هر اثر ادبی مکالمه ای است با آثار ادبی دیگر. اصطلاح مکالمه گرایی ابتدا با نظریه ی منطق گفتگویی اندیشمند بزرگ روس ، میخائیل باختین مطرح می شود. وی علاوه بر تاکید بر روابط یک گفتار یا اثر با گفتار یا اثری دیگر ، به تمایز بزرگ متن های متمایل به تک صدایی و متن های متمایل به چندصدایی پرداخته است. باختین رمان را دارای خاصیت گفتگویی و شعر را فاقد خصلت مکالمه ای می داند . در نظر وی تک آوایی بر چنین امر...

بهارستان کتابی منثور نوشتۀ نورالدین عبدالرحمن جامی نوشته‌شده به تقلید از گلستان سعدی ‌است. در این اثر، جامی خواننده را به گفت‌وگو با متون اجتماعی و ادبی متعددی می‌کشاند و از این طریق دریچه‌های جدیدی را از جهان‌بینی مبتنی بر مکالمه، بر ذهن مخاطب می‌گشاید. این پژوهش بر مبنای روش توصیفی‌تحلیلی از طریق یادداشت‌برداری کتابخانه‌ای انجام شده و هدف اصلی آن، تبیین چندصدایی در بهارس...

این جستار شگرد روایی « گفتمان غیرمستقیم آزاد» را در رمان لب بر تیغ حسین سناپور بررسی می کند. پس از بحثی دربار? ساختار روایت در این رمان، شیوه های چهارگان? بازنمود گفتمان شخصیت ها در روایت های داستانی با ذکر نمونه هایی معرفی می شوند. از آن میان، گفتمان غیرمستقیم آزاد اهمیتی ویژه دارد، زیرا یگانه سبک روایی است که موجب ابهام و تکثر معنای متن می شود. در بخش پایانی مقاله، با تحلیل دو قطعه از رمان لب...

این جستار شگرد روایی « گفتمان غیرمستقیم آزاد» را در رمان لب بر تیغ حسین سناپور بررسی می‌کند. پس از بحثی دربار? ساختار روایت در این رمان، شیوه‌های چهارگان? بازنمود گفتمان شخصیت‌ها در روایت‌های داستانی با ذکر نمونه‌هایی معرفی می‌شوند. از آن میان، گفتمان غیرمستقیم آزاد اهمیتی ویژه دارد، زیرا یگانه سبک روایی است که موجب ابهام و تکثر معنای متن می‌شود. در بخش پایانی مقاله، با تحلیل دو قطعه از رمان لب...

دریافتن ژرفنای سروده‌های بسیاری از شاعران بزرگ جهان اسلام، بدون شناختن مایه‌های قرآنی شعر آنان ممکن نیست. در پژوهش حاضر نگارنده به تبیین، تحلیل و تطبیق جلوه‌های تأثیرپذیری سروده‌های حافظ و ابوالعتاهیه از آیات و مضامین قرآنی پرداخته، و گونه‌های آن را در دیوان هر دو شاعر باز نموده است. تأثّر قرآنی این دو شاعر در حوزه اقتباس‌های مستقیم و اقتباس‌های غیرمستقیم جای می‌گیرد که هر کدام...

رساله هایسوانح العشاق احمد غزّالی و عبهرالعاشقین روزبهان بقلی شیرازی از جمله رساله هایی هستند که به لحاظ موضوع، شیوه بیان، چگونگی به کارگیری زبان، و محتوا مشترکات زیادی دارند. خوانش همزمان و مطالعه بینامتنی این دو رساله می تواند شناخت ما را از قابلیّت های این آثار دگرگون سازد و با ویژگی های مشترک یا منفرد آنها آشنا نماید. بعد از مطالعه بینامتنیِ این دو رساله طبق نظریه ژرار ژنت، معلوم شد که عبهرالع...

این پژوهش به بررسی نقش انتخاباتی رسانه‌های اجتماعی پرداخته است. پژوهش حاضر بهروش تلفی انجام شده. بدین‌ترتیب که ابتدا با مصاحبه عمیق با تعدادی از خبرگان گویه‌های پژوهش استخراج شده و سپس در یک پنل خبرگانی، نظر خبرگان در خصوص این گویه‌ها اخذ شده. نهایتا این فرایند تا رسیدن به اشباع ادامه یافته است. خبرگان حاضر در این پژوهش معتقدند که رسانه‌های اجتماعی واجد ویژگی‌های فراهم آوردن فضای چندصدایی، رسمی...

امروزه، تأثیر نظریه ی چندصدایی و دیالوگیسم را بر جریان های مختلف ادبی و هنری نمی توان نادیده گرفت. به گونه ای که منتقدین بسیاریرادرارزیابی آثارادبی و هنری سخت به خود مشغول داشته است. میخائیل باختین، زبان شناس روسی و واضع نظریه ی منطق مکالمه ای، هر چند که وجه چند صدایی و دیالوگیسم را خاص دنیای رمان می دانست، اما امروزه منتقدین ادبی و هنری این مفهوم را به دیگر ژانرهای ادبی و گونه های هنری گسترش د...

پایان نام? حاضر بر آن است که به نقد و بررسی رمان سیمای مرد هنرمند در جوانی اثر جیمز جویس از دیدگاه میخاییل باختین بپردازد. باختین رمان را مناسب ترین نوع ادبی برای بکارگیری و تحلیل نظریات خود دانسته و در این میان دو نظریه «منطق مکالمه ای» و «کارناوال» از اهمیّت ویژه ای برخوردارند. دیگر مفاهیم اساسی نظری? باختین همانند «چندصدایی»، «دگرمفهومی» و «دوصدایی» در رابطه با دو مفهوم مذکور تعریف شده و مورد...

تذکره الاولیا کتابی است که به شرح حال هفتاد و دو تن از مشایخ طریقت اختصاص یافته است.اما بسیاری از حکایت های این کتاب در واقع در قالب گفتگو بیان شده اند. از این گذشته در تذکره الاولیا تنها صوفیان حضور ندارند. در کنار آنها شاهد حضور اقشار و گروه های بسیار متنوعی از مردمان کوچه و بازار و اصحاب قدرت و علم هم هستیم. این چنین فضایی زمینه ای مناسب برای بررسی کتاب از منظر گفتگوگرایی را فراهم کرده است. ...