چکیده فرهنگ ها در درون نظام های گفتمانی بستری می سازند که می توان در آن هویتی شکل گرفته را مشاهده نمود. چنین هویتی را لوتمان به خود هویتی یا هویت درون فرهنگی تشبیه می کند. بنا براین فرهنگ در درون خود به دنبال ایجاد هویتی مستقل و خودمختار است که ریشه در حضور مجموعه ای منسجم و همگون مانند "ما" دارد. فرهنگ ها همواره در تعامل با یکدیگر قرار گرفته و بنا بر این آنچه که لوتمان آن را "ما" می نامد در...

تلویزیون یکی از مهمترین ابزارهای جامعه پذیری در جوامع مدرن است و سریال های تلویزیونی یکی از بهترین ابزارهای انتقال و تغییر ارزش ها در زندگی اجتماعی. در پس ظاهر «خنثی» و «معصوم» این سریال ها، رفتارهای گفتمانی به نمایش در می آیند که حکم تعریفی تلویحی از واقعیت اجتماعی را دارند و در نهایت نحوه فاعلیت ذهن ما را تعیین می کنند. هدف این مقاله، تحلیل نشانه شناختی شیوه های بازنمایی ازدواج در سریال های ت...

شیخ طوسی در تفسیر التبیان، صاحب نظرات و آراء ویژه تفسیری و قرآنی است. این پژوهش بر آن است، تلاشها و اجتهادهای ایشان را در دریافت معناشناسی واج و نشانه شناختی تغییر صامت و مصوّت در ایفای معنا، به تصویر بکشد. برای این منظور، موارد قابل توجهی از استنباطها و فهم ظریف ایشان در این خصوص شناسایی، بررسی و تبیین، و یافته ها به روش توصیفی ـ تحلیلی ارائه شده است. در این بررسی، مشخص گردید اندیشمندان و علمای...

از نظر لاکلائو و موفه، گفتمان،حوزه ای است که مجموعه ای از نشانه هادرآن به صورت شبکه ای در می آیندو معنایشان در آنجا تثبیت می شود.معنای نشانه های درون یک گفتمان حول یک دال مرکزی به طور جزئی ثثبیت می شود.دال مرکزی، نشانه ی برجسته وممتازی است که نشانه های دیگر در سایه ی آن نظم پیدا می کنندو به هم مفصل بندی می شوند. در طول سه دهه ی گذشته ،گفتمان های مختلفی از درون ابر گفتمان انقلاب اسلامی سر برآورد...

مقالة حاضر در مورد بررسی کارکرد نشانه های صوتی و ترفندهای گفتمانی در متون تبلیغات بازرگانی  رادیویی است. هدف از این تحقیقِ توصیفی این بود که ببینیم برای انتقال معانی صریح و ضمنی این متون از چه فنون و امکانات شنیداری بهره برداری می شود. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل یازده نمونة تبلیغ رادیویی حاکی از آن است که در طراحیِ متونِ چند لایه ایِ تبلیغات رادیویی،  لایه های مختلفی که خاص این رسانه شنیداری است،...

جمهوری اسلامی ایران با ظهور و بروز یک تحول گفتمانی در جامعه ایران قابل شناسایی است. این انقلاب نه تنها در وضعیت جامعه ایران نمایان­گر تحولی گفتمانی و معنایی بود، بلکه توانست با ایجاد یک پیوند نشانه و معنای جدیدی را به منصه ظهور برساند. پژوهش حاضر در راستای شناخت مشخصه­های این تحول گفتمانی به مطالعه نظریه پردازان اصلی این انقلاب: یعنی امام خمینی(ره) و آیت الله خامنه ای می­پردازد و با توجه به محد...

این مقاله ضمن بیان مبانی نظری و معرفی نظریه تحلیل حوزه در کتابداری و اطلاع‌رسانی که اولین بار توسط یورلند و آلبرچسن در سال 1993 مطرح شد، به توضیح یازده رویکرد پیشنهادی یورلند در این نظریه می‌پردازد. این رویکردها عبارتند از: تهیه راهنماهای متون و دروازه‌های موضوعی؛ تهیه رده‌بندی‌ها و اصطلاح‌نامه‌های تخصصی؛ پژوهش‌های مربوط به نمایه‌سازی و بازیابی اطلاعات؛ مطالعات تجربی کاربران؛ مطالعات کتاب‌سنجی؛...

در دیدگاه لاکلا و موفه امور اجتماعی به مثابه ساخت های گفتمانی قابل فهم اند اما ساخت هایی که پایدار و ازلی نسیتند و همواره معناهای بالقوه دیگری وجود دارند که ممکن است ساختار گفتمان را به چالش کشیده، یا آن را دستخوش تحول کنند. آنها با ابداع مفاهیمی چون"مفصلبندی" "دال مرکزی"،"دال شناور" "عنصر"، "بعد"، "زنجیره های هم ارزی"و "زنجیره های تفاوت" نشان دادند که چگونه درون هر گفتمان مجموعه ای از نشانه ها...

تحقیق حاضر به ضرورت گفتمان‌سازی در عرصه‌ی اقتصاد مقاومتی می‌پردازد و ابعاد فرهنگی آن را به‌عنوان زیرساخت‌ تقویت بنیان‌های فرهنگ مقاومت برای نیل به «اهداف اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل»، در نظر می‌گیرد. برای اجرای این طرح نیاز به آشنایی با اصطلاحات و مبانی نظری نشانه‌شناسی و تعریف و تبیین اصطلاح گفتمان است. در علم نشانه‌شناسی تمامی پدیده‌های فرهنگی و اجتماعی به‌عنوان نشانه در نظر گرفته می‌شوند و س...

در مقاومت اسطوره‌ای، حضوری متمرکز شکل می‌گیرد که قدرتی درونی‌شده دارد و سوژه در نقش کنش‌گر گفتمانی عمل می‌کند. سیاوش (سوژۀ گفتمانی)، یکی از محوری‌ترین شخصیت‌های شاهنامه است که توانسته به چنین حضوری دست یابد؛ بدین ترتیب، او تصویر منسجمی از حضور ارائه داده که وجهی استعلایی می‌یابد. این حضور، سوژه را به عنوان نماد هویت‌بخشی در مرکز ثقل گفتمان قرار می‌دهد. سوژۀ رقیب نیز حضور خود را در ارتب...