پژوهش فروید با عنوان «شگرف» زیر عنوان‌ ‌ادبیات‌ روان‌کاوانه‌ مطرح می‌شود. این مقاله، ‌دو اثر از ادبیات‌ کهن ‌فارسی‌ را از دیدگاه‌ گونة ادبی وهمناک بررسی می‌کند: گنبد سیاه‌ از نظامی گنجوی که‌ متنی‌ شگفت است و حکایتی از‌ فرج بعد از شدت (از تنوخی) که متنی شگرف‌ است. این‌ آثار زیر مجموعة‌ نوع‌ ادبی‌ دیگری‌اند‌ که وهمناک/ فانتاستیک ‌نام دارد و در آن ترس و تردید خواننده‌ شرط اول‌ محسوب‌ می‌شود: بسته ...

وقتی انسان از امور محسوس فاصله می‌گیرد و به خود توجه بیشتری پیدا می‌کند، احساس غربت و سرگردانی درونش را پُر می‌کند. انسان از عالم بالا هبوط یافته و پای روی زمینی گذاشته که با آن بیگانه بوده است. لازمه حضور در این عالم با رنج و تنهایی پیوند خورده است. اما آیا نتیجه این حس درونی و دیدگاه دینی، پوچ‌گرایی و هیچ‌انگاری و بدبینی و افسردگی نخواهد شد؟ قاضی سعید قمی با سبک فلسفی و عرفانی و با نگاه دینی و...

امروزه آینده‎پژوهی به‌عنوان یک حوزه مستقل و ساختارمند در قلمروهای علمی حضور چشمگیری دارد و بنیاد مطالعات و پژوهش‎های راهبردی را تشکیل می‎دهد. آینده‎پژوهی دانش تحلیل، اکتشاف، طراحی و برپایی هوشمندانه آینده است و ریشه در نظام تدبیر بشری دارد و بر مهندسی، خلق و بازآفرینی آگاهانه، فعالانه و پیش‎دستانه آینده تأکید می‎کند. آینده‎پژوهی و مسئله اکتشاف و شکل‎بخشی آینده تابع مبانی، اصول و قواعدی است که د...

آدمی برای زیستن در جهان نیازمند دلیل است.به تعبیر دیگر «برای» چه هدفی هستیم و باید زندگی کنیم؟ اگر این«برای» نباشد، انسان از جهت‌دهی به فعالیت‌های روزمره خود ناتوان خواهد بود. اماهمة سخن بر سر این است که این «برای» را از کجا می‏توان آورد؟ آیا این «برای» درساختار طبیعت نهاده شده و باید آن را جستجو و کشف کرد؟ و یا اینکه این «برای» عینیتینداشته و تنها وابسته به شخص subjective بوده و هر کس باید یک ...

در حالی‏که نیروهای نظامی ایران در پی تحولات ساختاری پس از انقلاب و خروج مستشاران نظامی خارجی، گرفتار بلاتکلیفی و آشفتگی بودند و ساختار آن در سایه عوامل مختلف، دچار آسیب جدی شده بود، هجوم ارتش عراق، آزمایشی بزرگ برای نیروهای نظامی کشور بود تا استعداد و خودباوریشان را به دنیا ثابت کنند. ابتکاراتی که از نیروهای مسلح کشورمان در طول جنگ تحمیلی به منصه ظهور رسید، ثابت کرد نیرویی که دارای ثبات قدم، ای...

پدیدۀ وحی و تبیین آن یکی از مهم‌ترین موضوعات در حوزۀ ادیان الهی محسوب می‌شود. ماهیت رازگونه و فراطبیعی این پدیده سبب شده است تا رویکردهای گوناگونی در این خصوص از سوی اندیشمندان دینی مطرح شود. در الهیات مسیحی دو رویکرد کلی گزاره‌ای و غیرگزاره‌ای در تبیین وحی وجود دارد. بر اساس رویکرد اول وحی عبارت از مجموعه آگاهی‌هایی است که در قالب عبارات و گزاره‌ها آشکار می‌شود، در حالی‌که بر اساس رویکرد دوم پ...

قصه های عامیانه و ادبیات غنایی از گسترده ترین عرصه های حضور عناصر فانتاستیک است.     «همای و همایون» از کهن ترین منظومه های عاشقانه، توانسته است این عناصر را در خود گرد آورد. با این تفاوت که حضور آن­ها در آثار منظوم نسبت به آثار منثور از نمود کمتری برخوردار است. نگارنده بر آن است که با معرفی اجمالی خواجوی کرمانی و آثار وی، نوع داستان، نشانه شناسی عناصر داستان های فانتاستیک، طرح شناسی فانتاستیک،...

آزادانگاری 3 نظریهای است که از یک سو ارادهی آزاد را ناسازگار با موجبیتگرایی میداند و از سویدیگر معتقد به وجود ارادهی آزاد و امکان تحقق آن در شرایط ناموجبیتی است. با تعریف فوقچالشهای آزادانگاری، ابتدا نشان دادن ناسازگارگرایی ارادهی آزاد با موجبیتگرایی و سپس توضیحچگونگی معقولیت و وجود ارادهی آزاد در شرایط ناموجبیتی است. چالش دوم آزادانگاران بسیاردشوارتر از چالش اول آنها است. زیرا در شرایط ناموجبی...

یهودیان در سحر و انواع مختلف فنون و روش‌های آن تبحر داشتند و در فرهنگ جوامع مسلمان هم با ویژگی رازآمیزی ساحرانه و توانایی‌های فراطبیعی جادوگرانه شناخته می‌شدند. از انواع مختلف سحر، طلسمات در جوامع یهودی و مسلمان رواج بیشتری داشت و پایه و اساس اصلی آن را تصاویر انسانی و حیوانی شکل می‌داد. با توجه به چنین جایگاهی، بازشناسی طلسمات مصور یهودیان در میان فرهنگ اسلامی مسئله‌ی مقاله‌ی حاضر است. پرسش ای...

ناسازگاری طبیعت‌گرایی روش‌شناختی با باورهای دینی همواره دستاویزی برای مخالفت دین‌داران با این تز روش‌شناختی بوده ‌است. با این حال برخی فلاسفه معتقدند اتفاقاً این باورهای دینی هستند که ما را به سمت طبیعت‌گرایی روش‌شناختی هدایت می‌کنند. ایشان از موضعی دین‌باورانه به دفاع از طبیعت‌گرایی روش‌شناختی برخاسته‌اند و با انگیزه‌های الهیاتی، به نفع طبیعت‌گرایی روش‌شناختی استدلال کرده‌اند. در مقالۀ حاضر دو ...