به نظر می‌رسد موجودیت و بقای موسیقی در شهر به مثابه مصداقی از هنر شهری در گروی تعامل توأمان سه مؤلفه هنرمند، فضای عمومی و شهروندان به عنوان مخاطبان هدف است. به این معنا که بی‌توجهی و حذف یکی منجر به تغییر ماهیت کل خواهد شد و نه تنها تأثیرگذاری و کیفیت‌بخشی‌هایی همچون افزایش حس هویت و تعلق به شهر را که از حضور هنر در فضای شهری انتظار می‌رود محقق نخواهد کرد که گاه حتی به اغتشاشاتی نیز منجر می‌شود...

       هنر دیوار­­نگاری قاجار در خانه­ های تاریخی برخلاف دوره­ های قبل علی­رغم کم‌رنگ شدن وجوه رسمی و درباری­اش، نقش مهمی در تزئین ابنیه تاریخی این عصر داشته است. خانه­ های حریری تبریز و قوام الدوله تهران، ازجمله بناهای تاریخی متعلق به اواسط دوره قاجاری­ اند که در تالار شاه­نشین آن‌ها دیوارنگاره­ های شاخص و متنوعی وجود دارد. با توجه به قدمت و هم‌زمانی این خانه ­های تاریخی، بررسی و تطبیق نقوش آن...

چکیده: برای مطالعه سبک و روش های کار نگارگران دوره قاجار باید با استفاده و از طریق بررسی آثار انجام بگیرد. نسخه خطی مصور شاهنامه داوری متعلق به دوره قاجار است که به شماره 995 در موزه رضا عباسی نگهداری میشود. این نسخه را میتوان آخرین نمونه ممتاز در هنر کتاب آرایی ایران به شمار آورد.تصاویر یا نگاره های این نسخه شاهدی بر واپسین تلاش ها در جهت زنده نگاه داشتن اصول نگارگری ایرانی است. هدف و تأکید پ...

نقاشی عصر قاجار به طور عمده، به دو دوره تقسیم می شود: دوره نخست؛ مقارن با سلطنت فتحعلی شاه نضج می یابد تا عصر ناصری دوام می آورد؛ بر تلفیق صور نگارگری و تزئینی با دستاوردهای هنر ناتورالیستی تکیه دارد و سیطره کلی دستاوردهای هنر ایرانی در آن، حائز اهمیت است. دوره دوم، با سلطنت ناصرالدین شاه و ظهور هنرمندان اروپارفته، شکل می گیرد و مبتنی بر بازنمایی از هنر طبیعت گرای غرب است. شاهنامه عمادالکتّاب، م...

نشانه شناسی از مباحثی است که در قرن بیستم در حوزه ی زبان شناسی مطرح شد. این بحث پس از مدتی وارد حوزه های دیگری نظیر ادبیات و هنر های تصویری نیز شد که به عنوان روشی برای خوانش و نقد تصویر بسیار کارآمد می باشد. از سوی دیگر یکی از بسترهای تصویری بسیار مهم و فراگیر ، عکس است. عکاسی در دوره ی قاجار وارد ایران شد. با توجه به اوضاع خاص سیاسی-اجتماعی- فرهنگی ایران در این عهد و تلفیق اجباری سنت و مدرنیت...

آینه کاری هنری کاملاً اسلامی است و حاوی اشکال هندسی اسلامی، چنان که می توان آن را هنری دینی و سنتی تلقی کرد. درک‏ ضرورت پاسداری و حمایت از حفظ و گسترش این هنر زیبا و شگفت در کنار سایر هنرهای دستی و تزیینی لازم است. در این پژوهش، با استناد به منابع کتابخانه ای و مطالعات میدانی، پس از اشارۀ مختصر به خاستگاه هنر آینه کاری و نقش آن در معماری دورۀ قاجار، گونه های متفاوت این هنر در سه دسته از بناهای ق...

این مقاله با بررسی منابع مکتوب پیرامون هنر و فرهنگ قاجار و با روش توصیفی به تحلیل نقش فتحعلی شاه در حمایت و همچنین نحوه بهره برداری سیاسی از هنر در دوره اول قاجار پرداخته می شود. فتحعلی شاه قاجار با شناختی که از تاریخ ایران داشت به خوبی توانست وجه کاربردی هنر را در راستای سیاست بقا و سلطه قدرت خودش به کارگیرد. وی برخلاف بسیاری از اسلاف خود، همانند شاهان باستان به یک جنبه قویی تر هنر نیز آشنا بو...

نامۀ خسروان، اثر جلال الدین میرزا ، فرزند فتحعلی شاه قاجار است که در زمان سلطنت ناصرالدین شاه قاجار تألیف شده است. نسخۀ خطی و مصور نامۀ خسروان با توجه به نحوۀ تفکر این دوره، دارای ویژگی هایی همچون نحوۀ نگارش به فارسی با حذف لغات و واژگان عربی و تصویرسازی از پادشاهان ایران باستان با توجه به داستان های شاهنامه است. این نسخه در چند دهه پس از تألیف از نمونه هایی است که سیاست های باستانگرایی در دورۀ...

معرفی کتاب کتاب همگامی ادبیات و نقاشی قاجار به قلم علی محمدی اردکانی با تأکید و توجه بر فاصلۀ تاریخی(1210-1264ق) نوشته شده است. این دوران -که تقریباً نیمۀ نخست قاجار را شامل می شود- با حکومت آقا محمدخان(1210-1212ق)، فتحعلی شاه(1212-1250ق) و محمدشاه(1250-1264ق) مصادف بوده است. وضعیت فرهنگی و هنری این دوران نیز از یک طرف در ادامۀ جریان فرهنگی زندیه قرار دارد و از سویی دیگر مقدمه ای برای شکل گیری ف...

با انتشارات کتاب های چاپ سنگی در دوران قاجار زندگی دوباره مصور سازی کتب ایرانی آغاز گردید. علی رغم این که مصور سازی کتاب های چاپ سنگی از نظر کیفیت تفاوت های قابل توجهی بانگارگری قدیم ایران داشت اما با ادامه یافتن برخی سنت های کتاب آرایی و تاثیرپذیرفتن از هنر عامیانه و تاثیر متقابل بر آن برخی سنت های کتاب آرایی ایران در شکل و محتوایی متفاوت مجدداً احیا شد. هدف مقاله حاضر معرفی ویژگیهای ساختاری ک...