مساجد به عنوان یکی از مهم ترین نمودهای هنر و معماری ایرانی- اسلامی در دوره قاجار از جایگاه ویژه ای برخوردارند. ازجمله مهم ترین نمونه های مساجد دوره فتحعلی شاه قاجار در خطه لرستان، مسجد امام)ره( بروجرد است که باوجود ظرفیت های بسیار کمتر موردمطالعه منسجم قرارگرفته است. براین اساس پژوهش حاضر تلاش دارد ضمن بازشناسی ساختار معماری، هنرهای پیوندیافته با کالبد این بنا را مورد طبقه بندی و گونه شناسی قرا...

مناره در معماری اسلامی تقریبا عمری به درازای تاریخ اسلام دارد. این عنصر معماری با توجه حاکمان مرکزی و محلی توانسته است به یکی از نمادهای استوار قدرت اسلامی بدل شود که با کارکردهای گوناگون در سرتاسر دنیای اسلام به اشکال مختلف خود را نمایان کند. در دوره ی تاریخی سلجوقی از مناره در اکثر مناطق ایران برای استفاده های همچون میل راهیابی و یادمان پیروزی استفاده میشد. در این دوره مناره ها با تزئینات بسی...

قیام امام حسین(ع) در جان فرهنگ و هنر و زیست مردم ایران نشست به گونه ای که کمتر کسی را می توان دید که از این خرمن طلایی، بی بهره باشد. از جمله مواردی که در مراسم عزاداری و سوگواری آن حضرت در شهرهای مختلف از جمله اصفهان استفاده می شود کتیبه ها و بیرق های عزاداری بر خاسته از فهم شیعی است. این کتیبه ها و بیرق ها از نقوش مختلف سنتی تا نشانه های جدید و خطوط متنوعی چون کوفی، ثلث، نسخ، نستعلیق، رایانه ...

آثار برجای مانده از هنرهای تزیینی در ابنیه اسامی، مخصوصاً در اماکن مذهبی، نظیر مساجد واجد روحیات منحصر به فرد و ژرفای تجسمی هستند. درواقع مساجد به گنجینه های بی بدیلی از جلوه های هنر اسامی تبدیل شده اند. در تاریخ معماری ایران، معماری عصر سلجوقی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این اهمیت را می توان در تزیینات شاخص این دوره به خصوص انواع کتیبه های به جای مانده از این دوره ارزشمند یافت. بناهای دوره ی...

بررسی و مطالعات پژوهشگران در طی قرون متمادی نشان می دهد که سنت دیوارنگاری بسیار کهنتر ازدیگر هنرهای رایج بوده است و به نوعی پدر هنر تصویرگری محسوب می شود. این هنر معمولا از جنبه های آئینی، روایتگری ، تزیینی و یا ترکیبی از آنها برخوردار بوده است و در هر دوره ای با سبک و سیاق خاص خود نمود پیدا کرده است. در دوره اسلامی جدای از منع صورتگری، این هنر چنان تقویت گرید که می توان گفت نگاره های نمادین ...

ایلخانیان از دست نشاندگان مغولان پس از تصرف ایران بودند که میراث هنر سلجوقیان را در تصرف خود گرفتند و تحولاتی در آن ایجاد نمودند که به شکوفایی برخی از آن ها انجامید. یکی از تزئینات وابسته به معماری که در این دوره بسیار مورد توجه بود و به اوج رسید، هنر گچبری است که آثار بسیار زیادی از آن در قالب تزئینات معماری به جای مانده است. تقریباً تمامی نمونه های موجود از این دوره توسط محققین شناسایی شده، اک...

از جمله منابر موجود در ایران از دوره سلجوقی، منبر فریزهند و منبر برزرود می باشد، که قطعات این منابر از مرغوبترین چوب ها به صورت اتصال فاق و زبانه بدون چسب و میخ ساخته شده است. این منابر دارای نقش مایه های گیاهی و هندسی و کتیبه هایی به خط کوفی تزئینی و نسخ است که اطلاعات ارزشمندی از هنر های چوبی و باورهای مذهبی دوران خود در اختیار می گذارد. پژوهش حاضر، با هدف بررسی خصوصیات و ارزش های هنری دو م...

 مجموعه شیخ جام در شهرستان تربت جام موزه‌ای ست که از دوران سلجوقی تا قاجار آثاری به یادگار دارد. بخشی از آن درهای چوبی مجموعه به‌طور اخص درهای گنبدخانه و یکی در آب‌انبار محفوظ است. هدف مقاله بررسی فنی و هنری درهای مذکور و تعیین تاریخ ساخت درها (پنج دَر) با توجه به نقش و تکنیک منبت‌کاری دَرهاست. بنابراین، سؤال این است که تزیینات دَرهای داخلی گنبدخانه و دَرِ موجود در انبار مجموعه شیخ جام چیست و متعلق ...

چکیده این مقاله به معرفی و نقد کتاب پژوهشنامه خط کوفی اثر مجید غلامی جلیسه می پردازد. این کتاب با نگاهی به پژوهش پیرامون خط کوفی آغاز م یشود و در ادامه نسخ هبرگردان رساله احیاءالخط کوفی اثر زین العابدین مراغه ای به همراه شرح حال مولف رساله و کتاب شناسی خط کوفی آمده است. بی شک این کتاب یکی از منابع مهم و قابل اعتنا در موضوع خط کوفی است با این حال عدم ذکر برخی از منابع مهم پیشین در مأخذشناسی و فه...