اهمیت مطالعه و آشنایی با تفکرات عرفانی و معنوی مولانا بر هیچ خواننده ای پوشیده نیست. مثنوی معنوی، یکی از آثار پر مغز مولانا، با زیبایی چشم گیری تفکرات عمیق وی را منعکس می کند و از این حیث بسیار مورد توجه است. این اثر، در طول زمان از نظرگاه های مختلفی واکاوی و برداشت ها و دریافت های گاه متفاوت و مختلفی از آن آشکار شده است. اما از آن رو که این گنجینه ی معنوی، گاه از عالم هشیاری و گاه از دریای متل...

مسئله چندآوایی در روایت، به ویژه در متون داستانی که توسط نظریه پردازانی چون میخاییل باختین m.bakhtine و اسوالد دوکروo.ducrot مطرح شده، به خواننده این امکان را می دهد تا با نگرشی نو متن داستانی را نظاره کند، هر گفته را در ارتباط با گفته های دیگر قرار داده آن را همچون حلقه ای از زنجیره گفتار، در روایت کلی داستان به حساب آورد. هر نوشته ای می تواند شامل گفتگویی تخیلی، واقعی، تفسیری از جانب نویسن...

موضوع پژوهش حاضر بررسی گونه¬ای از موسیقی کناری در قصاید خاقانی است که تاکنون از نظر مغفول مانده است. خاقانی با بکارگیری حروف قافیه به شیوه¬ی اعنات در قصاید خود و استفاده از آن¬ها در کنار ردیف، ضمن رعایت تناسب با موضوع بیت و افزایش موسیقی کناری، به گونه¬ای هنرمندانه پیام خود را در ذهن خواننده تداعی می¬کند و با این کار بر موضوع مورد نظر خود نیز تأکید می¬ورزد؛ به عبارت دیگر، شاعر در محور افقی موضو...

مهم ترین محور این پژوهش، بررسی شخصیت قهرمان اوّل و قهرمانان اصلی داستان «مدیر مدرسه» از منظر اخلاقی، رفتاری و اعتقادی است که برای هر یک از این سه شاخص، نمونه­هایی از متن کتاب به عنوان شاهد بیان شده است؛ امّا این که چرا از بین شخصیت­های پر­شماری که در داستان حضور دارند، تنها به بررسی همین دو گروه بسنده شده، مهم ترین دلیل، به رنگ نقش پررنگ و عمیق قهرمان اول و نیز قهرمانان اصلی بازمی­گردد که در سازو...

نگاه نظریۀ جهان متن به تحلیل متون، برگرفته از رویکرد شعرشناسی شناختی، دریچۀ تازه‌ای به روی انسان برای کشف چگونگی عملکرد ذهن و چگونگی ساخت یک بازنمایی ذهنی می‌گشاید. مطالعۀ آثار ادبی از این منظر به منزلۀ گامی مؤثر در ساخت جهان فکری نویسنده و مخاطب و نیز چگونگی انتقال تأثیر متن از طریق نشانه‌های متنی است. مقالۀ حاضر روایت‌های تاریخ بیهقی را در بستر این رویکرد بررسی می‌کند. سه لایۀ «جهان ...

شعرشناسی شناختی به سؤالات اساسی درباره ابزار شناختی هنر، زبان و ادبیات پاسخ می گوید. این امر همان نقطه قوت این رویکرد نسبت به دیگر رویکردها و به ویژه، نظریه نقد ادبی است که محدودیت هایی همچون عدم توانایی در چگونگی پیدایش تولید معانی مختلف و تفسیرهای متعدد از متون ادبی دارد. در این مقاله، به بررسی چگونگی اتصال «جهان متن» به جهان خواننده برای دریافت و تفسیر متن و همچنین بسط فضاهای ذهنی خواننده در...

این مطالعه به بررسی تاثیر منفی خوانش ادبیات در رمان "لرد جیم" اثر جوزف کانراد می پردازد. جیم تحت تاثیر بعضی اثار ادبی تعلیمی و جذاب قرار گرفته است، اما این اثار ادبی می توانند باعث گمراهی خوانندگان و تحریک آنها به اعمال این رویدادهای غیرواقعی و داستانی در زندگی واقعی خود شوند. موضوع شوک آور این است که اعمال این رویدادهای غیرواقعی در زندگی واقعی ممکن است باعث ایجاد تاثیراتی مصیبت بار برروی خوانن...

تغییر اصول نظریۀ ادبی در شعر سبک هندی و توجه به دو مقولۀ اندیشه و لذت آفرینی نشان می دهد که شاعران سبک هندی مختصات ادبی نظریه خود را با فهم و درک مخاطب سامان دادند. درست است که جامعۀ ایران در عصر تیموری و صفوی به آرامش اقتصادی و رفاه نسبی دست یافت اما به دلیل هجوم مغول در دو قرن قبل از آن و ضعف شدید بنیان های علمی-آموزشی و فرهنگی ایران، شاعران سبک هندی یا به هند رفتند یا در ایران ماندند و با مخ...

نظریه عدالتِ جان راولز از هر حیث دارای ویژگی های یک نظام جامع مفهومی است و مانند هر نظام مفهومی، دربرگیرنده روشی ویژه است که سرشت و کارکرد آن، تعیین کننده محتـوای نظریه اوست. مفاهیم کانونیِ روش شناسیِ نظریه عدالت را می توان در ایده های قراردادگرایی، وضع اولیه، حجاب جهل و تکنیک موازنه تأملی چکیده کرد. چیستی هر یک از این مفاهیم و نسبت آن ها با هم و با مفاهیم مهم دیگری که در یک نظریه سیاسی اجتماعی مط...