هدف این مقاله بررسی نظام قوانین اخلاقی در نظریۀ اخلاقی شخص‌گراست. برای دستیابی به این هدف، از دو روش «توصیفی- تحلیلی» و «نقد توسّعی» استفاده می‌شود. مطالب در چهار بخش ارائه می‌شوند: نخست، به چیستی قانون اخلاقی پرداخته شده است، دوّم، چگونگی شناسایی و کشف قوانین اخلاقی بیان شده است، سوّم، نظامی از قوانین اخلاقی معرفی شده که از سه طبقۀ «قوانین صوری»، «قوانین ارزش‌شناختی» و «قوانین شخص‌گرا» تشکیل یافت...

سودگرایی اخلاقی از نظریه های مشهور و پرطرفدار در حوزة اخلاق هنجاری به شمار می آید. این نظریه در اوایل قرن نوزدهم از سوی فیلسوف و حقوقدان بریتانیایی، جرمی بنتام مطرح شد. در دهه های اخیر تقریرهای مختلف و متنوعی از این نظریه ارائه شده  و  به رغم آنکه انتقادات زیادی نیز  بر آن وارده شده، اما همچنان نظریه ای جاافتاده و پرنفوذ است. در این مقاله، با طرح اجمالی مدعیات، مبانی و شاخصه های سود گرایی، به ا...

دستاورد فکری برجسته ترین فیلسوف سیاسی غرب در قرن بیستم، جان رالز(1921 ـ 2002) طی بیش از چهار دهه تلاش علمی در حوزه فلسفه سیاسی ارایه قرائتی از لیبرالیسم است که در عین وجوه اشتراک فراوان با سنت لیبرالیسم، مشتمل بر رویکرد بدیع و تازه ای در تقریر و توجیه جان مایه های اصلی این مکتب سیاسی ـ فلسفی می باشد. تلاش فکری رالز به دو دوره تقسیم می شود و محصول این دو دوره، ارایه دو قرائت متفاوت از لیبرالیس...

چکیده دکتر سید حسین نصر بواسطه تبحر در حکمت اسلامی ، تسلط بر علوم طبیعی و آشنایی با مدرنیته به نقد نظریه تکامل می پردازد . نوشته حاضر به بررسی انتقادات و دلایل ایشان پیرامون نظریه تکامل و پیامدهای آن می پردازد. به نظرایشان فاقد شی نمی تواند معطی آن باشد و طبیعت کور با هر امتداد زمانی موجد آن نیست و این معنا با تامل در سنخ فاعلیت حق تعالی که هستی بخش است و نه اعدادی ، روشن می شود. به لحاظ منطقی ...

برخی از مکاتب الهی و بشری، حقوق اخلاقی متمایزی برای زن و مرد قائل اند، بر این اساس این سؤال مطرح است که آیا ابتناء حقوق اخلاقی متمایز زن و مرد بر تفاوت های تکوینی یا اجتماعی آنها توجیه عقلانی دارد؟ این مسئله به لحاظ ابعاد اخلاقی (هنجاری و تحلیلی)، مستلزم آن است که در قالب رهیافت های نظری مکاتب اخلاقی بررسی شود. مکاتب اخلاقی غایت گرا، وظیفه گرا، فضیلت گرا و حق گرا، مکاتب اخلاقی مطرحی هستند که بر...

از وظایف اخلاق هنجاری ارائه معیارهای فراگیر اخلاقی و تعیین مصادیق ارزش اخلاقی است؛ در این میان سه گروه نظریه غایت‌گرا، وظیفه‌گرا و فضیلت‌محور تلاش کرده‌اند تا به این مهم بپردازند. هر یک از این سه نظریه اشکالاتی دارند که نیازمند بررسی و تحقیق است. از این میان امکان تلفیق میان این سه دیدگاه به گونه‌ای که ساختار آنها باقی بماند نیز وجود ندارد. بنابراین تنها راه حل این است که ویژگی‌های یک نظریه اخل...

این تحقیق چهار فصل دارد که در فصل اول، معنای عقل از دیدگاه مولانا و غزالی بررسی شده است که در مجموع مولانا عقل را به پنج معنا می داند که عبارت می شوند از عقل غریزی، تجربی، عملی، عقل به معنای علوم ضروری، عقل سلیم که با روایات معصومین (ع) نیز مطابقت دارد. فصل دوم «ارزش و جایگاه عقل» از نگاه مولانا بررسی شده است. فصل سوم پیرامون قلمرو عقل بحث شده است، در این که مولانا محدوده عقل و دایره کاربرد آن ...

یتمحور بحثنا هذا حول الأثار (التربویه والاخلاقیه) التی تتمخض عن الاعتقاد بالمعاد علی شخصیه الانسان بابعادها الثلاثه (العقلی، النفسی، السلوکی) و هو بمثابه اجابه عن الاسئله التالیه: 1- ما هو تأثیر الاعتقاد بالمعاد علی البعد العلقی للانسان؟ 2- ما هو تأثیر الاعتقاد بالمعاد علی البعد النفسی للانسان؟ 3- ما هو تأثیر الاعتقاد بالمعاد علی البعد السلوکی للانسان؟ کما تم بحث آثار عدم الاعتقاد بالمعاد علی ه...

آموزه‌های تعلیمی- اخلاقی از مؤلفه‌های مهم آثار ادبای بزرگ هستند که در شکل‌گیری صحیح مبانی تعلیمی- اخلاقی در جوامع انسانی نقش اساسی ایفا می‌کنند. ژان‌دو لافونتن از شاعران کلاسیک قرن هفدهم فرانسه ادبیات تعلیمی را محدود به تلقین و تبلیغ نصایح خشک نکرد و مسائل گوناگون تعلیمی- اخلاقی را حسب شرایط مخاطب ارزیابی نمود و آن چه را در نگاهش سدّ راه تکامل جامعه انسانی بود، در قالب افسانه بازنمایی کرد تا به ...

اغلب مایکل سندل را یکی از مهم ترین منتقدان لیبرالیسم معاصر و به ویژه نظریه عدالت جان رالز می دانند. نقد اساسی سندل بر لیبرالیسم رالز، معطوف به نقد آن نوع برداشتی از خود یا فرد است که نظریه رالز مستلزم آن است. به نظر سندل برداشت رالز از فرد دو اشکال اساسی دارد؛ اول آنکه، این خود نمی تواند به معنای واقعی، آن نوع انتخابی را که مورد نظر رالز است، انجام دهد و دوم آنکه، نظریه رالز مبتنی بر خودی که مس...