی دارای فعل التزامی، جمله های اسمی، شبه جمله ها و اصطلاحات دیگر بیان می شوند و دارای کاربردهای ویژه و گوناگون هستند. این ساخت ها و کاربردهای گوناگون در زبان های مختل...

ساخت اطلاع به عنوان یکی از بخش­های دستور زبان (lambrecht, 1994) به میزان بجایییک صورت زبانی در یک موقعیت ارتباطی و کلامی خاص مرتبط می­شود. به عبارت دیگر، در ساخت اطلاع مسئله این است که در یک موقعیت خاص از بین چندین صورت زبانی با معنای گزاره­ای و تحلیلی مشابه، کدام صورت زبانی بجا و کدام نابجاست. در این پژوهش برخی از پیامدهای عملی نظریۀ ساخت اطلاع برای ترجمه تبیین شده است. برای تحقق این هدف، پرسش...

چکیده مبحث اشتغال در زبان عربی عبارت است از این که اسمی مقدم شود و بعد از آن عاملی واقع شود که در ضمیر راجع به آن اسم عمل کند. هرچند در منابع دستور زبان فارسی مبحثی مشابه اشتغال عربی مطرح نشده است اما نظیر این نوع کاربرد در زبان فارسی نیز وجود دارد؛یعنی در آغاز جمله اسمی می آید و بعد از آن فعلی قرار می گیرد که ضمیری به آن فعل متصل است ومرجع این ضمیر همان اسم مذکوراست.با توجه به این که در تحلیل ...

از دیر باز مفهوم فراز قرآنی«بَعُوضَةً فمافوقها»،«پشه و فراتر از آن»، موضوع بحث و اختلاف مفسران و مترجمان قرآن بوده، ظاهراً واژه «فوق» در معنای متداول آن (بالاتر و بزرگ تر) به کار نرفته، که ­نظر به در مقام تمثیل بودن این عبارت، معنای متضاد آن یعنی «کمتر و پائین تر» مورد اعتنا است.  این نوشتار ضمن بهره­گیری از دانش­های زبانی با  استناد به کتب لغت، نحو و تفسیر، و باتوجه به تفاوت های واژه های «فـ»، «ما»...

در این نوشتار مهمترین یافته های یک پژوهش میدانی به اختصار معرفی می شود. این پژوهش درباره ی زبان گیلکی بر پایه ی گونه ی رایج در منطقه ی فومنات است و در آن یافته هایی به دست آمده است که افزون بر دانسته های گویش شناسی ماست. بی تردید معرفی تازه ها با ذکر شواهد و مستندات مربوط قابل پذیرش است. با توجه به گستردگی شواهد، در صورت ذکر، به یقین این نوشتار از حد در خواهد گذشت. از این روی به ذکر خلاصه ای از...

در زبان های فارسی و رومی، با توجه به ساختار نحوی، واژه در جمله می تواند نقش های زیادی ایفا کند. نقش اسم در جمله، بستگی به واژه ای دارد که از لحاظ نحوی تحت تأثیر آن قرار می گیرد. دستورنویسان زبان فارسی، با توجه به وظیفة اسم در جمله. برای آن نقش های مختلفی را در نظر گرفته اند. این نقش ما، عمومأ از لحاظ تعریف در یک چهارچوب قرار می گیرد. زبان شناسان روسی برای نقش های اسم، معمولأ از نام های یکس...