چکیده از آنجا که در طول یکصد سال اخیر بسیاری از بزرگان در حوزه های ادبی و علوم انسانی بر تأثیر اوضاع نابسامانی عهد مغول که منجر به تغییر اخلاق و رفتار مردم ایران شد تأکید دارند و حتی بعضی خلق و خوهای منحط کنونی را زاییده شرایط تحمیلی آن عهد می دانند لذا "مسئله" ما در این رساله "ابتدا" بررسی این موضوع – یعنی تغییر اخلاق در نتیجه تغییر اوضاع – به صورت دقیق و با ذکر جزئیات است " سپس " بیان نقش اد...

این پژوهش به تحلیل ترکیب‌بندی و مطالعه مشخصه‌های‌ تصویری سفالینه‌های مینایی پیش از مغول (سده ششم و اوایل سده هفتم هجری)‌، کاشی‌های‌زرین‌فام ایلخانی (‌کاشان- سده هفتم هجری‌‌) با نسخه کلیله و دمنه آل‌اینجو (شیراز- ‌707 ه.ق) می‌پردازد. هدف از این پژوهش تطبیق مؤلفه‌های تصویری این آثار‌ است که در ادوار مختلف با ماهیت و مضامین متمایزی ترسیم شده‌اند. همچنین در پی ‌یافتن الگوی‌های همانند و زمینه‌های پی...

یکی از مسائل بسیارمهم درهر بخش از تاریخ، منابع مختلفی است که در تاریخ­نگاری هر دوره مورد استفاده قرار می­گیرند و یا به نوبه خود از منابع تاریخ­نگاری آن دوران محسوب می­شوند. در دوران سلجوقیان حاکمیت «اندیشه ایرانشهری» برذهن مورخان ایرانی، اولین تحول را در اندیشه آنان به جای گذارد. در دوران  حکومت مغول- ایلخانی، مورخان به نگارش تواریخ جهانی پرداختند و دومین تحول مهم در اندیشة این قشر ایجاد گردید....

معرفی کتاب کتاب همگامی ادبیات و نقاشی قاجار به قلم علی محمدی اردکانی با تأکید و توجه بر فاصلۀ تاریخی(1210-1264ق) نوشته شده است. این دوران -که تقریباً نیمۀ نخست قاجار را شامل می شود- با حکومت آقا محمدخان(1210-1212ق)، فتحعلی شاه(1212-1250ق) و محمدشاه(1250-1264ق) مصادف بوده است. وضعیت فرهنگی و هنری این دوران نیز از یک طرف در ادامۀ جریان فرهنگی زندیه قرار دارد و از سویی دیگر مقدمه ای برای شکل گیری ف...

تصوّف، از جمله گرایش­های درون­گرا و عرفانی در اسلام است که در ابتدا با سرلوحه قرار دادن زهد و دنیاگریزی سعی بر طهارت جان داشتند و در ادامه با بارورسازی مبانی نظری خود، تزکیه نفسانی را مقدمه ای برای شناخت خداوند و فناء در او معرّفی کردند. خاستگاه تصوّف و این که این فرقه تا چه حدّ، وامدار اسلام اصیل و سنّت نبوی و جانشینان برحقش بوده، پیوسته محل بحث و جدل بوده است. از یک سو خود صوفیان پیشین? خود را به ...

شال از منسوجات مهم کشمیر است که به‌عنوان بخشی از لباس مردم به‌کار می‌رود. در طی دوران مختلف شال‌بافی، روش‌های تولید و مواد اولیه آن تغییری نکرده است؛ اما نقوش شال تحت تأثیر حوادث تاریخی تحول یافته است. این امر به ایجاد طرح‌های جدید و گاه ناآشنا با سنت‌های بومی در شال‌‌های کشمیری منجر شده است. منشأ پیدایش شال‌بافی به‌طور دقیق معلوم نیست. برخی محققان معتقدند شال‌بافی کشمیر تحت تأثیر شال‌بافی در ا...

هنر شیشه گری از دیرباز نزد ایرانیان متداول بوده است؛ اما نقطه اوج آن را می توان مربوط به سده سوم تا ششم هجری در جرجان دانست. آثار به دست آمده در این دوران، بیشتر پارچ ها و صُراحی ها هستند که طرح های متنوع دارند. با وجود اینکه تزییناتِ آثار آبگینه در دوره سلجوقی پراهمیت و در اواخر این دوران ویژگی های خاصی دارد، تاکنون بررسی و مطالعه اصولی روی شکل، تزیینات و روش ساخت آن ها انجام نشده است. در پاسخ ب...

قضاوت و دادرسی همواره از مسأله­های مهم جوامع بشری به شمار آمده و باتوجه به نقش پررنگ قاضیان در جامعه، این موضوع در ادبیات فارسی بازتاب گسترده­ای داشته است. در حالی که آداب قضاوت قاضیان و دادگران در متون تاریخ گمشده است، شاعران و ادیبان بتصریح یا با کنایه، به افشاگری دست زده و این، اهمیت آثار آنان را دوچندان می­کند. هدف مقالۀ حاضر بررسی ادب داوری در حکایت­های دوتن از ادیبان برجستۀ ادب فارسی در ق...

جوانی، زیباترین فصل از کتاب زندگی، همواره در ادوار مختلف مورد توجّه پدید آورندگان آثار گوناگون اعم از دینی، روان شناسی، ادبی و... بوده است. لزوم توجّه به جوانان، بهره جویی از توان همه جانبه آنان و مد نظر قرار دادن یافته های تحقیقات در برنامه ریزی ها و دفع چالش ها توسّط دست اندرکاران امور جوانان، بخشی از اهداف تحقیق مورد نظر را تشکیل می دهند. در پایان نامه مدنظر، موضوع «جوان و جوانی در آثار منتخب ...