هنرمندان نقاش ایرانی پس از دو دهه آشنایی و کاربست شیوه های جدید هنر غربی ، تقلید محض از هنر غرب را دور از خلاقیت های هنری دانسته و سیاست گذاران هنری نیز در پی شیوه ای با ویژگی های ملی و هویتی با اشاره منتقدان غربی و ایرانی تحصیل کرده ی غرب رجوع به سنت و هنر عامه را راهگشای هنر نوگرای ایران دانستند ، به دنبال این اندیشه «نقاشی- خط» ایرانی از بطن مکتب «سقاخانه»و فعالیت چند هنرمند مستقل تولد یافت ...

با ورود مدرنیسم و نوگرایی به نقاشی ایران، نقاشی کمال الملک و شاگردانش به دست فراموشی و بی مهری سپرده شد و برای زمانۀ جدید، زبان و مضامین آن کهنه و ناکارآمد و سست و لق می نمود. از همین رو به تندی با پیروان مکتب کمال الملک برخورد شد. حالا پس از هفتاد سال از آغاز جریان نوگرایی در هنر ایران، افتتاح موزۀ «مکتب کمال الملک» در باغ نگارستان واقع در میدان بهارستان تهران، و انتشار کتابی با همین نام توسط ...

نقاشی ایرانی همواره متاثر از ادبیات بوده است. مقاله حاضر در پی آنست که میان نگاره ?سوگ شوی لیلی? منسوب به شیخ زاده و اشعاری از لیلی و مجنون نظامی در این باره، مقایسه ای تطبیقی صورت دهد. نظامی از سردمداران شعر تغزلی است که منظومه های او، بالاخص لیلی و مجنون با قدرت تصویرگرانه ویژه، همواره مورد تقلید شاعران و توجه نگارگران بوده است. در این جستار پس از شرح ابیات فوق از نظامی و بررسی نگاره همتای آن...

پژوهش حاضر در پی تحلیل بازنمایی واقعیت و صور خیالی در نقاشی قاجار از آغاز تا سال 1264 هجری قمری بوده است. به همین منظور در این پژوهش سعی بر آن بوده تا ضمن بررسی صور خیالی و واقع نگاری نقاشی نیمه ی نخست قاجار به تأثیر ادبیات بر این هنر اشاره شود و به صورتی مصداقی مورد تحلیل قرار گیرند. اثبات این فرضیه که نقاشان نیمه ی نخست قاجار در مواجهه با واقعیت و صور خیالی، متأثر از ادبیات و فرهنگ ایرانی بو...

بن مایه اصلی نقاشی ایرانی در ادوار مختلف را باید در ادبیات این سرزمین جستجو کرد. از این رو مهمترین مسأله در رویکرد به نقاشی ایرانی پیوند تنگاتنگ آن با ادبیات فارسی است. این پژوهش ابتدا به ریشه یابی و یافتن منشأ مضامین مختلف در ادوار هخامنشیان، اشکانیان، ساسانیان، مانویان و نیز آثار به جای مانده از دیوارنگاره های سغدی و سلجوقیان پرداخته است؛ و سپس به بررسی حامیان درباری به عنوان عاملی تأثیرگذار ...

این مقاله با هدف شناخت تأثیر ارتباطات بین فرهنگی در شکل‌گیری و تکوین نگارگری مکتب اصفهان نوشته شده است. یافته‌های اصلی این مقاله به تشریح و توضیح شیوة فرنگی‌سازی و تأثیر تحولات فرهنگی در پیدایش این شیوه اشاره داشته است. به عبارتی در فرایند گسترش تعاملات خارجی دوران حکومت صفویان و با ورود نقاشان اروپایی به ایران و آشنایی هنرمندان ایرانی با شیوه‌های نقاشی غرب، جریان تازه‌ای در نگارگری ایرانی رقم ...

پیکرۀ انسانی یکی از عناصر مهم تصویری در نقاشی ایرانی است و شیوۀ طراحی و ترسیم و تناسبات آن متأثر از مبانی زیبایی‌شناسی ایرانی تابع الگوهای مشخصی بوده است. از طرفی، حضور انسان در آثار نقاشی کمال‌الدین بهزاد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. او به بازنمایی انسان در محیط واقعی زندگی توجه کرده و به‌نوعی واقع‌نمایی از انسان در آثار خود دست یافته است. بر همین اساس، موضوع این تحقیق بررسی تنوع پیکره‌ها و ...

چکیده تطبیق و شرح "تصاویر شاهنامه ی بایسنغری" با استفاده از "روایت شناسی" به عنوان دانشی نو ظهور از مهمترین رویکرد های پژوهشی در این تحقیق است . رسیدن به نتایج این پژوهش حاصل نظرورزی های روایت شناسانه در بررسی "نظام روایت ها" و" پیشینه ی روایت گری" در نقاشی ایرانی بوده و این پژوهش با فرض روایت گری یا عدم روایت گری در نقاشی ایرانی و همچنین با فرض تفاوت نوع روایت در نقاشی ایرانی با دیگر سنن تصو...

پیکرنگاری درباری مهم‌ترین مکتب نقاشی قاجار است که با اتکا به ویژگی‌های تکنیکی جدید و سنت نگارگری ایرانی به نوع جدیدی از منش تصویری دست یافت. در نگارگری ایرانی نوع خاصی از واقع نگاری آرمانی در جریان است که واقعیت را نه صورت قابل مشاهده توسط بینایی، بلکه صورت آرمانی آن می‌داند. این صورت آرمانی الزاما وجه غیر مادی امور نیست بلکه پیشتر، منظورشان مادی هر پدیده است که از منظر انسان قابل دیدن نیست. ام...