با به رسالت رسیدن پیامبر خاتم (ص) اقوام و قبایلی، مخالفت و دشمنی خود را با دین تازه آغاز کردند در داخل مکه مشرکان و کفار قریش بودند و داخل مدینه قبایلی از یهودیان که با توجه به اطلاعات و اخبار خود از ظهور پیامبر موعود باز هم عناد ورزیدند. اما در کنار این دشمنان متخاصم، نصاری نیز بودند که دشمنی محسوسی نداشتند و گاهی با طرح مسائل اعتقادی خود سعی در نافرمانی پیامبر اسلام و عدم قبول اسلام داشتند مس...

جست وجو و طرح آن دسته از مطالب و پرسشهای علوم قرآنی است که پاسخ به آنها قبل از تفسیر الزامی است. نویسنده، نخست به موضوع وحی پرداخته و بحثهایی چون: کیفیت و حقیقت وحی، نوع رابطه پیامبران با وحی، حسی بودن یا تجربی بودن وحی، تحلیل روان شناسانه، جامعه شناسانه، عرفانی، عقلی و حسی وحی، تحلیل وحی از طریق خود وحی، محتوای وحی، تعارض علم و دین، آیا وحی تنها عهده دار ارتباط خلق با خالق است یا نظام های عباد...

اگر با دیدی موشکافانه به تحقیق در مطالعات و مباحث قرآنی پرداخته شود، می‌توان به این مهم دست یافت که غالب مطالعات، متمرکز بر مسأله‌ وحی و نزول قرآن کریم در جهت اثبات الهی و یا غیرالهی و بشری بودن منبع قرآن کریم بوده است. برخی در این رهگذر بر آن‌اند تا با ایجاد شک و تردید در اطمینان به صحت الهی بودن زبان قرآن بر جنبه وحیانی بودن قرآن و حفاظت آن از خطا و ناراستی پرده بپوشانند. در این مقاله که به ر...

زندگانی حضرت خدیجه در منابع کهن تاریخی با اختلافاتی گزارش­ شده‌­است که گاه عرصه را برای عرضه ادعاهایی نادرست درباره وی گشوده‌­است. یکی از منابعی که حاوی شرح حال تقریبا مفصل خدیجه است، الطبقات الکبری تألیف محمدبن­سعد بصری (د 230ﻫ) است. پژوهش حاضر با بررسی موردی زندگانی خدیجه در این کتاب، به تبیین تفاوت­های گزارش‌های مورخان متقدم و بررسی مواضع ابن سعد نسبت به این موضوع پرداخته‌­است. یافته­های این...

ابتدایی ترین نگاه به آیة لا یمسّه الا المطهرون چنین می نماید که منطوق آیه در بیان حکم حرمت تماس بدون طهارت با نوشتار قرآن باشد. تأمل در اندیشه و سخنان کسانی که قائل به این حرمتند، نشان می دهد که مطالعة آنها حصر توجه به ظاهر آیه است، در حالی که تأمل در مفهوم و محتوای این آیه با توجه به آیات پیش و پس آن و ژرف اندیشی در معانی واژگان مورد نظر، مفهومی را فراتر از آنچه فقیهان یاد کرده اند فراوری پژوهش...

اگر با دیدی موشکافانه به تحقیق در مطالعات و مباحث قرآنی پرداخته شود، می‌توان به این مهم دست یافت که غالب مطالعات، متمرکز بر مسأله‌ وحی و نزول قرآن کریم در جهت اثبات الهی و یا غیرالهی و بشری بودن منبع قرآن کریم بوده است. برخی در این رهگذر بر آن‌اند تا با ایجاد شک و تردید در اطمینان به صحت الهی بودن زبان قرآن بر جنبه وحیانی بودن قرآن و حفاظت آن از خطا و ناراستی پرده بپوشانند. در این مقاله که به ر...

معجم العین خلیل بن أحمد فراهیدی(100 ـ 170 ه. ق) از منابع لغوی مهم دوره­های نخستین اسلامی است. بررسی چگونگی استنادات و استشهادات این کتاب به­ویژه استشهادات شعری بسیار مهم است. هدف از این پژوهش ارزیابی این منبع برای استفاده از  آن در فهم متون، به­ویژه متون نخستین دینی است. بررسی آماری ـ تحلیلی این پژوهش بیانگر آن است که فراهیدی در گردآوری این کتاب و شرح کلمات آن، از انواع استشهادات قرآنی، شعری، ح...

با به رسالت رسیدن پیامبر خاتم (ص) اقوام و قبایلی، مخالفت و دشمنی خود را با دین تازه آغاز کردند در داخل مکه مشرکان و کفار قریش بودند و داخل مدینه قبایلی از یهودیان که با توجه به اطلاعات و اخبار خود از ظهور پیامبر موعود باز هم عناد ورزیدند. اما در کنار این دشمنان متخاصم، نصاری نیز بودند که دشمنی محسوسی نداشتند و گاهی با طرح مسائل اعتقادی خود سعی در نافرمانی پیامبر اسلام و عدم قبول اسلام داشتند مس...

ابتدایی ترین نگاه به آیة لا یمسّه الا المطهرون چنین می نماید که منطوق آیه در بیان حکم حرمت تماس بدون طهارت با نوشتار قرآن باشد. تأمل در اندیشه و سخنان کسانی که قائل به این حرمتند، نشان می دهد که مطالعة آنها حصر توجه به ظاهر آیه است، در حالی که تأمل در مفهوم و محتوای این آیه با توجه به آیات پیش و پس آن و ژرف اندیشی در معانی واژگان مورد نظر، مفهومی را فراتر از آنچه فقیهان یاد کرده اند فراوری پژوهش...

تفسیر «من وحی القرآن» اثر گرانسنگ سید محمد حسین فضل الله است. این تفسیر در قالب تفسیر ترتیبی و در 24 مجلد به زیور طبع آراسته شده است. در این تفسیر، سه روش تفسیر قرآن به قرآن، تفسیر روایی و تفسیر عقلی مورد بهره برداری نویسنده قرار گرفته و دو روش تفسیر علمی و تفسیر حرفی مردود خوانده شده است. برخی ویژگی­ های مهم این تفسیر عبارت اند از: پرهیز از ورود به مباحث غیر تفسیری، گزیده گویی، فایده گرایی، پی...